Ва ўсім Казахстане абвясьцілі надзвычайнае становішча
Алматы, 5 студзеня 2022 г.
Ва ўсім Казахстане абвясьцілі надзвычайнае становішча
На ўсёй тэрыторыі Казахстану ўвялі надзвычайнае становішча. Пра гэта паведаміў тэлеканал «Мир 24». Раней прэзыдэнт Казахстану Касым-Жамарт Такаеў увёў на два тыдні рэжым надзвычайнага становішча ў Мангыстаўскай і Алматынскай абласьцях і ў гарадах Алматы і Нур-Султан.
Прэзыдэнт Казахстану Касым-Жамарт Такаеў заявіў, што зьвярнуўся па дапамогу да кіраўнікоў дзяржаваў АДКБ.
Камэндатура Алматы паведаміла, што ў горадзе пачалася антытэрарыстычная апэрацыя. Раней паведамлялася, што з цэнтральных вуліц гораду зьніклі патрулі сілавікоў, у горадзе адбываюцца беспарадкі.
Да прэзыдэнцкага палаца ў Нур-Султане сьцягнутыя дадатковыя падразьдзяленьні паліцыі.
Агенцтва ТАСС са спасылкай на відавочцаў паведамляе пра захоп пратэстоўцамі мясцовай управы Камітэту нацыянальнай бясьпекі ў Алматы.
У Казахстане быў цалкам адключаны інтэрнэт, але цяпер «Казахтэлекам» уключыў правадны інтэрнэт у некаторых рэгіёнах, у тым ліку ў Актаў, паведамляе GlobalCheck.
У горадзе Талдыкарган пратэстоўцы пад сьпевы нацыянальнага гімну зьнесьлі помнік Нурсултану Назарбаеву.
Пратэстоўцы ў Алматы спрабуюць захапіць Аўэзаўскі РАУС. Сілавікі на даху, яны адстрэльваюцца і ўжываюць сьвятлашумавыя гранаты. Аддзяленьне паліцыі разьмешчанае ў спальным раёне, вакол шмат жылых дамоў. Мясцовыя жыхары асьцерагаюцца марадэрства.
Раней у гэтым самым раёне ў Алматы пратэстоўцы падпалілі будынак аддзяленьня кіроўнай партыі «Нур Атан». Ён разьмешчаны ў будынку бізнэс-цэнтру «Айсултан».
Гарыць будынак філіялу нацыянальнага дзяржаўнага тэлеканалу «Казахстан» у Алматы. Пратэстоўцы ўварваліся і разграмілі першы паверх будынку, а другі падпалілі. Пажарных няма.
Пратэстоўцы захапілі ў Алматы будынак мясцовай адміністрацыі і рэзыдэнцыю прэзыдэнта.
За час беспарадкаў у Казахстане загінулі 8 паліцыянтаў і салдатаў нацгвардыі, яшчэ 317 параненыя, паведамляюць мясцовыя выданні са спасылкай на МУС.
Пратэсты ў Казахстане
Мапа пратэстаў у Казахстане
Пратэсты ў Казахстане пачаліся 2 студзеня ў горадзе нафтавікоў Жанаэзене пасьля таго, як улады ўдвая павысілі цану на звадкаваны газ. Першапачаткова пратэстоўцы патрабавалі толькі зьнізіць цану.
4 студзеня пратэсты сталі масавымі і перайшлі ў сутычкі з паліцыяй. Пратэстоўцы запатрабавалі адстаўкі ўраду і сыходу з палітыкі былога прэзыдэнта Казахстану Нурсултана Назарбаева. Яны скандавалі «Шал, кет!» («Стары, сыходзь!»).
Падчас сутычак сілавікі ўжывалі сьвятлашумавыя гранаты, сьлезацечны газ. Адбываліся перастрэлкі. Пратэстоўцы ўзброіліся арматурай, палкамі, камянямі. Яны білі паліцыю, падпальвалі аўтамабілі. Частка сілавікоў, як у горадзе Актаў, перайшла на бок пратэстоўцаў.
Пратэсты закранулі амаль усю краіну: горад нафтавікоў Жанаэзен і цэнтар Мангыстаўскай вобласьці Актаў (адкуль пачаліся пратэсты), былую сталіцу краіны і найбуйнейшы горад краіны Алматы, цяперашнюю сталіцу Нур-Султан (былую Астану), буйныя гарады Шымкент, Караганду і Актэбе, а таксама многія іншыя гарады і мястэчкі.
Ранкам 5 студзеня прэзыдэнт краіны Касым-Жамарт Такаеў адправіў урад у адстаўку.
