26.4.1929, Рэчыца—4.8.2009, Менск. Пахаваны на могілках у пас. Калодзішчы, Менскі раён.
Калі б мне выпала магчымасьць зьдзейсьніць падарожжа ў часы Гая Юлія Цэзара або Нэрона, якому так падабаўся дым Айчыны, і я меў бы права выбраць сабе перакладчыка, то ні імгненьня не сумняваўся б — Уладзімер Шатон.
У нашу першую сустрэчу ён, яўна пераацаніўшы валоданьне лацінаю колішняга выпускніка гістарычнага факультэту БДУ, зьвярнуўся да мяне на мове Гарацыя. Наш трэці, невідочны суразмоўнік, безумоўна, таксама пашкадаваў невука. Трэцім быў Мікола Гусоўскі.
Уладзімер Шатон тады якраз падрыхтаваў да друку сваё беларускае прачытаньне знакамітай «Песьні пра зубра», наступнае пасьля зробленых Натальляй Арсеньневай і Язэпам Семяжонам і, дарэчы, адзінае на сёньняшні дзень, якое захоўвае вершаваны памер арыгіналу — элегічны двуверш. Часам я параўноўваю гэтыя пераклады і ўяўляю Шатона ў складзе той самай дыпляматычнай місіі Вялікага Княства Літоўскага ў Рым, якую ўзначальваў мэцэнат Гусоўскага біскуп Эразм Вітэліюс.
Спадар Уладзімер, якога ягоны калега і блізкі знаёмы Пятро Садоўскі назваў чалавекам «абсалютна не савецкім», ведаў дваццаць моваў, але ягонай любоўю ўсё жыцьцё заставалася вывучаная самастойна лаціна. На ёй ён размаўляў і судзіў тэнісныя сустрэчы сяброў. Зь яе пераклаў на беларускую «Пахвалу дурасьці» Эразма Ратэрдамскага і трактат «Аб грамадзянскай або палітычнай свабодзе» нашага Андрэя Воляна, а на яе зрабіў пераклад вялікіх фрагмэнтаў «Новай зямлі» Якуба Коласа, надрукаваных у замежных лацінамоўных выданьнях.
Шатона бязьмежна любілі ягоныя студэнты ў Лінгвістычным унівэрсытэце і вучні ў Беларускім гуманітарным ліцэі. Любілі ня толькі за бліскучы талент лінгвіста і выкладчыка. За неверагодную эрудыцыю і нязводную іранічнасьць, што хавалася ў прымружаных вачах. За тое, што быў вялікім жыцьцялюбам і ня менш вялікім дзіваком. І на дзявятым дзясятку гадоў ён нечым нагадваў бяскрыўднае бескарысьлівае дзіця, якое ўадначас і зьдзіўленае гэтым сьветам, і разумее яго лепей за дарослых.
Ён да апошніх гадоў быў у выдатнай інтэлектуальнай форме. Вывучаў новыя мовы і мог нечакана запытацца ў кампаніі: «Тут хто-небудзь гаворыць па-кітайску? А па-японску?» У гэты момант душа Акутагавы магла адгукнуцца падзякаю за пераклад нізкі ягоных навэлаў.
Сябры сьцьвярджаюць, што, жывучы паводле нейкіх сваіх унутраных законаў, ён нязьменна быў па-за ўсялякімі інтрыгамі, ідэалёгіямі, рухамі і партыямі. Я не зусім згодны.
Шатон балюча перажываў, калі ўлада распачала небясьпечныя гульні ў «союзное государство». Яму падабалася выслоўе пра тое, што мова ахоўвае межы дзяржавы мацней за армію.
Ірляндцы кажуць, што ў іхняй краіне нават атэіст павінен вырашыць, хто ён: каталік або пратэстант.
Уладзімер Шатон заўсёды ведаў, на чыім ён баку.
Уладзімер Арлоў падрыхтаваў да друку трэцяе выданьне сваёй вядомай кнігі «Імёны Свабоды», якая ўпершыню пабачыла сьвет у 2007-м у сэрыі «Бібліятэка Свабоды. ХХI стагодзьдзе».
