Каля прахадной Менскага трактарнага заводу людна цягам дня: прадпрыемства — найбуйнейшае ў горадзе, дзе працуюць тысячы людзей. Першы ж суразмоўца ахвотна пагаджаецца адказаць на некалькі пытаньняў для Радыё Свабода:
Карэспандэнтка: «Як працуецца на трактарным заводзе?»
Працоўны: «Як працуецца? Нізкія заробкі. У мінулым месяцы мы ўсе атрымалі менш, самае малое — на 500 тысяч».
Карэспандэнтка: «Што людзі пра гэта кажуць?»
Працоўны: «Дрэнна, канечне. Бо заробкі зьніжаюць, а кошты растуць».
Карэспандэнтка: «Кажуць, што працоўныя прыходзяць на працу, але ня хочуць працаваць...»
Працоўны: «Ну... гэткі „італьянскі страйк“: працуюць, але дужа марудна. Гэты год быў самы цяжкі за ўвесь час трактарнага заводу. Няма, няма збыту прадукцыі. Але гэта ўжо ня нашы справы».
Стала працягваюць працаваць на Менскім трактарным заводзе працоўныя перадпэнсійнага і нават пэнсійнага веку. Але і яны выказваюць расчараваньне цяперашнім становішчам на прадпрыемстве:
Карэспандэнтка: «Кажуць, што на заводзе зьніжаюцца заробкі, ці праўда?»
Працоўная: «Праўда, праўда. І ўвогуле яны ніякія, гэтыя заробкі. Я працую лябаранткай і за мінулы месяц атрымала два мільёны сямсот тысяч. А мой сын працуе ў кузьні: адхадзіў усе суботы, у тры зьмены — і яму заплацілі сем мільёнаў. Гэта самы цяжкі цэх. Я яго калі пабачыла, дык ён чорны, брудны увесь — жах проста. Ён знарок туды пайшоў, каб грошай зарабіць, а заплацілі гэтулькі. Ён вельмі незадаволены, кажа, што як толькі будзе магчымасьць — будзе сыходзіць. Дачка працуе інжэнэрам-канструктарам за тры мільёны. Яна таксама кажа, што працаваць на заводзе ня хоча. Для моладзі тут нічога добрага няма, ніякіх умоваў».
Працоўны: «Вельмі цяжка: завод сеў на мель, з заробкамі цяжка, людзі разьбягаюцца».
Карэспандэнтка: «Якое выйсьце з гэтай сытуацыі, на Вашую думку?»
Працоўны: «А як выйсьці з гэтага становішча? Няхай адміністрацыя нашай краіны думае над гэтым пытаньнем».
Яшчэ адзін працоўны прадпрыемства таксама кажа, што становішча на Менскім трактарным — найгоршае за ўсе ранейшыя гады:
Працоўны: «Калі б я працаваў на гэтай працы як на асноўнай, дык не заставаўся б нізавошта — 5-7 мільёнаў заробак. Я ўжо дзевяць гадоў працую, але горш, чым зараз яшчэ не было».
Карэспандэнтка: «Няма збыту прадукцыі?»
Працоўны: «Канечне, каб быў збыт прадукцыі, дык усё было б „у шакалядзе“. А чаму — ці палітычныя прычыны, ці тое, што нашая прадукцыя неканкурэнтаздольная... Бо кітайскія трактары — яны таньнейшыя і гэткія ж дрэнныя, як і нашыя».
Карэспандэнтка «Як гэтая сытуацыя вырашыцца, на Вашую думку?»
Працоўны: «Тытанік павольна і ўпэўнена ідзе да фіналу — такая вось разьвязка. Калі б гэта было прыватнае прадпрыемства, дык палову разьдзьмутага штату можна было б скарачаць. А так — ва ўсіх ёсьць працоўныя месцы. Дзяржаве патрэбны працоўны кляс, які заняты, мае нейкія заробкі, — у такой кріане мы жывем. Як кажуць — заробкі афрыканскія, а кошты усясьветныя».
Рэклямныя абвесткі ў менскім мэтро запрашаюць на Менскі трактарны завод інжынэраў і працоўных на два дзясяткі спэцыяльнасьцяў.