Надзвычайнае становішча ўвялі ва ўсёй краіне. У Нур-Султане, Алматы, Мангыстаўскай вобласьці ўвялі камэнданцкі час.
Эпіцэнтрам пратэстаў стаў горад Алматы.
5 студзеня пратэстоўцы ўварваліся ў акімат Алматы, захапілі былую прэзыдэнцкую рэзыдэнцыю, разграмілі будынак з офісам кіруючай партыі «Нур-Отан». У будынку акімату і пракуратуры Алматы, а таксама былой рэзыдэнцыі пачаўся пажар. Пратэстоўцы захапілі і разграмілі будынак тэлеканала «Мир24» і яшчэ некалькіх тэлеканалаў. Завалодалі будынкам Камітэту нацыянальнай бясьпекі ў Алматы.
Увечары 5 студзеня пратэстоўцы захапілі аэрапорт у Алматы.
У Алматы шмат разгромленых будынкаў, крамаў, спаленых аўтамабіляў.
5 студзеня ва ўсёй краіне адключылі правадны інтэрнэт і галасавую сувязь, дагэтуль блякавалі мабільны інтэрнэт. Спынілі вяшчаньне буйныя тэлеканалы Казахстану.
Пачаліся страйкі. Спынілі вытворчасьць мэталюргічныя заводы ў горадзе Балхаш, нафтагазавае прадпрыемства «Мангыстаўмунайгаз» у Мангыстаўскай вобласьці.
5 студзеня прэзыдэнт краіны Такаеў заявіў, што ўзначаліць Раду бясьпекі Казахстану замест Назарбаева, і паабяцаў дзейнічаць «максымальна жорстка». Назарбаеў пайшоў у адстаўку. У горадзе Талдыкарган пратэстоўцы павалілі помнік Назарбаеву.
Пратэстоўцы запатрабавалі таксама сыходу з пасады Такаева.
У ноч на 6 студзеня Такаеў запрасіў дапамогі ў АДКБ.
6 студзеня першыя вайскоўцы ў межах місіі АДКБ прыбылі ў Казахстан.
На 6 студзеня казаскія мэдыя паведамілі пра дзясяткі забітых сярод цывільнага насельніцтва, 18 ахвяраў сярод сілавікоў, параненыя 748 праваахоўнікаў. Вярхоўны камісар ААН заявіў пра прыкладна тысячу параненых чалавек толькі ў Алматы.
6 студзеня МУС Казахстана паведаміла пра 2298 затрыманых. Тым часам на афіцыйным узроўні Астану перасталі называць Нур-Султанам, як назвалі горад у гонар дыктатара Назарбаева.
7 студзеня Міністэрства ўнутраных спраў Казахстану паведаміла, што падчас так званай «зачысткі» ў самым буйным горадзе краіны, Алматы, загінулі 26 «узброеных злачынцаў», яшчэ 18 атрымалі раненьні, а ўсе адміністрацыйныя будынкі ў гарадах Казахстану «вызваленыя і ўзятыя пад узмоцненую ахову».
Таксама ў выніку «сутыкненьня з хуліганскім натоўпам» параненыя 216 вайскоўцаў Нацыянальнай гвардыі ў Алматы і Шымкенце, паведаміла прэс-служба вайсковага фармаваньня.
Раніцай 7 студзеня прэзыдэнт Казахстану Касым-Жамарт Такаеў на пасяджэньні контратэрарыстычнага штабу заявіў, што «ў значнай ступені наведзены канстытуцыйны лад ва ўсіх рэгіёнах краіны».
Пазьней 7 студзеня Такаеў выступіў са зваротам да грамадзянаў краіны, у якім заявіў, што даў загад праваахоўным органам і войску адкрываць агонь на паражэньне без папярэджаньня.
9 студзеня Такаеў выдаліў свой твіт пра тое, што на Казахстан нібыта напалі 20 тысяч тэрарыстаў, але на наступны дзень сказаў, што «ў агрэсіі супраць Казахстану ўдзельнічалі баявікі з цэнтральнаазіяцкіх краінаў, Афганістану і Блізкага Ўсходу».
У той жа дзень стала вядома пра дзьве сьмерці: кіраўніка абласной паліцыі і палкоўніка камітэту нацбясьпекі.
Паводле расьсьледаваньня The Telegraph, малодшая дачка Назарбаева вывела з Казахстану 300 мільёнаў даляраў і патраціла частку грошай на нерухомасьць за мяжой.
Раніцай 11 студзеня Такаеў заявіў, што кантынгент АДКБ пачнуць выводзіць з Казахстану праз 2 дні. Ён запэўніў Мажыліс у тым, што ўлады ўсё вярнулі пад кантроль.
