Расейцы ў ноч на 23 траўня разбамбілі ў Харкаве выдавецтва — 7 супрацоўнікаў загінулі, 14 параненыя. Адна ракета трапіла ў цэнтар цэху. З чатырох тысяч квадратных мэтраў зруйнавалі больш за тысячу. Гэта быў найбольшы паліграфічны комплекс поўнага цыклю ў Эўропе, у ім друкаваліся амаль усе выдавецтвы Ўкраіны.
У гэтым выдавецтве ў 2016 і 2020 гадох выдалі ўкраінскія пераклады кніг нобэлеўскай ляўрэаткі Сьвятланы Алексіевіч — «Останні свідки. Соло для дитячого голосу», «У війни не жіноче обличчя», «Чорнобильська молитва. Хроніка майбутнього».
Прэзыдэнт Украіны Ўладзімір Зяленскі апублікаваў відэазапіс зруйнаванай друкарні.
«Удар Расеі па Харкаўскай вобласьці, у выніку якога загінулі і параненыя людзі, зруйнаваная друкарня і спалена 50 тысяч кніг, дэманструе, што Расея ваюе з чалавечнасьцю і ўсімі аспэктамі нармальнага жыцьця. Расейскія тэрарысты забіваюць дарослых і дзяцей, руйнуюць гарады і вёскі, пакідаючы выпаленыя плямы там, дзе некалі было нармальнае жыцьцё», — заявіў Уладзімір Зяленскі.
Брытанскі гісторык, экспэрт па Ўсходняй Эўропе Тымаці Гартан Эш, кнігу якога нядаўна выдалі ва Ўкраіне, заявіў, што яго шакаваў абстрэл друкарні.
«Шакаваны, калі даведаўся, што друкарня ў Харкаве, дзе толькі нядаўна надрукавалі выданьне „Рідні землі“, пацярпела ад расейскай атакі, якая прывяла да ахвяр. Мы павінны больш абараняць Украіну», — напісаў ён на сваёй старонцы ў сетцы X (колішні Twitter).
Ягоны амэрыканскі калега, прафэсар гісторыі Ейльскага ўнівэрсытэту Тымаці Снайдэр назваў гэтую расейскую атаку яшчэ адным прыкладам «больш маштабнай палітыкі генацыду».
«Учора Расея абстраляла пэрліну сучаснай эўрапейскай культуры — харкаўскае выдавецтва Vivat, забіла супрацоўнікаў і падпаліла памяшканьне. Гэта прыклад больш маштабнай палітыкі генацыду», — напісаў ён на сваёй старонцы ў сетцы X.
Вядомая ўкраінская пісьменьніца Аксана Забужка перакананая, што друкарню разбамбілі «прыцэльна» менавіта тады, калі там рыхтавалі вялікія наклады да «Кніжнага арсэналу» — адной з найбольшых ва Ўкраіне кніжных выставак у Кіеве.
«„Фактор-друк“ разбамбілі роўна за тыдзень да „Кніжнага арсэналу“ — якраз тады, калі там тэрмінова дадрукоўваліся дзясяткі выдавецкіх навінак, як звычайна пад „Арсэнал“. Разбамбілі прыцэльна, каб гэтых кніжак не было. [...] І ўсё для таго, каб мы далей чыталі расейскае. Такое вось „принуждение к Булгакову“», — напісала пісьменьніца на старонцы ў Facebook.
Аксана Забужка выказала спачуваньні сем’ям загінулых і выдавецтву. Яна заклікала ўкраінцаў падтрымаць выдавецтва набыцьцём кніг, якія яны раней надрукавалі.
Амбасадар Вялікай Брытаніі ва Ўкраіне Марцін Гарыс апублікаваў фота з кнігамі Vivat і паведаміў, што вырашыў падтрымаць выдавецтва так, як робяць цяпер украінцы.
«Сёньня расейскія ракеты пацэлілі ў друкарню „Фактор“ у Харкаве, дзе выдаюць кнігі выдавецтва Vivat. У адказ украінцы сёньня набываюць кнігі, я таксама. Vivat Vivat!», — напісаў ён на сваёй старонцы ў сетцы X.
Журналісты выданьня «Українська правда» нагадалі, што гэта ня першы ўдар Расеі па харкаўскіх друкарнях. 20 сакавіка ў выніку абстрэлаў Харкава згарэла друкарня «Гуров і К». Расейцы цалкам зьнішчылі тыпаграфію «Аврора», а яшчэ раней ад расейскіх абстрэлаў пацярпеў «Будинок друку».
Вайна Расеі супраць Украіны
- А 5-й гадзіне раніцы 24 лютага 2022 году кіраўнік Расеі Ўладзімір Пуцін заявіў пра пачатак ваеннай апэрацыі супраць Украіны на Данбасе па просьбе груповак «ДНР» і «ЛНР». 21 лютага падчас тэлезвароту да расейцаў Пуцін назваў так званыя «ДНР» і «ЛНР» незалежнымі дзяржавамі ў межах абласьцей. 22 лютага Савет Фэдэрацыі ратыфікаваў гэтае рашэньне.
- Расейскія войскі атакавалі ў тым ліку з тэрыторыі Беларусі, выкарыстоўваючы лётнішчы, базы і дарогі. Прадстаўнікі рэжыму Лукашэнкі апраўдваюць вайну, яго праціўнікі лічаць тэрыторыю Беларусі акупаванай, многія заклікаюць да супраціву расейскім захопнікам.