Так выглядалі склады Трактарнага заводу у траўні 2013
Карэспандэнтка: «Як працуецца на трактарным заводзе?»
Працоўны: «Як працуецца? Нізкія заробкі. У мінулым месяцы мы ўсе атрымалі менш, самае малое — на 500 тысяч».
Карэспандэнтка: «Што людзі пра гэта кажуць?»
Працоўны: «Дрэнна, канечне. Бо заробкі зьніжаюць, а кошты растуць».
Карэспандэнтка: «Кажуць, што працоўныя прыходзяць на працу, але ня хочуць працаваць...»
Працоўны: «Ну... гэткі „італьянскі страйк“: працуюць, але дужа марудна. Гэты год быў самы цяжкі за ўвесь час трактарнага заводу. Няма, няма збыту прадукцыі. Але гэта ўжо ня нашы справы».
Стала працягваюць працаваць на Менскім трактарным заводзе працоўныя перадпэнсійнага і нават пэнсійнага веку. Але і яны выказваюць расчараваньне цяперашнім становішчам на прадпрыемстве:
Карэспандэнтка: «Кажуць, што на заводзе зьніжаюцца заробкі, ці праўда?»
Працоўная: «Праўда, праўда. І ўвогуле яны ніякія, гэтыя заробкі. Я працую лябаранткай і за мінулы месяц атрымала два мільёны сямсот тысяч. А мой сын працуе ў кузьні: адхадзіў усе суботы, у тры зьмены — і яму заплацілі сем мільёнаў. Гэта самы цяжкі цэх. Я яго калі пабачыла, дык ён чорны, брудны увесь — жах проста. Ён знарок туды пайшоў, каб грошай зарабіць, а заплацілі гэтулькі. Ён вельмі незадаволены, кажа, што як толькі будзе магчымасьць — будзе сыходзіць. Дачка працуе інжэнэрам-канструктарам за тры мільёны. Яна таксама кажа, што працаваць на заводзе ня хоча. Для моладзі тут нічога добрага няма, ніякіх умоваў».
Працоўны: «Вельмі цяжка: завод сеў на мель, з заробкамі цяжка, людзі разьбягаюцца».
Карэспандэнтка: «Якое выйсьце з гэтай сытуацыі, на Вашую думку?»
Працоўны: «А як выйсьці з гэтага становішча? Няхай адміністрацыя нашай краіны думае над гэтым пытаньнем».
Яшчэ адзін працоўны прадпрыемства таксама кажа, што становішча на Менскім трактарным — найгоршае за ўсе ранейшыя гады:
Працоўны: «Калі б я працаваў на гэтай працы як на асноўнай, дык не заставаўся б нізавошта — 5-7 мільёнаў заробак. Я ўжо дзевяць гадоў працую, але горш, чым зараз яшчэ не было».
Карэспандэнтка: «Няма збыту прадукцыі?»
Працоўны: «Канечне, каб быў збыт прадукцыі, дык усё было б „у шакалядзе“. А чаму — ці палітычныя прычыны, ці тое, што нашая прадукцыя неканкурэнтаздольная... Бо кітайскія трактары — яны таньнейшыя і гэткія ж дрэнныя, як і нашыя».
Карэспандэнтка «Як гэтая сытуацыя вырашыцца, на Вашую думку?»
Працоўны: «Тытанік павольна і ўпэўнена ідзе да фіналу — такая вось разьвязка. Калі б гэта было прыватнае прадпрыемства, дык палову разьдзьмутага штату можна было б скарачаць. А так — ва ўсіх ёсьць працоўныя месцы. Дзяржаве патрэбны працоўны кляс, які заняты, мае нейкія заробкі, — у такой кріане мы жывем. Як кажуць — заробкі афрыканскія, а кошты усясьветныя».
Рэклямныя абвесткі ў менскім мэтро запрашаюць на Менскі трактарны завод інжынэраў і працоўных на два дзясяткі спэцыяльнасьцяў.
Так выглядалі склады Трактарнага заводу у траўні 2013