«Расея фінансуе Беларусь і датуе штогод больш як на 5 мільярдаў даляраў. Па-сутнасьці, беларускай эканомікі ўжо як такой, за выключэньнем, магчыма, нафтаперапрацоўкі і асобных індустрыяльных заводаў, даўно не існуе. Усё гэта ўжо даўно фінансуе і крэдытуе Расея», — сказаў Валянцін Налівайчанка 7 красавіка ў эфіры ўсеўкраінскага тэлемаратону.
Колішні пасол Ўкраіны ў Беларусі нагадаў, што міжнародныя санкцыі супраць Беларусі былі ўведзеныя да вайны ва Ўкраіне.
«Цяпер тыя санкцыі, якія супраць Расеі ўвялі ЗША, Вялікая Брытанія і, дай Божа, сёньня (абвесьціць) Эўрапейскі Зьвяз, адначасова б’юць па Беларусі», — перакананы ўкраінскі палітык.
«Давайце пра нафту. Мазырскі і Наваполацкі нафтаперапрацоўчыя заводы адкуль атрымліваюць нафту? З Расеі. Калі санкцыі пачнуць біць і пачне працаваць эмбарга на нафту, то каму патрэбна тая расейская нафта і сьветлыя нафтапрадукты, якія Беларусь будзе перапрацоўваць з расейскай нафты? Па-сутнасьці, Беларусь, калі гаварыць эканамічна, ужо даўно нічога ня плаціць Расеі (за нафту), а атрымлівае за тое, што ёсьць суагрэсарам супраць нас, Украіны», — патлумачыў Валянцін Налівайчанка.
«Беларусь ня ёсьць эканамічнай крыніцай ці бізнэс-партнэркай Расеі. Не. Расея ўтрымлівае Беларусь. Расея дае нафту на перапрацоўку, прычым бяз грошай, як давальніцкую сыравіну. І, я думаю, гэта сапраўды вялікі цяжар, і чым далей, тым больш і для самой эканомікі Расеі», — адзначыў украінскі палітык і дыплямат.
Хто такі Валянцін Налівайчанка
Валянцін Налівайчанка ачольваў украінскую амбасаду ў Беларусі ў 2005–2006 гадах. Ён прадстаўляў інтарэсы Ўкраіны ў Беларусі найменш часу ў параўнаньні зь іншымі ўкраінскімі дыпляматамі — усяго паўгода, але, напэўна, у найбольш складаны для двухбаковых дачыненьняў пэрыяд — пасьля Аранжавай рэвалюцыі і напярэдадні прэзыдэнцкіх выбараў у Беларусі, калі беларускія ўлады ня ўтойвалі свайго нэгатыўнага стаўленьня да «каляровых рэвалюцый».
Да Беларусі Валянцін Налівайчанка працаваў у ЗША ды Фінляндыі, намесьнікам міністра замежных спраў і двойчы — кіраўніком Службы бясьпекі Ўкраіны. Цяпер ён дэпутат Вярхоўнай Рады Ўкраіны, абраны паводле сьпісу партыі Юліі Цімашэнкі «Бацькаўшчына».
Санкцыі супраць Беларусі за падтрымку расейскай вайны ва Ўкраіне
Аляксандар Лукашэнка прызнаў, што зь Беларусі па ўкраінскай тэрыторыі стралялі ракетамі. Пры гэтым беларускіх вайскоўцаў на ўкраінскую тэрыторыю не адправілі.
Амбасадарка ЗША ў Беларусі Джулі Фішэр у інтэрвію Свабодзе заявіла, што «рэжым Лукашэнкі — саўдзельнік цяперашняга ўварваньня Расеі ва Ўкраіну, бо дазволіў Расеі зрабіць напад зь беларускай тэрыторыі».
26 лютага санкцыі супраць Расеі і Беларусі абвясьцілі Канада і Рада Эўразьвязу. У сьпіс трапілі 20 беларускіх чыноўнікаў і вайскоўцаў. 15 юрыдычных і 8 фізычных асобаў трапілі ў санкцыйны сьпіс ЗША.
28 лютага амбасадары краін Эўразьвязу ўвялі візавыя санкцыі ў дачыненьні 22 беларускіх высокапастаўленых асобаў.
Маладачанская фабрыка «МэбеЛайн» пайшла ў прастой, бо швэдзкая кампанія IKEA згарнула бізнэс у краіне. IKEA шчыльна супрацоўнічала яшчэ з цэлым шэрагам вытворцаў і фабрык, у тым ліку дзяржаўных. Сярод іх дзяржаўны «Менскі мэблевы цэнтар» з Маладэчна, магілёўскі вытворца тэкстылю «Магатэкс», менскі гадзіньнікавы завод «Луч» і іншыя.
