«Гавары праўду» распачала кампанію пэрсанальных зваротаў да Аляксандра Лукашэнкі з патрабаваньнем адмяніць дэкрэт № 3 «Аб папярэджаньні сацыяльнага ўтрыманства». Таксама актывісты зьвярнуліся да дэпутатаў Палаты прадстаўнікоў з просьбай накіраваць у Канстытуцыйны суд запыт аб праверцы дэкрэту № 3 на прадмет яго адпаведнасьці Канстытуцыі.
7 лютага кампанія «Гавары праўду» правяла грамадзкія слуханьні «Дэкрэт № 3 павінен быць адменены», на якія сабралася каля 50 чалавек з розных рэгіёнаў краіны — Віцебску, Воршы, Берасьця, Ляхавічаў, Жабінкі, Магілёва ды іншых.
Лідэр кампаніі Андрэй Дзьмітрыеў узгадаў кнігу, якую выдала «Гавары праўду» 6 гадоў таму — «100 твараў беспрацоўя»:
«Прайшло 6 гадоў, а такіх гісторый ужо ня сотня — іх тысячы. Многія на гэтыя слуханьні не маглі прыехаць — у людзей проста няма грошай, каб даехаць да Менску. А тут яшчэ зь беспрацоўных вымагаюць 360 рублёў на несправядлівы падатак. Мы павінны абʼяднацца, калі адчуваем несправядлівасьць. І сёньня ўсе нашы дзеяньні можна падзяліць на 2 часткі: накіроўваць асабістыя заявы на адрас кіраўніка дзяржавы — і рыхтаваць калектыўныя, грамадзкія звароты за адмену гэтага дэкрэту».
Юрыст, праваабаронца Гары Паганяйла сказаў, што яшчэ ў красавіку Беларускі Хэльсынскі камітэт падрыхтаваў і перадаў дэпутатам абгрунтаваныя тэзы, што дэкрэт недасканалы, супярэчыць нормам заканадаўства. Таксама БХК спрабаваў падаць звароты ў Канстытуцыйны суд і Савет міністраў, але атрымаў адпіскі.
Юрыст патлумачыў, у чым канкрэтна дэкрэт супярэчыць заканадаўству. Ён параіў людзям не сьпяшацца сплаціць падатак, а пазмагацца за адмену дэкрэту: зьвяртацца да дэпутатаў, да прэзыдэнта, у мясцовыя органы ўлады.
Гары Паганяйла ўзгадаў і канкрэтныя прыклады, калі дэкрэты, што супярэчаць заканадаўству, адмяняліся. Адменены сумнавядомы дэкрэт № 40 «Аб дадатковых захадах па рэгуляваньні эканамічных адносін», які дазваляў дасудовую кампэнсацыю стратаў і фактычна перакрываў інвэстыцыі ў краіну. Адменены і дэкрэт № 12 ад 2012 году «Аб дадатковых захадах па разьвіцьці дрэваапрацоўчай прамысловасьці», які забараняў людзям звальняцца з працы.
Тацяна Караткевіч кажа, што ў Беларусі досыць складана адстаяць свае правы:
«Улада прывучыла нас да таго, што наш голас нічога не вырашае. Прэзыдэнт параіў пачакаць 2–3 гады. Але ў нас няма часу чакаць, трэба змагацца, каб дэкрэт № 3 быў адменены. Кожны, хто ня згодны з гэтым дэкрэтам, павінен падаць свой голас. Трэба ўступіць у перапіску з усімі структурамі, бамбардаваць зваротамі, лістамі міністэрствы, ведамствы, прэзыдэнта, бо гэты дэкрэт несправядлівы».
Людзі, што прыехалі з рэгіёнаў, падзяліліся сваімі гісторыямі. Алена Багінская 10 гадоў пражыла ў Швайцарыі. Вярнулася на радзіму, думала, што тут шмат зьмянілася. Але, на яе думку, цяпер людзі жывуць горш, чым тады, калі яна зьяжджала:
«У Швайцарыі дапамога па беспрацоўі першы год — 1700 даляраў. Калі б там быў прыняты такі дэкрэт, уся краіна выйшла б на вуліцы. А тут беспрацоўныя ў маленькім райцэнтры Жабінцы баяцца паставіць подпіс за адмену дэкрэту. А тыя, хто працуе, не задумваюцца, што яны таксама могуць страціць працу. Людзі абыякавыя. Як іх разварушыць?» — кажа Алена.
Хтосьці з залі пажартаваў: «Вывезіце іх на 5 гадоў у Швайцарыю».
Сяргей Ігаравіч, перакладчык зь Берасьця, кажа, што гэты дэкрэт бʼе ня толькі па людзях. Ён бʼе па іміджы ўсёй краіны:
«Па-ангельску беспрацоўны — unemployed. Я ніяк не магу патлумачыць замежнікам, чаму наша краіна лічыцца краінай дармаедаў. Я ня мог нават узгадаць слова „дармаед“ па-ангельску. Аказваецца, — гэта parasite. Крыўдна за краіну».
У звароце, які людзі масава накіроўваюць Аляксандру Лукашэнку, прыводзіцца лічба, што ў Беларусі залішняя працоўная сіла складае прыкладна 700 тысяч чалавек:
«І вам як кіраўніку дзяржавы трэба было б радавацца, што гэтыя грамадзяне не бяруць штурмам урад з патрабаваньнем даць ім альбо працу, альбо дапамогу па беспрацоўі, павялічаную хаця б да 300 рублёў. Вам бы радавацца, што яны абыходзяцца без падачак ад дзяржавы, а зарабляюць, хто ў Польшчы, хто ў Расеі ці яшчэ дзе, а Вы злуяцеся на іх і падпісваеце дэкрэт № 3 „Аб папярэджаньні сацыяльнага ўтрыманства“. Адмяніце дэкрэт № 3, спадар прэзыдэнт! Не праз год-два, а цяпер. Прызнайце яго страціўшым сілу. Зь меркаваньняў грамадзянскай згоды і прадухіленьня сацыяльнага напружаньня», — гаворыцца ў звароце да Аляксандра Лукашэнкі.
Удзельнікі грамадзкіх слуханьняў прынялі зварот да Палаты прадстаўнікоў, у якім просяць дэпутатаў накіраваць у Канстытуцыйны суд запыт аб праверцы дэкрэту № 3 на прадмет яго адпаведнасьці Канстытуцыі.
Таксама «Гавары праўду» зьвяртаецца да прадстаўнікоў грамадзкіх абʼяднаньняў і палітычных партыяў у рэгіёнах, каб тыя арганізавалі масавую кампанію індывідуальных і калектыўных зваротаў у мясцовыя органы выканаўчай улады з патрабаваньнямі адмены дэкрэту № 3.
«Толькі сумеснымі намаганьнямі — актыўнымі і масавымі — мы зможам аднавіць справядлівасьць і спыніць пакараньне дзяржавай тых людзей, якія па віне дзяржаўнай сацыяльна-эканамічнай палітыкі засталіся сёньня бяз працы і годнага заробку», — гаворыцца ў звароце.
