Сам вэтэран выжыў цудам. Яго гісторыю расказаў тэлеканал «Настоящее время».
97-гадовы вэтэран Другой сусьветнай вайны Іван Лысун незадоўга да Дня Перамогі атрымаў «падарунак»: пры абстрэле пасёлка Залочаў у Харкаўскай вобласьці ён пазбавіўся дома. Расейскае войска абстраляла пасёлак з артылерыі ў ноч на 4 траўня, вэтэран выжыў цудам. Прэс-служба Харкаўскай абласной пракуратуры ўжо заявіла, што пачала дасудовае расьсьледаваньне па факце парушэньня законаў і звычаяў вайны.
Пасьля абстрэлу ад дома Лысуна ў Залочаве засталіся толькі некалькі сьцен. Іван Васілевіч расказвае, што дом амаль сто гадоў таму сваімі рукамі пабудаваў ягоны бацька. Сам ветэран там нарадзіўся і рос, а цяпер, як ён з іроніяй зазначае, «займаецца перабудовай — пасьля бамбаваньня сваёй гаспадаркі».
Калі пачалася Другая сусьветная вайна, Іван Лысуну не было і 18 гадоў. Але ён усё роўна быў адпраўлены на фронт на 7 гадоў: прайшоў усю вайну, вызваляў Польшчу, Беларусь, дайшоў да Нямеччыны. Быў паранены, двойчы кантужаны. Дадому вярнуўся з мэдалём «За адвагу». А цяпер у выніку расейскай «спэцапэрацыі ў дэнацыфікацыі» застаўся без жытла.
Дачка Івана Васілевіча Натальля кажа, што ў ноч абстрэлу хавалася ў суседкі ў падвале, а бацька застаўся дома. Жанчына пачула грукат і пабегла ратаваць бацьку: ён не пацярпеў, але быў моцна напалоханы.
«Гэта былі самыя страшныя хвіліны ў маім жыцьці. Я крычала: «Тата! Тата!», а ён не адказваў, — расказвае Натальля. — Калі я забегла да яго ў пакой, ён стаяў, азіраўся па баках, ня мог зразумець, што адбываецца. Я сказала: «Бацька, нас абстралялі!»
«Вы ведаеце, я адчуваю сябе зараз вельмі дрэнна, — кажа Лысун. — Я сем гадоў служыў у войску ў Савецкім Саюзе. Абараняў радзіму, Кіеў, расейскую і ўкраінскую землі. У нас у Залочаве пяць тысяч чалавек на вайне страцілі. З вэтэранаў я адзін у райцэнтры застаўся. Больш нікога няма! Таварышаў у мяне няма. Няма з кім нават пагаварыць».
Расейскія вайскоўцы абстрэльваюць Харкаўскую вобласьць ужо больш за два месяцы. Іван Васілевіч кажа, што тлумачыў сваім сваякам у Расеі, што ва Ўкраіне людзей бамбуе менавіта расейскае войска, а не мітычныя ўкраінскія нацыяналісты, як пра гэта расказвае расейская прапаганда. Але родныя з Расеі яму ў адказ заяўляюць, што нічога пра гэта ня ведаюць.
«Цяпер яшчэ ганебней адбываецца, падчас камандаваньня Пуціна. Калі ён стаў прэзыдэнтам, яшчэ горш стала, — кажа Лысун. — Ну хіба можна так? Такія зьдзекі! І ў нас, і ў Харкаве таксама!»
Іван Васілевіч расказвае, што стаў дрэнна спаць восем гадоў таму, пасьля таго, як сэпаратысты абвясьцілі незалежнасьць некалькіх абласьцей Данбасу, а Расея анэксавала Крым. Лысун кажа, што калі б меў сілы, ён пайшоў бы бараніць Украіну, як у маладосьці. Але сіл хапае толькі на тое, каб разьбіраць завалы ўласнага дома.
Іван Васілевіч кажа, што пакуль ня ведае, дзе цяпер будзе жыць, але паспрабуе напярэдадні дзявятага траўня прывесьці ў парадак свой пабіты снарадам участак.
Вайна Расеі супраць Украіны
- А 5-й гадзіне раніцы 24 лютага 2022 году кіраўнік Расеі Ўладзімір Пуцін заявіў пра пачатак ваеннай апэрацыі супраць Украіны на Данбасе па просьбе груповак «ДНР» і «ЛНР». 21 лютага падчас тэлезвароту да расейцаў Пуцін назваў так званыя «ДНР» і «ЛНР» незалежнымі дзяржавамі ў межах абласьцей. 22 лютага Савет Фэдэрацыі ратыфікаваў гэтае рашэньне.
- Расейскія войскі атакавалі ў тым ліку з тэрыторыі Беларусі, выкарыстоўваючы лётнішчы, базы і дарогі. Прадстаўнікі рэжыму Лукашэнкі апраўдваюць вайну, яго праціўнікі лічаць тэрыторыю Беларусі акупаванай, многія заклікаюць да супраціву расейскім захопнікам.
- Насуперак заявам Пуціна пра атакі выключна на вайсковыя аб'екты, расейцы бамбяць школы, дзіцячыя садкі і жылыя кварталы ўкраінскіх гарадоў.
