Алена Каваленка: Сяргей мне адразу спадабаўся мужнасьцю

Алена, для вашай сям’і цяпер вельмі цяжкія часы, што дапамагае вам трымацца? Што дае сілы штодня змагацца за жыцьцё мужа?

Дзеці, надзея на лепшае, любоў да мужа і вера ў Бога.

Ці верыць Сяргей у Бога?

Так, ён вельмі веруючы чалавек.

А як стасуецца ягоная ахвяра з верай у Бога?

Я думаю, што Бог і дапамагае яму трымацца ў гэтым цяжкім становішчы.

Як часта вы можаце бачыць мужа?

Зараз я бачыла яго толькі адзін раз, і пакуль нам не дазваляе спатканьня лекар, матывуючы гэта тым, што Сяргей шмат гадзінаў пад кропельніцай.

Наколькі ахвотна ідуць турэмныя лекары на кантакт? Што вам кажуць турэмныя лекары ў прыватных размовах пра галадоўку Сяргея?

Яны вельмі асьцярожныя, бо ведаюць, які вялікі розгалас мае галадоўка, баяцца сказаць што лішняе. Я падаю ўсю інфармацыю, якую яны даюць.

Ці давяраеце вы лекарам з калёніі?

Да канца — не. Можа, самі яны і неблагія людзі, але ж залежныя: ад сыстэмы, ад начальства, і гэтым усё сказана.

Учора ў інтэрвію «Свабодзе» былы савецкі дысыдэнт Уладзімер Букоўскі сказаў, што выратаваць жыцьцё Сяргею можа толькі шырокая грамадзкая падтрымка як ў Беларусі, так і ў сьвеце. На жаль, шырокіх масавых акцый салідарнасьці з Каваленкам па ўсёй краіне і за яе межамі не адбываецца. Як вам падаецца, чаму?

Цяжка сказаць: думаю, што ў краіне людзі запалоханыя, а ў сьвеце лічаць, што ратаваньне тапельцаў — справа іх саміх (гэта я кажу пра народ), таму пакуль самі сабе не дапаможам — ніхто нам не дапаможа. І яшчэ ролю адыграла тое, што Сяргей найбольш папулярызаваў нацыянальныя каштоўнасьці, а ня прынцыпы дэмакратыі, якія больш блізкія да Эўропы.

Як так здарылася, што Сяргей парушыў рэжым «хатняй хіміі»? Што ўвогуле гэты рэжым значыў для вашай сям’і?

Я ня лічу, што парушыў: тыя эпізоды, якія залічылі міліцыянты — вельмі ўмоўныя. Яны былі зьвязаныя зь сям’ёй, а для сям’і «хімія» Сяргея азначала адсутнасьць нармальнага начнога сну, напружанасьць, знэрваванасьць, бо яны хадзілі па некалькі разоў за ноч, падчас сьвятаў — да шасьці разоў, а ў часе выбараў двое сутак дзяжурылі ў нас на пляцоўцы. Я была цяжарная, у старэйшага сына ад недасыпу балела галава. Гэта было падобна на паляваньне на нашу сям’ю.




Давайце вернемся ў тыя часы, калі не было турмы, галадоўкі. Як вы пазнаёміліся? Чым вам спадабаўся Сяргей?

Мы знаёміліся некалькі разоў — я думаю, гэта быў лёс. Калі ўпершыню пазнаёміліся — нашы зносіны не працягнуліся, а праз паўтары гадзіны зноў выпадкова сустрэліся, і ён мяне пазнаў. А спадабаўся мужнасьцю, гэта адразу кінулася ў вочы.

У яго ўжо тады былі сфармаваныя погляды, і потым яны разьвіваліся цягам нашага сумеснага жыцьця. Я тады вучылася ва ўнівэрсытэце на хіміка-біялягічным, Сяргей езьдзіў на заробкі на поўнач у Расею. Пажаніліся мы праз паўтара гады пасьля знаёмства.




Ці ведалі вы, што ён вывешвае бел-чырвона-белыя сьцягі ў Віцебску? Як да гэтага ставіліся?

Гэта пачалося, калі мы ўжо жылі разам, і ў нас ужо быў сын. Я ведала і падтрымлівала яго.

А як ён вам тлумачыў?

Сяргей заўсёды вельмі цікавіўся гісторыяй, сапраўднай, а ня той, якую прапануюць у падручніках. Шмат чытаў, тлумачыў, што трэба папулярызаваць нацыянальныя каштоўнасьці, што гэта ўздымае народ. Гады 3-4 таму, калі я працавала настаўніцай у школе, да мяне прыходзілі з КДБ і папярэджвалі, каб я паўплывала на мужа, бо магу пазбавіцца працы. Яны здагадваліся, што гэта ён вешае сьцягі: гэта было яшчэ да яго сьцяга на елцы. Ён фізычна добра падрыхтаваны, у дзяцінстве займаўся вольнай барацьбой, бываў чэмпіёнам гораду, рабіў прабежкі, зарадкі з сынам, таму для яго гэта было даволі проста.

Што кажа пра галадоўку бацькі старэйшы сын?

Ён перажывае яго адсутнасьць, стаў больш нэрвовы, замкнёны. Яго вельмі ўразіла спатканьне зь ім у турме. Адмоўнае стаўленьне да міліцыі ў яго захаваецца на ўсё жыцьцё.

Ня кожная беларуская жонка падтрымала б мужа ў такой ягонай пазыцыі. Многія б сказалі: кідай ўсю гэтую палітыку, падумай пра дзяцей, пра сям’ю. Ці вы так казалі Сяргею калі-небудзь?

Сяргей рабіў усё, каб ня толькі яго сям’я і дзеці жылі ў лепшай краіне, і ў іх была сьветлая будучыня, а і астатнія беларусы.

Ці адчуваеце вы салідарнасьць людзей з вамі, зь Сяргеем?

Так, вельмі шмат. Людзі спачуваюць, стараюцца падтрымаць — хто маральна, хто рэчамі, цацкамі, грошамі. Толькі дзякуючы людзям мы і жывем, бо мы апынуліся ў вельмі цяжкім становішчы, калі нас пазбавілі Сяргея, бо ён жа працаваў адзін на сям’ю з чатырох чалавек. І, вядома, партыя Сяргея КХП-БНФ таксама вельмі дапамагае.

Як выглядае памяшканьне, дзе знаходзіцца Сяргей?

Там 4 чалавекі. Гэта зусім ня тыя ўмовы, у якіх павінен знаходзіцца Сяргей. Ён у цяжкім стане, і я працягваю настойваць, каб яго перавялі ў цывільны шпіталь у рэанімацыю, каб захаваць яго жыцьцё. Нават турэмны лекар прызнаў, што наступствы будуць, што цяжка рабіць прагнозы, але рэабілітацыя можа заняць год, а можа, і болей.

У калёніі «Віцьба-3» можна слухаць «Свабоду». Ня ўпэўнена, што ў шпіталі, дзе цяпер Сяргей. Тым ня менш, што б вы яму сказалі сёньня: магчыма, ён вас пачуе?

Што вельмі кахаю яго, чакаю і раблю ўсё магчымае, каб ён хутчэй быў з намі.







Сябра КХП-БНФ Сяргей Каваленка быў асуджаны на 2 гады і месяц за парушэньне адбыцьця «хатняй хіміі», якую ён атрымаў за вывешваньне бел-чырвона-белага сьцяга на навагодняй ёлцы ў Віцебску. Пратэстуючы супроць перасьледу, вязень абвясьціў галадоўку, якую зь перапынкам у 20 дзён трымае зь сярэдзіны сьнежня.