Галоўнае ўпраўленьне выведкі Міністэрства абароны Ўкраіны паведаміла першыя вынікі вывучэньня іранскіх бесьпілётнікаў «Shahed-136», «Shahed-131» і «Mohajer-6», якімі Расея атакуе мірных жыхароў Украіны і аб’екты крытычнай інфраструктуры.
Прадстаўнікі вайсковай выведкі знайшлі зьвесткі, якія могуць сьведчыць, што іранскія бесьпілётнікі пастаўлялі ў Расею пасьля 24 лютага 2022 году, калі расейскія войскі поўнамаштабна ўварваліся на тэрыторыю Ўкраіны.
«Прапэлер бесьпілётніка „Mohajer-6“ выраблены сёлета ў лютым. Гэта толькі выраблены, а яшчэ патрэбны час, каб даставіць яго ў Расейскую Фэдэрацыю. То бок яны былі пастаўленыя сёлета», — паведаміў Васіль, прадстаўнік Галоўнага ўпраўленьня выведкі.
Паводле яго, гэты тып бесьпілётніка зьбіраюць з дэталяў, зробленых у розных краінах. Большасьць дэталяў з ЗША, рухавік — з Аўстрыі, камэра — зь Японіі.
«Ніводнага расейскага элемэнту мы тут не знайшлі. На адным элемэнце ёсьць надпіс і на фарсі. Камэра бачнага дыяпазону — Японія. Лазэрны далямер кітайскай вытворчасьці. Авіябомба іранскай вытворчасьці», — удакладніў прадстаўнік украінскай выведкі.
Бесьпілётнік Shahed-136 таксама зроблены з дэталяў ЗША, Кітаю, Нямеччыны і Японіі.
Украінскае выданьне «Суспільне» паведаміла, што Ўкраіна перадала краінам-партнэрам усю інфармацыю, уключаючы сэрыйныя нумары дэталяў і зьвесткі пра вытворцаў дэталяў.
Расея з 13 верасьня пачала выкарыстоўваць у вайне з Украінай іранскія дроны-камікадзэ, запускаючы іх і зь беларускай тэрыторыі. Украінская выведка паведаміла, што дроны перадае Іран, а на акупаваных тэрыторыях і ў Беларусі працуюць іранскія апэратары бесьпілётнікаў.
6 лістапада Іран прызнаў, што перадаваў дроны Расеі, але гэта нібыта было за некалькі месяцаў да расейскага ўварваньня ва Ўкраіну.
4 лістапада міністар абароны Ўкраіны Аляксей Рэзьнікаў паведаміў, што ў першай партыі завезеных іранскіх бесьпілётнікаў было 300 адзінак, але Расея іх ужо выкарыстала. Паводле яго, іранскі бок абавязаўся перадаць Расеі яшчэ ад 1,5 да 2,4 тысячы бесьпілётнікаў.
«[Такую колькасьць] іранскі бок абавязаўся перадаць. Але, улічваючы тое, што Іран пастаўляе гэтыя дроны яшчэ і іншым краінам для баявых дзеяньняў, і зараз у іх там у саміх ня вельмі спакойна [сытуацыя] разьвіваецца, маю надзею, што ня ўсе гэтыя абавязаньні перад Расеяй іранскі бок зможа выканаць», — патлумачыў міністар абароны Ўкраіны Аляксей Рэзьнікаў.
Вайна Расеі супраць Украіны
- А 5-й гадзіне раніцы 24 лютага 2022 году кіраўнік Расеі Ўладзімір Пуцін заявіў пра пачатак ваеннай апэрацыі супраць Украіны на Данбасе па просьбе груповак «ДНР» і «ЛНР». 21 лютага падчас тэлезвароту да расейцаў Пуцін назваў так званыя «ДНР» і «ЛНР» незалежнымі дзяржавамі ў межах абласьцей. 22 лютага Савет Фэдэрацыі ратыфікаваў гэтае рашэньне.
- Расейскія войскі атакавалі ў тым ліку з тэрыторыі Беларусі, выкарыстоўваючы лётнішчы, базы і дарогі. Прадстаўнікі рэжыму Лукашэнкі апраўдваюць вайну, яго праціўнікі лічаць тэрыторыю Беларусі акупаванай, многія заклікаюць да супраціву расейскім захопнікам.
- Насуперак заявам Пуціна пра атакі выключна на вайсковыя аб'екты, расейцы бамбяць школы, дзіцячыя садкі і жылыя кварталы ўкраінскіх гарадоў.
- 2 красавіка 2022 году, пасьля вызваленьня гораду Буча пад Кіевам, фотакарэспандэнты апублікавалі дзясяткі фотаздымкаў, на якіх відаць сотні нябожчыкаў, ахвяр масавых забойстваў, учыненых расейскімі войскамі. Многія пахаваныя ў стыхійных брацкіх магілах. Вялікія разбурэньні прынесла расейская акупацыя і Барадзянцы.