У сакавіку Эўразьвяз забараніў экспартаваць прадукцыю дрэваапрацоўкі, вырабленую ў Беларусі ці экспартаваную зь яе. Міністэрства лясной гаспадаркі заявіла, што вымушана скіраваць прадукцыю з Эўропы ў Азію.
Празь цяжкасьці вядзеньня бізнэсу ў рэгіёне ня дзейнічаюць у краіне сэрвісы пошуку жытла на час падарожжаў і выправаў Booking.com і Airbnb.
Дацкая транпартна-лягістычная кампанія Maersk заявіла аб спыненьні перавозак грузаў у Беларусь 4 сакавіка. Пры сыход зь беларускага рынку паведамілі іншыя кампаніі падобнага профілю — DHL і FedEx.
5 сакавіка фінская кампанія OLVI паведаміла пра пачатак згортваньня свайго бізнэсу ў Беларусі, дзе кампаніі належыць «Лідзкае піва». 840 супрацоўнікаў заводу пакуль будуць атрымліваць заробак, спыненьне бізнэсу будзе паступовым.
6 сакавіка наклала санкцыі Рэспубліка Карэя. Там увялі меры экспартнага кантролю для Беларусі, мяркуючы, што яна «істотна спрыяе ўварваньню Расеі ва Ўкраіну».
8 сакавіка санкцыі ўвяла Японія. Актывы фізычных і юрыдычных асобаў, якія трапілі пад новыя абмежаваньні, замарожваюцца. Забараняюцца пастаўкі тавараў двайнога прызначэньня ў Беларусь і экспарт у адрас Міністэрства абароны Беларусі і «Інтэгралу».
Сусьветны банк спыніў усе праграмы ў Беларусі. Банк адзначыў, што ён не ўхваляў новых крэдытаў Беларусі з 2020 году.
Абмежаваньні закранулі спартовую галіну. Зборныя Беларусі розных узростаў адхілілі ад удзелу ў міжнародных турніраў у хакеі, гандболе і баскетболе. Беларускую зборную не дапусьцілі да Паралімпійскіх гульняў — 2022.
Рэйтынгавае агенцтва Fitch, зважаючы на санкцыі, панізіла доўгатэрміновы сувэрэнны крэдытны рэйтынг Беларусі да ССС, што азначае рэальную магчымасьць дэфолту.
Амэрыканская фінансавая кампанія American Express прыпыніла аказаньне паслуг у краіне. Па яе картках цяпер немагчымыя ніякія апэрацыі.
9 сакавіка Эўразьвяз ухваліў адключэньне ад SWIFT трох беларускіх банкаў. Гэта «Белаграпрамбанк», банк «Дабрабыт» і Банк разьвіцьця.
16 красавіка ўведзена поўная забарона на перасячэньне грузавым транспартам Беларусі і Расеі мяжы з ЭЗ. У рашэньні Эўразьвязу, якое апублікавана ў афіцыйным часопісе, сказана, што ЭЗ у адпаведнасьці з уведзенымі санкцыямі забараняе ўвоз і транзыт грузаў аўтатранспартам зь Беларусі і Расеі на тэрыторыю Эўразьвязу.
22 лістапада Канада пашырыла ранейшыя санкцыі. У сьпісы ўключылі дадаткова 22 беларускіх чыноўнікаў, а таксама 16 беларускіх кампаніяў, зьвязаных з ВПК, машынабудаваньнем, фінансавым сэктарам і чыгуначным транспартам. Сярод падсанкцыйных асобаў апынуліся адказныя за перавозкі расейскіх вайскоўцаў і тэхнікі, якая выкарыстоўвалася для ўварваньня ва Ўкраіну. У сьпісе кампаніяў, якія трапілі пад санкцыі, апынуліся беларускія Альфа-Банк і МТБанк. У красавіку 2023 у сьпіс дадалі яшчэ 9 беларускіх банкаў.
28 студзеня 2023 году прэзыдэнт Украіны ўвёў у дзеяньне рашэньне Рады нацыянальнай бясьпекі і абароны аб санкцыях супраць 185 юрыдычных і фізычных асоб, якіх Расея выкарыстоўвае для перавозкі па чыгунцы асабовага складу і вайсковай тэхнікі. У сьпіс трапілі «Беларуськалій», Гомельскі хімічны завод, «Беларуская чыгунка», «Белінтэртранс», «Грузавая служба-Захад», «Лякафарба», «Белгазпрамбанк», «ПЛМ-Інавацыі», «Кронаспан ОСБ», «Беллесэкспарт», «Супрацоўніцтва Транс-Агра», «Рэал-Агент», «Прамагралізінг», «АСБЛізінг», «Транзыт-Аўта-2003», «Ізатэрмічная лягістыка», «Омск-Карбон Магілёў» і іншыя.
20 ліпеня Аўстралія ўнесла ў санкцыйныя сьпісы высокапастаўленых вайскоўцаў Беларусі.
