Цыганкоў: Чаго спалохалася прэзыдэнцкая адміністрацыі ды і сам кіраўнік дзяржавы (бо наўрад ці такія рашэньні прымаліся без загаду з самога верху)? Ці тут, як гэта і раней бывала, найперш прысутнічаюць замежнапалітычныя прычыны — новы этап інтэграцыі з Расеяй патрабуе зноў «абараняць» расейскую мову? Ці Аляксандру Лукашэнку раптам падалося, што занадта шмат беларускай мовы стала гучаць у дзяржаўных СМІ і ўстановах?
Баршчэўскі: Наконт таго, што мова стала недзе гучаць — дык пра гэта нават сьмешна казаць. Працэнт прысутнасьці беларускай мовы значна ніжэйшы, чым тыя працэнты, які дае перапіс, колькасьць людзей, якія карыстаюцца беларускай мовай у побыце. Таму гэта, вядома, ня ёсьць прычынай.
Я думаю, тут прычыны палітычныя. Такім няўклюдным спосабам Аляксандар Лукашэнка і ягоная адміністрацыя імкнуцца спадабацца Маскве. Яны бачаць, што прэзыдэнцкую выбарчую кампанію пуцінская каманда вяла пад нацыяналістычнымі лёзунгамі, і, пэўным чынам, гэта ўратавала яе ўладу. Спадар Лукашэнка некалькі разоў прагаворваўся, што за танныя газ і нафту было заплачана ў тым ліку і здачай нацыянальных сымбаляў і мовы.
Таму тут выразна праглядаецца імкненьне наладзіць адносіны з Масквой, бо яны будуць разьвівацца ў такім кірунку, які яшчэ ў адміністрацыі Лукашэнкі пакуль ня могуць спрагназаваць.
Цыганкоў: То бок зноў, як і ў сярэдзіне 90-х, мова становіцца разьменнай манэтай у палітычных высілках Лукашэнкі. Калі гэта так, то да чаго гэта можа прывесьці з пункту гледжаньня стану беларускай мовы?
Баршчэўскі: Гэта палітыканства, гэта не палітыка. Мова жыла і перажывала і горшыя часы. Тут ня ўсё залежыць ад палітыкаў (хаця і шмат залежыць). Гэта чыста каньюнктурныя крокі — спадабацца гаспадару.
Гэты тыпова ня толькі наверсе, гэта ўласьціва і сярэдняму беларусу. Нядаўна я чытаў інтэрвію беларускага футбаліста Паўла Няхайчыка, які перайшоў з БАТЭ ў маскоўскае Дынама. І ён увесь час кляўся, што беларусы і расейцы — адзін і той жа народ, што ніякай розьніцы няма. Прычына простая — хоча трапіць у асноўны склад. Бо там абмежаваная колькасьць легіянэраў, і хоча спадабацца.
Нешта падобнае адбываецца і зь беларускай вэртыкальлю, і яе галоўным начальнікам.
Баршчэўскі: Наконт таго, што мова стала недзе гучаць — дык пра гэта нават сьмешна казаць. Працэнт прысутнасьці беларускай мовы значна ніжэйшы, чым тыя працэнты, які дае перапіс, колькасьць людзей, якія карыстаюцца беларускай мовай у побыце. Таму гэта, вядома, ня ёсьць прычынай.
Я думаю, тут прычыны палітычныя. Такім няўклюдным спосабам Аляксандар Лукашэнка і ягоная адміністрацыя імкнуцца спадабацца Маскве. Яны бачаць, што прэзыдэнцкую выбарчую кампанію пуцінская каманда вяла пад нацыяналістычнымі лёзунгамі, і, пэўным чынам, гэта ўратавала яе ўладу. Спадар Лукашэнка некалькі разоў прагаворваўся, што за танныя газ і нафту было заплачана ў тым ліку і здачай нацыянальных сымбаляў і мовы.
Таму тут выразна праглядаецца імкненьне наладзіць адносіны з Масквой, бо яны будуць разьвівацца ў такім кірунку, які яшчэ ў адміністрацыі Лукашэнкі пакуль ня могуць спрагназаваць.
Цыганкоў: То бок зноў, як і ў сярэдзіне 90-х, мова становіцца разьменнай манэтай у палітычных высілках Лукашэнкі. Калі гэта так, то да чаго гэта можа прывесьці з пункту гледжаньня стану беларускай мовы?
Баршчэўскі: Гэта палітыканства, гэта не палітыка. Мова жыла і перажывала і горшыя часы. Тут ня ўсё залежыць ад палітыкаў (хаця і шмат залежыць). Гэта чыста каньюнктурныя крокі — спадабацца гаспадару.
Гэты тыпова ня толькі наверсе, гэта ўласьціва і сярэдняму беларусу. Нядаўна я чытаў інтэрвію беларускага футбаліста Паўла Няхайчыка, які перайшоў з БАТЭ ў маскоўскае Дынама. І ён увесь час кляўся, што беларусы і расейцы — адзін і той жа народ, што ніякай розьніцы няма. Прычына простая — хоча трапіць у асноўны склад. Бо там абмежаваная колькасьць легіянэраў, і хоча спадабацца.
Нешта падобнае адбываецца і зь беларускай вэртыкальлю, і яе галоўным начальнікам.
