Лінкі ўнівэрсальнага доступу

Макей: улады гатовыя пачуць думку грамадзянскай супольнасьці. 275 арганізацыяў ужо зьліквідавалі


Уладзімер Макей
Уладзімер Макей

У Менск зь Вільні прыбыла дэлегацыя актывістаў, якія ўваходзяць у левую прарасейскую папулісцкую арганізацыю „Сьвітанак справядлівасьці”.

Пяць прарасейскіх грамадзкіх дзеячоў зь Вільні прыехалі ў Беларусь на некалькі дзён. Яны ўжо сустрэліся зь міністрам замежных спраў Уладзімерам Макеем, таксама заплянаваныя сустрэчы з прадстаўнікамі палітычных партыяў і «групай звычайных беларускіх грамадзян».

Макей падчас сустрэчы зь імі заявіў, што беларуская дзяржава зацікаўленая ў тым, каб грамадзянская супольнасьць сьмялей выказвала свае ініцыятывы, перадае БелТА:

«Нехта гаворыць, што ў нас дыктатура, але, паверце, мы зацікаўленыя ў тым, каб існавала альтэрнатыўная думка. Больш за тое, мы зацікаўленыя ў тым, каб і грамадзянская супольнасьць сьмялей выказвала нейкія свае ініцыятывы і альтэрнатыўныя пункты гледжаньня. Агульнавядома, што ў спрэчцы нараджаецца ісьціна», — сказаў Уладзімер Макей.

Ён адзначыў, што гэта асабліва важна цяпер, калі ў Беларусі адбываецца палітычная трансфармацыя, ідзе праца над зьмяненьнем Канстытуцыі.

«У нас гатовыя слухаць і чуць альтэрнатыўную думку грамадзянскай супольнасьці. Але зразумела, што гэтая думка павінна быць канструктыўнай і нацэленай на захаваньне дзяржаўнасьці Беларусі, паступальнае разьвіцьцё дзяржавы і грамадзтва», — сказаў Макей.

Пры гэтым Уладзімер Макей не згадаў, колькі няўрадавых арганізацыяў зьліквідавалі ў Беларусі за 2020–2021 гады.

У красавіку 2021 году менавіта міністар замежных справаў Беларусі Ўладзімер Макей заявіў, што ў адказ на заходнія санкцыі ў Беларусі можа быць зьнішчана грамадзянская супольнасьць.

«Любое далейшае ўзмацненьне жорсткасьці санкцыяў прывядзе да таго, што грамадзянская супольнасьць, пра якую яны клапоцяцца, перастане існаваць. І гэта будзе, я лічу, абсалютна абгрунтавана ў такой сытуацыі», — сказаў Макей.

На студзень 2022 году ў Беларусі суды закрылі больш за 275 грамадзкіх аб’яднаньняў, пад пагром уладаў трапілі таксама дзясяткі незалежных СМІ.

Пачынаючы з 9 жніўня 2020 году, у Беларусі было 35 880 арыштаў, 5 000 крымінальных справаў, амаль 1 000 палітвязьняў, 327 «экстрэмісцкіх» тэлеграм-каналаў, 275 зьліквідаваных НДА, 100 забароненых СМІ, звыш 30 журналістаў за кратамі.

Хто прыехаў зь Вільні на сустрэчу з Макеем

Група людзей зь Вільні, якая прыбыла ў Менск, называе сябе «дэлегацыяй грамадзян». Яны не ўпаўнаважаныя ўладамі Літвы, раней яны былі блізкія да прарасейскай левай арганіазцыі «Сацыялістычны народны фронт».

Адна з тых, хто прыехаў у Менск, Эрыка Швянчонене, заявіла Літоўскай тэлевізіі перад паездкай:

«Мы едзем, паколькі гэтая ўлада легітымная, выбраная ўлада, якую падтрымлівае бальшыня беларусаў. Яна ў гэты момант існуе, і нам патрэбна зь ёю размаўляць. Гэта візыт добрасуседзтва. Мы на яго маем поўнае права, бо наша бачаньне ня надта супадае з пэўнымі рашэньнямі ўраду наконт суседзяў».

Віленскі палітоляг Віціс Юрконіс заявіў з гэтай нагоды, што сустрэчы групы з высокапастаўленымі чыноўнікамі ў Менску сьведчаць пра ізаляцыю менскага рэжыму:

«Рэжым вымушаны сустракацца з прадстаўнікамі маргінальнага руху ці нейкай групай „заклапочаных“ грамадзян».

Ліквідацыя недзяржаўных арганізацый у Беларусі

У красавіку 2021 міністар замежных спраў Беларусі Ўладзімер Макей заявіў, што ў адказ на заходнія санкцыі ў Беларусі можа быць зьнішчана грамадзянская супольнасьць.