- 2 красавіка 2022 году, пасьля вызваленьня гораду Буча пад Кіевам, фотакарэспандэнты апублікавалі дзясяткі фотаздымкаў, на якіх відаць сотні нябожчыкаў, ахвяр масавых забойстваў, учыненых расейскімі войскамі. Многія пахаваныя ў стыхійных брацкіх магілах. Вялікія разбурэньні прынесла расейская акупацыя і Барадзянцы.
- З 24 лютага Расея захапіла толькі адзін абласны цэнтар — Херсон. Расейскія войскі адступілі зь яго і з правабярэжнай часткі Херсонскай вобласьці ў лістападзе 2022 году. Горад быў акупаваны расейскімі войскамі ў першыя дні вайны фактычна без баёў. Увосень 2022 году ўкраінскія войскі правялі маштабны контранаступ, у выніку якога расейскія сілы пакінулі большасьць сваіх пазыцый у Харкаўскай вобласьці.
- Нягледзячы на першапачатковыя заявы Пуціна пра тое, што акупацыя ўкраінскіх тэрыторыяў не ўваходзіць у пляны ўварваньня, 30 верасьня 2022 году была абвешчана анэксія чатырох вобласьцяў Украіны (Данецкай, Запароскай, Луганскай і Херсонскай), у тым ліку і тэрыторыяў, якія Расея не кантралявала.
- 21 верасьня 2022 году Пуцін заявіў пра мабілізацыю ў Расеі. Пасьля гэтай заявы тысячы расейцаў накіраваліся на памежныя пункты і пачалі выяжджаць у Грузію, Казахстан, Армэнію, Манголію, Фінляндыю і іншыя краіны. У самой Расеі праціўнікі вайны падпалілі некалькі вайсковых камісарыятаў.
- У 2023 годзе Лукашэнка і Пуцін заявілі пра разьмяшчэньне ў Беларусі расейскай ядзернай зброі. 13 чэрвеня Лукашэнка сказаў, што частка ядзернай зброі ўжо дастаўлена з РФ у Беларусь. 16 чэрвеня Пуцін таксама заявіў, што першыя ядзерныя зарады ўжо дастаўленыя на тэрыторыю Беларусі, а астатнюю частку перамесьцяць «да канца лета або да канца году».
- 3 верасьня ўкраінскі брыгадны генэрал Аляксандар Тарнаўскі заявіў, што Ўзброеныя сілы Ўкраіны прарвалі першую лінію абароны на запароскім кірунку, на якую расейцы выдаткавалі больш за ўсё рэсурсаў.
- У канцы 2023 і на пачатку 2024 расейцы працягвалі масавыя абстрэлы ўкраінскіх гарадоў: Дніпры, Кіеве, Харкаве, Адэсе і іншых месцах дзясяткі людзей загінулі і атрымалі раненьні. Украінскі бок у адказ абстрэльваў расейскі Белгарад, некалькі чалавек загінулі. Узброеныя сілы дзьвюх краін рэгулярна атакуюць падкантрольныя адна адной тэрыторыі бесьпілётнікамі.
- Агулам з пачатку 2024 году ўкраінскія дроны пашкодзілі 18 расейскіх НПЗ, што прывяло да скарачэньня вытворчасьці амаль на 14%. У сакавіку былі атакаваныя такія абʼекты, як Разанскі НПЗ «Раснафты» і завод «Лукойла» ў Кстове ў Ніжагародскай вобласьці. Абодва ўваходзяць у топ-10 найбуйнейшых НПЗ Расеі і забясьпечваюць бэнзінам Маскву.
- 6 жніўня 2024 году Ўкраіна пачала апэрацыю ў Курскай вобласьці. 19 жніўня прэзыдэнт Украіны Ўладзімір Зяленскі заявіў, што пад кантролем Украіны ў ходзе апэрацыі Ўзброеных сілаў Украіны знаходзяцца 92 паселішчы Курскай вобласьці Расеі. Галоўнакамандуючы Ўзброенымі сіламі Ўкраіны Аляксандар Сырскі ўдакладніў, што такіх населеных пунктаў 82. Улады Ўкраіны заявілі пра стварэньне ваенных камэндатураў і арганізацыі перадачы «гуманітарнай дапамогі ў населеныя пункты, якія знаходзяцца пад кантролем Украіны». Экспэрты Інстытуту вывучэньня вайны, прааналізаваўшы заявы і відэаматэрыялы з геалякацыяй, выказалі меркаваньне, што Ўкраіна кантралюе ў Курскай вобласьці ня ўсю тэрыторыю ў заяўленых межах прасоўваньня.
- 16-18 жніўня ўкраінскія сілы падарвалі тры масты, якія мелі стратэгічнае значэньне для матэрыяльна-тэхнічнага забесьпячэньня групоўкі расейскіх войскаў ва Ўкраіне і вайсковай авіяцыі, якая базуецца ў Курскай вобласьці.
- Незалежная праверка інфармацыі пра ваенныя дзеяньні, якую даюць афіцыйныя асобы розных бакоў, не заўсёды магчымая.
