Аб ліквідацыі падалі шэсьць пазоваў (усе — Міністэрствам юстыцыі), аб прыпыненьні дзейнасьці — тры (усе — галоўнае ўпраўленьне юстыцыі Менгарвыканкама), сьведчыць праведзены «Позіркам» аналіз раскладу на сайце Вярхоўнага суду.
Восем спраў разгледзіць Менскі гарадзкі суд, адну — Менскі абласны.
12 лістапада могуць зьліквідаваць Беларускую фэдэрацыю футболу ў залях (зарэгістраваная ў 1999 годзе) і прыпыніць дзейнасьць Фэдэрацыі сілавога экстрыму і безэкіпіровачнага паўэрліфтынгу (2012), на наступны дзень разгледзяць пазоў аб ліквідацыі Беларускай фэдэрацыі казах курэс (2019), казаскага нацыянальнага дужаньня.
На 15 лістапада заплянаваны разгляд пазоваў аб ліквідацыі Беларускай фэдэрацыі кендо і іайдо (2008) (кендо — сучаснае японскае фэхтаваньне на бамбукавых мячах, іайдо — мастацтва раптоўнай атакі або контратакі з выкарыстаньнем японскага мяча) і скалалазнага клюбу «МінскОнсайт» (2009), а таксама аб прыпыненьні дзейнасьці байцоўскага клюбу «Барцоўскі стыль» (2012) і грамадзкага аб’яднаньня «Спорт бязь межаў» (2021), створанага для садзейнічаньня заняткам спортам людзям з абмежаванымі магчымасьцямі.
Два пазовы заплянаваныя на 20 лістапада: аб ліквідацыі Беларускай рэспубліканскай фэдэрацыі кікбоксінгу і баявых відаў адзінаборстваў (1992) і Беларускай фэдэрацыі футбольнага фрыстайлу (2016).
Яшчэ адно судовае паседжаньне зьнікла з раскладу. Гэта прызначаны спачатку на 12 лістапада ў Менскім гарадзкім судзе разгляд яшчэ аднаго — дзясятага — пазову, аб ліквідацыі Фэдэрацыі прафэсійнага і аматарскага гольфу (зарэгістраваная ў 2014 годзе).
Пасьля сфальшаваных прэзыдэнцкіх выбараў 2020 году і масавых пратэстаў супраць фальсыфікацыі вынікаў галасаваньня ўлады масава пачалі ліквідаваць непажаданыя грамадзкія арганізацыі, у тым ліку ніяк не зьвязаныя з палітыкай. Ліквідацыяй грамадзкіх арганізацый пасьля ўвядзеньня заходніх санкцый супраць рэжыму Лукашэнкі пагражаў тагачасны міністар замежных справаў Уладзімер Макей.
З 2020 году як мінімум 1838 беларускіх грамадзкіх аб’яднаньняў, устаноў, асацыяцый ці фондаў было ліквідавана ці знаходзіцца ў стадыі ліквідацыі.
Гэтая лічба па стане на пачатак лістапада 2024 году на 35 арганізацый большая, чым была месяц таму.
Паводле інфармацыі аб’яднаньня Lawtrend, якое зьбірае гэтую статыстыку, на канец кастрычніка 2024 году сама меней 1161 арганізацыя знаходзілася ў працэсе прымусовай ліквідацыі, а 677 прынялі рашэньне аб самастойнай ліквідацыі.
Ліквідацыя недзяржаўных арганізацый у Беларусі
У красавіку 2021 міністар замежных спраў Беларусі Ўладзімер Макей заявіў, што ў адказ на заходнія санкцыі ў Беларусі можа быць зьнішчана грамадзянская супольнасьць.
«Любое далейшае ўзмацненьне жорсткасьці санкцый прывядзе да таго, што грамадзянская супольнасьць, пра якую яны клапоцяцца, перастане існаваць. І гэта будзе, я лічу, абсалютна абгрунтавана ў дадзенай сытуацыі», — сказаў Макей.
22 ліпеня Аляксандар Лукашэнка заявіў пра зачыстку недзяржаўных арганізацый.