- Насуперак заявам Пуціна пра атакі выключна на вайсковыя аб'екты, расейцы бамбяць школы, дзіцячыя садкі і жылыя кварталы ўкраінскіх гарадоў.
- 2 красавіка 2022 году, пасьля вызваленьня гораду Буча пад Кіевам, фотакарэспандэнты апублікавалі дзясяткі фотаздымкаў, на якіх відаць сотні нябожчыкаў, ахвяр масавых забойстваў, учыненых расейскімі войскамі. Многія пахаваныя ў стыхійных брацкіх магілах. Вялікія разбурэньні прынесла расейская акупацыя і Барадзянцы.
- З 24 лютага Расея захапіла толькі адзін абласны цэнтар — Херсон. Расейскія войскі адступілі зь яго і з правабярэжнай часткі Херсонскай вобласьці ў лістападзе 2022 году. Горад быў акупаваны расейскімі войскамі ў першыя дні вайны фактычна без баёў. Увосень 2022 году ўкраінскія войскі правялі маштабны контранаступ, у выніку якога расейскія сілы пакінулі большасьць сваіх пазыцый у Харкаўскай вобласьці.
- Нягледзячы на першапачатковыя заявы Пуціна пра тое, што акупацыя ўкраінскіх тэрыторыяў не ўваходзіць у пляны ўварваньня, 30 верасьня 2022 году была абвешчана анэксія чатырох вобласьцяў Украіны (Данецкай, Запароскай, Луганскай і Херсонскай), у тым ліку і тэрыторыяў, якія Расея не кантралявала.
- 21 верасьня 2022 году Пуцін заявіў пра мабілізацыю ў Расеі. Пасьля гэтай заявы тысячы расейцаў накіраваліся на памежныя пункты і пачалі выяжджаць у Грузію, Казахстан, Армэнію, Манголію, Фінляндыю і іншыя краіны. У самой Расеі праціўнікі вайны падпалілі некалькі вайсковых камісарыятаў.
- У 2023 годзе Лукашэнка і Пуцін заявілі пра разьмяшчэньне ў Беларусі расейскай ядзернай зброі. 13 чэрвеня Лукашэнка сказаў, што частка ядзернай зброі ўжо дастаўлена з РФ у Беларусь. 16 чэрвеня Пуцін таксама заявіў, што першыя ядзерныя зарады ўжо дастаўленыя на тэрыторыю Беларусі, а астатнюю частку перамесьцяць «да канца лета або да канца году».
- 3 верасьня ўкраінскі брыгадны генэрал Аляксандар Тарнаўскі заявіў, што Ўзброеныя сілы Ўкраіны прарвалі першую лінію абароны на запароскім кірунку, на якую расейцы выдаткавалі больш за ўсё рэсурсаў.
- У канцы 2023 і на пачатку 2024 расейцы працягвалі масавыя абстрэлы ўкраінскіх гарадоў: Дніпры, Кіеве, Харкаве, Адэсе і іншых месцах дзясяткі людзей загінулі і атрымалі раненьні. Украінскі бок у адказ абстрэльваў расейскі Белгарад, некалькі чалавек загінулі. Узброеныя сілы дзьвюх краін рэгулярна атакуюць падкантрольныя адна адной тэрыторыі бесьпілётнікамі.
- Агулам з пачатку 2024 году ўкраінскія дроны пашкодзілі 18 расейскіх НПЗ, што прывяло да скарачэньня вытворчасьці амаль на 14%. У сакавіку былі атакаваныя такія абʼекты, як Разанскі НПЗ «Раснафты» і завод «Лукойла» ў Кстове ў Ніжагародскай вобласьці. Абодва ўваходзяць у топ-10 найбуйнейшых НПЗ Расеі і забясьпечваюць бэнзінам Маскву.
- 6 жніўня 2024 году Ўкраіна пачала апэрацыю ў Курскай вобласьці. 19 жніўня прэзыдэнт Украіны Ўладзімір Зяленскі заявіў, што пад кантролем Украіны ў ходзе апэрацыі Ўзброеных сілаў Украіны знаходзяцца 92 паселішчы Курскай вобласьці Расеі. Галоўнакамандуючы Ўзброенымі сіламі Ўкраіны Аляксандар Сырскі ўдакладніў, што такіх населеных пунктаў 82. Улады Ўкраіны заявілі пра стварэньне ваенных камэндатураў і арганізацыі перадачы «гуманітарнай дапамогі ў населеныя пункты, якія знаходзяцца пад кантролем Украіны». Экспэрты Інстытуту вывучэньня вайны, прааналізаваўшы заявы і відэаматэрыялы з геалякацыяй, выказалі меркаваньне, што Ўкраіна кантралюе ў Курскай вобласьці ня ўсю тэрыторыю ў заяўленых межах прасоўваньня.
- 16-18 жніўня ўкраінскія сілы падарвалі тры масты, якія мелі стратэгічнае значэньне для матэрыяльна-тэхнічнага забесьпячэньня групоўкі расейскіх войскаў ва Ўкраіне і вайсковай авіяцыі, якая базуецца ў Курскай вобласьці.
- 17 лістапада Джо Байдэн зьняў абмежаваньні на нанясеньне ўдараў амэрыканскай дальнабойнай зброяй па тэрыторыі Расеі.
- Незалежная праверка інфармацыі пра ваенныя дзеяньні, якую даюць афіцыйныя асобы розных бакоў, не заўсёды магчымая.
Форум