- З 24 лютага Расея захапіла толькі адзін абласны цэнтар — Херсон. Расейскія войскі адступілі зь яго і з правабярэжнай часткі Херсонскай вобласьці ў лістападзе 2022 году. Горад быў акупаваны расейскімі войскамі ў першыя дні вайны фактычна без баёў. Увосень 2022 году ўкраінскія войскі правялі маштабны контранаступ, у выніку якога расейскія сілы пакінулі большасьць сваіх пазыцый у Харкаўскай вобласьці.
- Нягледзячы на першапачатковыя заявы Пуціна пра тое, што акупацыя ўкраінскіх тэрыторыяў не ўваходзіць у пляны ўварваньня, 30 верасьня 2022 году была абвешчана анэксія чатырох вобласьцяў Украіны (Данецкай, Запароскай, Луганскай і Херсонскай), у тым ліку і тэрыторыяў, якія Расея не кантралявала.
- 21 верасьня 2022 году Пуцін заявіў пра мабілізацыю ў Расеі. Пасьля гэтай заявы тысячы расейцаў накіраваліся на памежныя пункты і пачалі выяжджаць у Грузію, Казахстан, Армэнію, Манголію, Фінляндыю і іншыя краіны. У самой Расеі праціўнікі вайны падпалілі некалькі вайсковых камісарыятаў.
- У 2023 годзе Лукашэнка і Пуцін заявілі пра разьмяшчэньне ў Беларусі расейскай ядзернай зброі. 13 чэрвеня Лукашэнка сказаў, што частка ядзернай зброі ўжо дастаўлена з РФ у Беларусь. 16 чэрвеня Пуцін таксама заявіў, што першыя ядзерныя зарады ўжо дастаўленыя на тэрыторыю Беларусі, а астатнюю частку перамесьцяць «да канца лета або да канца году».
- 3 верасьня ўкраінскі брыгадны генэрал Аляксандар Тарнаўскі заявіў, што Ўзброеныя сілы Ўкраіны прарвалі першую лінію абароны на запароскім кірунку, на якую расейцы выдаткавалі больш за ўсё рэсурсаў.
- У канцы 2023 і на пачатку 2024 расейцы працягвалі масавыя абстрэлы ўкраінскіх гарадоў: Дніпры, Кіеве, Харкаве, Адэсе і іншых месцах дзясяткі людзей загінулі і атрымалі раненьні. Украінскі бок у адказ абстрэльваў расейскі Белгарад, некалькі чалавек загінулі. Узброеныя сілы дзьвюх краін рэгулярна атакуюць падкантрольныя адна адной тэрыторыі бесьпілётнікамі.
- Агулам з пачатку 2024 году ўкраінскія дроны пашкодзілі 18 расейскіх НПЗ, што прывяло да скарачэньня вытворчасьці амаль на 14%. У сакавіку былі атакаваныя такія абʼекты, як Разанскі НПЗ «Раснафты» і завод «Лукойла» ў Кстове ў Ніжагародскай вобласьці. Абодва ўваходзяць у топ-10 найбуйнейшых НПЗ Расеі і забясьпечваюць бэнзінам Маскву.
- 6 жніўня 2024 году Ўкраіна пачала апэрацыю ў Курскай вобласьці. 19 жніўня прэзыдэнт Украіны Ўладзімір Зяленскі заявіў, што пад кантролем Украіны ў ходзе апэрацыі Ўзброеных сілаў Украіны знаходзяцца 92 паселішчы Курскай вобласьці Расеі. Галоўнакамандуючы Ўзброенымі сіламі Ўкраіны Аляксандар Сырскі ўдакладніў, што такіх населеных пунктаў 82. Улады Ўкраіны заявілі пра стварэньне ваенных камэндатураў і арганізацыі перадачы «гуманітарнай дапамогі ў населеныя пункты, якія знаходзяцца пад кантролем Украіны». Экспэрты Інстытуту вывучэньня вайны, прааналізаваўшы заявы і відэаматэрыялы з геалякацыяй, выказалі меркаваньне, што Ўкраіна кантралюе ў Курскай вобласьці ня ўсю тэрыторыю ў заяўленых межах прасоўваньня.
- 16-18 жніўня ўкраінскія сілы падарвалі тры масты, якія мелі стратэгічнае значэньне для матэрыяльна-тэхнічнага забесьпячэньня групоўкі расейскіх войскаў ва Ўкраіне і вайсковай авіяцыі, якая базуецца ў Курскай вобласьці.
- 17 лістапада Джо Байдэн зьняў абмежаваньні на нанясеньне ўдараў амэрыканскай дальнабойнай зброяй па тэрыторыі Расеі.
- Незалежная праверка інфармацыі пра ваенныя дзеяньні, якую даюць афіцыйныя асобы розных бакоў, не заўсёды магчымая.
