Паводле афіцыйных дадзеных, працэдура перарэгістрацыі закране больш як 114 тысяч чалавек.
Апошняя перарэгістрацыя ўдзельнікаў ліквідацыі наступстваў аварыі на ЧАЭС праводзілася сем гадоў таму. Цяпер дакумэнты зноў пераправяраюць і ўсіх ліквідатараў уносяць у адну групу з пацярпелымі. Словаў «удзельнік ліквідацыі» ў новым пасьведчаньні ўжо ня будзе. Пра гэта «Свабодзе» паведаміла супрацоўніца Дэпартамэнту па ліквідацыі наступстваў катастрофы на Чарнобыльскай АЭС Вольга Шабайлава.
«У адпаведнасьці з законам 2009 году катэгорыя пацярпелых ад аварыі на ЧАЭС аб’ядноўвае дзьве катэгорыі: удзельнікі ліквідацыі і пацярпелыя. І цяпер для іх будзе пасьведчаньне адзінага ўзору...»
Такім чынам усе ліквідатары аварыі на ЧАЭС стануць пацярпелымі ад аварыі. Паводле спадарыні Шабайла, на сёньня памянялі 30% пасьведчаньняў, у тым ліку на Гомельшчыне — 43%«.
Чаму ўлады прыраўноўваюць ліквідатараў катастрофы на ЧАЭС да пацярпелых? Над пытаньнем разважае чарнобыльскі ліквідатар з Калінкавічаў, інвалід 2 групы Васіль Сіліверст:
«А асабіста я не мяняў, бо ня бачу тут нейкага вялікага сэнсу: адну паперку памяняць на іншую. Там ільготаў няма — ільготы забралі, і тут таксама няма ніякіх ільготаў. Гэта проста кампанія, і, думаю, накіраваная яна тое, каб слова „ліквідатар“ у Беларусі наагул не было. Будуецца гэтая атамная станцыя ў Беларусі, і дзяржаве гэтыя ліквідатары — як мазоль, бяльмо на воку. Навошта яны, калі дзяржава не разьлічылася з намі? Гэта проста нейкае вычварэнства».
Спадар Сіліверст сьцьвярджае, што старым пасьведчаньнем ліквідатара ён карыстаўся нават ва Ўкраіне:
«Калі мне трэба паехаць у Расею ці тую ж Украіну, то гэтае новае пасьведчаньне мне нічога не дае. А вось старое пасьведчаньне ліквідатара катастрофы на Чарнобыльскай АЭС — яно ва Ўкраіне дзейнічае. Я ва Ўкраіне магу езьдзіць на прыгарадным транспарце, у мэтро, на трамваях бясплатна. Украінскія ўлады кажуць: «Цэ ж вы наш ліквідатар!»
Калінкавіцкі ліквідатар згадвае, што калі сёлетняй вясной ва Ўкраіне Вярхоўная Рада зьбіралася перагледзець ільготы сваім чарнобыльцам, то там пачаліся масавыя пратэсты. У Беларусі ільготы чарнобыльцам пачалі скасоўваць, пачынаючы з 1995 году, і людзі з гэтым зьмірыліся.
Не мяняў пакуль свайго ліквідатарскага пасьведчаньня й Васіль Гулай з Рэчыцы.
Гулай: «А чаго туды ісьці, чаго яго мяняць? Ні ільготаў, нічога няма. Абсурд. Аб’яднаньне „Беларуснафта“ пасылала мяне ў Чарнобыль двойчы, але, відаць, баяцца, што і яны эканамічна ня вытрымаюць. Капеечныя ільготы дзяржава ў ліквідатараў забірае, а лядовыя палацы будуе. Утрыманьне аднаго лядовага палаца, наколькі вядома, раўняецца гадавому бюджэту сярэдняга беларускага гораду. Нямеччына сабе такога не дазваляе. А ў нас у ліквідатараў можна ўсё забраць».
Яшчэ адзін нафтавік з Рэчыцы, інвалід Чарнобылю Ўладзімер Кошчанка:
«На новым пасьведчаньні адсутнічае пячатка, а стаіць штамп, што нідзе ў сьвеце не прызнаецца за дакумэнт. Дзяржаўнай пячаткі няма. Гэта зроблена наўмысна. Як яго ў такім разе прызнаць за дакумэнт? Неахайна зроблены штампік чыноўніка, які цяжка разгледзець нават празь люпу. Зроблена гэта, каб не плаціць чалавеку ніякую пэнсію, прынізіць яго. А калі чалавек прыніжаны й пакутуе, ён хутка памрэ...»
Чарнобыльскі інвалід Павал Давыдзенка зь мястэчка Парычы Сьветлагорскага раёну таксама нэгатыўна адгукаецца пра новы дакумэнт:
«Бюракратычная сыстэма робіць усё, каб чалавеку не плаціць. Лукашэнка ўсё ўжо зрабіў чыстай зонай, хоць і дзеці, і дарослыя пакутуюць. І чарнобыльцам-ліквідатарам выдаюць гэтыя пасьведчаньні як пацярпелым. Жулікі ўсё паадбіралі — і ад аўганцаў, і ад чарнобыльцаў — і ўсё цяпер у законе».