«Так і ўрад, і МЗС пабеглі за „дэмакратыяй“ і пастваралі ў нас (хай Макей ізноў ня прыме на свой рахунак, гэта і да яго яшчэ было, яму гэта ў спадчыну дасталася, трэба цяпер разграбаць), і мы атрымалі пад 2 тысячы на невялікую краіну НДА, НКА, бандытаў і замежных агентаў. Ну і што, дэмакратыю атрымалі?»
«Ідзе зачыстка. Вы думаеце, гэта проста? Там ужо тысячы людзей працуюць, нашых людзей, і ў асноўным з павернутымі, прамытымі за чужыя грошы мазгамі», — сказаў Лукашэнка.
30 ліпеня Лукашэнка заявіў, што «пад выглядам дабрачыннасьці некамэрцыйныя арганізацыі адпрацоўваюць чужую палітычную замову». Ён сказаў, што розных недзяржаўных фондаў, прыватных установаў, праваабарончых арганізацый у Беларусі было паўтары тысячы.
«У выніку праведзеных мерапрыемстваў выдзелена 185 дэструкцыйных структураў, якія нясуць патэнцыйную пагрозу нацыянальнай бясьпецы, у тым ліку прадстаўніцтва замежнай некамэрцыйнай арганізацыі, 71 рэспубліканскае і мясцовае грамадзкае аб’яднаньне, 113 установаў», — сказаў Лукашэнка на нарадзе з чыноўнікамі.
Зь сярэдзіны ліпеня адбываецца масавая ліквідацыя недзяржаўных арганізацыяў па ўсёй краіне. Пад пагрозай існаваньне дзясяткаў асьветніцкіх, праваабарончых, дабрачынных, спажывецкіх, дасьледчых і іншых арганізацыяў. Прадстаўнікоў установаў затрымліваюць, праводзяць у іх дома і ў офісах ператрусы, арыштоўваюць рахункі.
Па стане на канец 2021 году ўлады ліквідавалі як найменей 275 НДА, яшчэ шэраг — у працэсе ліквідацыі ці пад яе пагрозай.
Праз год пасьля пачатку масавага ціску, у ліпені 2022 году, стала вядома, што ўлады ліквідавалі або давялі да самаліквідацыі 857 недзяржаўных арганізацый. А маніторынг Lawtrend на канец 2022 году паказаў, што за два гады грамадзкі сэктар Беларусі пазбавіўся ня менш як 1102 некамэрцыйных арганізацый.
Адной з галоўных падзей стала ліквідацыя незалежных прафсаюзаў у краіне. Лідэрам арганізацый прысудзілі вялікія турэмныя тэрміны.
Сярод зьліквідаваных арганізацый
- • Human Constanta
- • Беларуская асацыяцыя журналістаў
- • Беларускі Хэльсынскі камітэт
- • Гродна Лайф Медыя
- • Згуртаваньне беларусаў сьвету «Бацькаўшчына»
- • Зьвяно
- • Имена
- • Мова нанова
- • Офіс па правах людзей з інваліднасьцю
- • ПЭН-цэнтар
- • Прававая ініцыятыва
- • Саюз беларускіх пісьменьнікаў
- • Тэрыторыя правоў
- • Цэнтар прававой трансфармацыі
- • Экадом
- Таварыства беларускай мовы
- Дзіцячыя госьпісы ў Горадні і Віцебску
- Беларускі прафсаюз работнікаў радыёэлектроннай прамысловасьці (РЭП)
- Свабодны прафсаюз Беларускі (СПБ)
- Беларускі незалежны прафсаюз (БНП)
- Беларускі кангрэс дэмакратычных прафсаюзаў (БКДП)
2024 год. У апублікаваным 7 траўня аглядзе праваабарончай арганізацыі Lawtrend гаворыцца, што за пэрыяд пасьля прэзыдэнцкіх выбараў 2020 году і да канца красавіка 2024-га ўлады Беларусі зьліквідавалі ня менш за 1622 некамэрцыйныя арганізацыі. У працэсе прымусовай ліквідацыі знаходзілася ня менш за 1003 НКА, рашэньне аб самастойнай ліквідацыі прынялі сама меней 619.
Форум