«Любое далейшае ўзмацненьне жорсткасьці санкцый прывядзе да таго, што грамадзянская супольнасьць, пра якую яны клапоцяцца, перастане існаваць. І гэта будзе, я лічу, абсалютна абгрунтавана ў дадзенай сытуацыі», — сказаў Макей.

22 ліпеня Аляксандар Лукашэнка заявіў пра зачыстку недзяржаўных арганізацый.

«Так і ўрад, і МЗС пабеглі за „дэмакратыяй“ і пастваралі ў нас (хай Макей ізноў ня прыме на свой рахунак, гэта і да яго яшчэ было, яму гэта ў спадчыну дасталася, трэба цяпер разграбаць), і мы атрымалі пад 2 тысячы на невялікую краіну НДА, НКА, бандытаў і замежных агентаў. Ну і што, дэмакратыю атрымалі?»

«Ідзе зачыстка. Вы думаеце, гэта проста? Там ужо тысячы людзей працуюць, нашых людзей, і ў асноўным з павернутымі, прамытымі за чужыя грошы мазгамі», — сказаў Лукашэнка.

30 ліпеня Лукашэнка заявіў, што «пад выглядам дабрачыннасьці некамэрцыйныя арганізацыі адпрацоўваюць чужую палітычную замову». Ён сказаў, што розных недзяржаўных фондаў, прыватных установаў, праваабарончых арганізацый у Беларусі было паўтары тысячы.

«У выніку праведзеных мерапрыемстваў выдзелена 185 дэструкцыйных структураў, якія нясуць патэнцыйную пагрозу нацыянальнай бясьпецы, у тым ліку прадстаўніцтва замежнай некамэрцыйнай арганізацыі, 71 рэспубліканскае і мясцовае грамадзкае аб’яднаньне, 113 установаў», — сказаў Лукашэнка на нарадзе з чыноўнікамі.

Зь сярэдзіны ліпеня адбываецца масавая ліквідацыя недзяржаўных арганізацыяў па ўсёй краіне. Пад пагрозай існаваньне дзясяткаў асьветніцкіх, праваабарончых, дабрачынных, спажывецкіх, дасьледчых і іншых арганізацыяў. Прадстаўнікоў установаў затрымліваюць, праводзяць у іх дома і ў офісах ператрусы, арыштоўваюць рахункі.

Па стане на канец 2021 году ўлады ліквідавалі як найменей 275 НДА, яшчэ шэраг — у працэсе ліквідацыі ці пад яе пагрозай.

Праз год пасьля пачатку масавага ціску, у ліпені 2022 году, стала вядома, што ўлады ліквідавалі або давялі да самаліквідацыі 857 недзяржаўных арганізацый. А маніторынг Lawtrend на канец 2022 году паказаў, што за два гады грамадзкі сэктар Беларусі пазбавіўся ня менш як 1102 некамэрцыйных арганізацый.

Адной з галоўных падзей стала ліквідацыя незалежных прафсаюзаў у краіне. Лідэрам арганізацый прысудзілі вялікія турэмныя тэрміны.

Сярод зьліквідаваных арганізацый

  • • Human Constanta
  • • Беларуская асацыяцыя журналістаў
  • • Беларускі Хэльсынскі камітэт
  • • Гродна Лайф Медыя
  • • Згуртаваньне беларусаў сьвету «Бацькаўшчына»
  • • Зьвяно
  • • Имена
  • • Мова нанова
  • • Офіс па правах людзей з інваліднасьцю
  • • ПЭН-цэнтар
  • • Прававая ініцыятыва
  • • Саюз беларускіх пісьменьнікаў
  • • Тэрыторыя правоў
  • • Цэнтар прававой трансфармацыі
  • • Экадом
  • Таварыства беларускай мовы
  • Дзіцячыя госьпісы ў Горадні і Віцебску
  • Беларускі прафсаюз работнікаў радыёэлектроннай прамысловасьці (РЭП)
  • Свабодны прафсаюз Беларускі (СПБ)
  • Беларускі незалежны прафсаюз (БНП)
  • Беларускі кангрэс дэмакратычных прафсаюзаў (БКДП)

2024 год. У апублікаваным 7 траўня аглядзе праваабарончай арганізацыі Lawtrend гаворыцца, што за пэрыяд пасьля прэзыдэнцкіх выбараў 2020 году і да канца красавіка 2024-га ўлады Беларусі зьліквідавалі ня менш за 1622 некамэрцыйныя арганізацыі. У працэсе прымусовай ліквідацыі знаходзілася ня менш за 1003 НКА, рашэньне аб самастойнай ліквідацыі прынялі сама меней 619.

Ігар Лосік Кацярына Андрэева Ірына Слаўнікава Марына Золатава Андрэй Кузьнечык
XS
SM
MD
LG