Апошняя перарэгістрацыя ўдзельнікаў ліквідацыі наступстваў аварыі на ЧАЭС праводзілася сем гадоў таму. Цяпер дакумэнты зноў пераправяраюць і ўсіх ліквідатараў уносяць у адну групу з пацярпелымі. Словаў «удзельнік ліквідацыі» ў новым пасьведчаньні ўжо ня будзе. Пра гэта «Свабодзе» паведаміла супрацоўніца Дэпартамэнту па ліквідацыі наступстваў катастрофы на Чарнобыльскай АЭС Вольга Шабайлава.
«У адпаведнасьці з законам 2009 году катэгорыя пацярпелых ад аварыі на ЧАЭС аб’ядноўвае дзьве катэгорыі: удзельнікі ліквідацыі і пацярпелыя. І цяпер для іх будзе пасьведчаньне адзінага ўзору...»
Такім чынам усе ліквідатары аварыі на ЧАЭС стануць пацярпелымі ад аварыі. Паводле спадарыні Шабайла, на сёньня памянялі 30% пасьведчаньняў, у тым ліку на Гомельшчыне — 43%«.
Чаму ўлады прыраўноўваюць ліквідатараў катастрофы на ЧАЭС да пацярпелых? Над пытаньнем разважае чарнобыльскі ліквідатар з Калінкавічаў, інвалід 2 групы Васіль Сіліверст:
Навошта яны, калі дзяржава не разьлічылася з намі? ...
«А асабіста я не мяняў, бо ня бачу тут нейкага вялікага сэнсу: адну паперку памяняць на іншую. Там ільготаў няма — ільготы забралі, і тут таксама няма ніякіх ільготаў. Гэта проста кампанія, і, думаю, накіраваная яна тое, каб слова „ліквідатар“ у Беларусі наагул не было. Будуецца гэтая атамная станцыя ў Беларусі, і дзяржаве гэтыя ліквідатары — як мазоль, бяльмо на воку. Навошта яны, калі дзяржава не разьлічылася з намі? Гэта проста нейкае вычварэнства».
Спадар Сіліверст сьцьвярджае, што старым пасьведчаньнем ліквідатара ён карыстаўся нават ва Ўкраіне:
«Калі мне трэба паехаць у Расею ці тую ж Украіну, то гэтае новае пасьведчаньне мне нічога не дае. А вось старое пасьведчаньне ліквідатара катастрофы на Чарнобыльскай АЭС — яно ва Ўкраіне дзейнічае. Я ва Ўкраіне магу езьдзіць на прыгарадным транспарце, у мэтро, на трамваях бясплатна. Украінскія ўлады кажуць: «Цэ ж вы наш ліквідатар!»
Калінкавіцкі ліквідатар згадвае, што калі сёлетняй вясной ва Ўкраіне Вярхоўная Рада зьбіралася перагледзець ільготы сваім чарнобыльцам, то там пачаліся масавыя пратэсты. У Беларусі ільготы чарнобыльцам пачалі скасоўваць, пачынаючы з 1995 году, і людзі з гэтым зьмірыліся.
Не мяняў пакуль свайго ліквідатарскага пасьведчаньня й Васіль Гулай з Рэчыцы.
Гулай: «А чаго туды ісьці, чаго яго мяняць? Ні ільготаў, нічога няма. Абсурд. Аб’яднаньне „Беларуснафта“ пасылала мяне ў Чарнобыль двойчы, але, відаць, баяцца, што і яны эканамічна ня вытрымаюць. Капеечныя ільготы дзяржава ў ліквідатараў забірае, а лядовыя палацы будуе. Утрыманьне аднаго лядовага палаца, наколькі вядома, раўняецца гадавому бюджэту сярэдняга беларускага гораду. Нямеччына сабе такога не дазваляе. А ў нас у ліквідатараў можна ўсё забраць».
Яшчэ адзін нафтавік з Рэчыцы, інвалід Чарнобылю Ўладзімер Кошчанка:
«На новым пасьведчаньні адсутнічае пячатка, а стаіць штамп, што нідзе ў сьвеце не прызнаецца за дакумэнт. Дзяржаўнай пячаткі няма. Гэта зроблена наўмысна. Як яго ў такім разе прызнаць за дакумэнт? Неахайна зроблены штампік чыноўніка, які цяжка разгледзець нават празь люпу. Зроблена гэта, каб не плаціць чалавеку ніякую пэнсію, прынізіць яго. А калі чалавек прыніжаны й пакутуе, ён хутка памрэ...»
Чарнобыльскі інвалід Павал Давыдзенка зь мястэчка Парычы Сьветлагорскага раёну таксама нэгатыўна адгукаецца пра новы дакумэнт:
«Бюракратычная сыстэма робіць усё, каб чалавеку не плаціць. Лукашэнка ўсё ўжо зрабіў чыстай зонай, хоць і дзеці, і дарослыя пакутуюць. І чарнобыльцам-ліквідатарам выдаюць гэтыя пасьведчаньні як пацярпелым. Жулікі ўсё паадбіралі — і ад аўганцаў, і ад чарнобыльцаў — і ўсё цяпер у законе».