Падставы рацыянальнага аптымізму

Беларускае грамадзтва будзе структурызавацца. Яно і цяпер паціху зьмяняецца, ствараючы новыя нішы, але зьмяняецца павольна і нябачна няўзброеным вокам. Формулы посьпеху ў грамадзтве, прафэсійныя, культурныя прыярытэты, нацыянальная самаідэнтыфікацыя… У БССР усё было вельмі проста — школа, камсамол, партыя, добрая праца пад крылом дзяржавы (іншых крылаў не было). Большасьць сучасных беларусаў мысьляць па старым шаблёне: школа, ВНУ, добрая пасада ў дзяржструктуры. Альбо бізнэсе, які “крышуе” дзяржава. Як і ў БССР для людзей у асабістай кар’еры найкаштоўнейшымі зьяўляюцца асабістыя сувязі, а ня ўласныя прафэсійныя якасьці.

Тым ня менш, нябачнае праз ТВ і газэты, у краіне існуе іншае грамадзтва, якое не залежыць ад напрацаваных за часы БССР схемаў. З дапамогай інтэрнэту актыўныя ў розных галінах людзі самастойна знаходзяць самарэалізацыю, заробак. Тэндэнцыя будзе працягвацца. Пад дзяржавай будуць заставацца адно вядомыя, але не вядоўцы.

Раней ці пазьней у Беларусі адбудзецца падзел на беларускіх беларусаў і небеларускіх беларусаў. Самыя розныя сацыялягічныя дасьледаваньні сьведчаць, што непрыязна да беларускай мовы і ідэі беларушчыны настроеныя 30-40% насельніцтва. “Нашых” болей, але і “іхных” шмат. Я мяркую, што не ў малую чаргу непрыяцелі беларушчыны — ахвяры афіцыйнай прапаганды ад часоў позьняй БССР, калі ішла татальная русіфікацыя. Спадкаемцы падобнай ідэалёгіі кіруюць ў краіне дагэтуль на розных пасадах. Маю надзею, што сярод “нашых” больш актыўных грамадзянаў, а сярод “іхных” — пасіўных у соцыюме грамадзянаў. А таму крышталізацыя беларушчыны адбудзецца адносна бяз болі.

Што да самай бліжэйшай будучыні, у эканоміцы “адліга” мусіць перайсьці ў “перабудову”, то бок дробны прыватнік ізноў атрымае магчымасьць спакойна “круціцца”. Што да беларушчыны, якімі б не былі вынікі перапісу, ягоныя лічбы дадуць падставы патрабаваць ад Канстутыцыйнага суду ўводу квотаў што да мовы навучаньня і працы СМІ. Напрыклад, калі ў Ленінскім раёне Меснку, дзе я жыву, усяго 10% назавуць беларускую мову роднай, будзьце ласкавыя, прапарцыйна стварайце колькасьць садкоў і школ з адпаведнай мовай навучаньня. Па закону. Але, калі меркаваць, што ў нас у выбарчай акрузе за БНФ заўжды галасавала каля паловы выбарцаў, вынікі мусяць быць большымі :)

А наагул, Беларусь рана ці позна пяройдзе на эўрапейскія стандарты ва ўсіх сфэрах жыцьцядзейнасьці. Нават у аўтакратычнай краіне паволі эўрапейскія стандарты заваёўваюць папулярнасьць: ці то ў будове працы ў гіпэрмаркеце, ці то на прыватным падворку. І чым раней на падобныя стандарты пяройдзе канкрэтны чалавек, тым больш у яго шанцаў ня стаць аўтсайдэрам, але стаць фаварытам жыцьця ў Беларусі.