Лінкі ўнівэрсальнага доступу

Ці трапіць Каложа ў сьпіс сусьветнай спадчыны UNESCO?


Праект рэстаўрацыі з рэканструкцыяй Каложы — самага старога храма Горадні, які датуецца ХІІ стагодзьдзем — выклікае сёньня спрэчкі.

Праект не задавальняе царкоўныя ўлады, хаця зацьверджаны афіцыйна. Аднак зьмены ў ім могуць прывесьці да таго, што Каложа ня будзе ўключана ў сьпіс сусьветнай спадчыны UNESCO. Папярэдне вядома, што да пытаньня рэстаўрацыі Каложы могуць вярнуцца на паседжаньні навукова-мэтадычнай рады пры міністэрстве культуры, якое прызначана на 24 сьнежня.

Сутнасьць праблемы ў тым, што невядома, якой была Калоская — Барысаглебская царква менавіта ў ХІІ стагодзьдзі. У 1853 годзе пасьля моцнай паводкі на Нёмане здарыўся апоўзень, і палова царквы разбурылася. Цяпер страчаная частка — дашчаная, але храм дзейнічае. Паводле міжнародных стандартаў, для рэстаўрацыі трэба мець дакумэнтальныя падставы, і яны ёсьць: незадоўга да апоўзьня былі зроблены малюнкі. Такім чынам, праект рэстаўрацыі прадугледжвае аднаўленьне ў такім выглядзе, як было ў сярэдзіне ХІХ стагодзьдзя. Царкоўны бок, аднак, лічыць, што “паводле аналёгіі” зь іншымі тагачаснымі праваслаўнымі цэрквамі можна надаць Каложы абрысы, якія яна гіпатэтычна магла мець у ХІІ стагодзьдзі. Гэтае жаданьне было агучана нядаўна на круглым стале прадстаўнікоў мясцовых уладаў і Гарадзенска-Ваўкавыскай эпархіі.

Намесьнік кіраўніка ўпраўленьня па ахове гісторыка-культурнай спадчыны і рэстаўрацыі міністэрства культуры Ігар Чарняўскі сказаў, што спачатку меркаваў на гэтым тыдні ў справе Каложы наведаць Горадню, зазначыўшы:

Перш чым рабіць нейкія дзеяньні, мы павінны выклікаць міжнародных экспэртаў
“Увогуле, калі мы заявілі гэты аб’ект у сьпіс сусьветнай спадчыны, ён аўтаматычна набывае нулявую катэгорыю, хаця Каложа ўжо мае яе. Перш чым рабіць нейкія дзеяньні, якія прыўносяць нешта ў аб’ект, паводле міжнародных нарматываў UNESCO мы павінны выклікаць міжнародных экспэртаў і падаць на іхні суд нашыя матэрыялы. І толькі зь іх згоды, прычым з абгрунтаваньнем сур’ёзным, мы можам гэтыя дзеяньні праводзіць. Я гэта й прапаноўваў. Тыя ж расейскія калегі могуць выступіць у ролі экспэртаў UNESCO”.

Да праекту рэстаўрацыі Каложы, магчыма, вернуцца 24 сьнежня, але ніякіх канкрэтных прапановаў з Горадні пакуль не паступала, сказаў спадар Чарняўскі.

Сакратар Гарадзенска-Ваўкавыскай эпархіі айцец Анатоль Ненартовіч сёньня зазначыў, што пытаньне рэстаўрацыі калоскага храму іх вельмі непакоіць.

Ненартовіч: “Я думаю, што зварот у любым выпадку будзе ад эпархіі і ад нашых вернікаў. Таму я думаю, што на адрас Ігара Чарняўскага паступяць нашыя прапановы, у тым ліку матэрыялы круглага стала. Паколькі я думаю, што гэта ня толькі непасрэдна сьвятароў супакоіць, але і многіх жыхароў нашага гораду”.

Анатоль Ненартовіч мяркуе, што з гэтай нагоды будуць карыснымі сустрэча з самім Ігарам Чарняўскім, а таксама ўдзел прадстаўнікоў эпархіі ў паседжаньні навукова-мэтадычнай рады.

Ненартовіч: “Я думаю, што і наш уладыка, і наш благачынны айцец Аляксандар Велісейчык абавязкова сустрэнуцца спачатку зь ім. А потым, магчыма, запросяць на раду, бо мы неаднойчы казалі, што колькі прайшло паседжаньняў рады, ніводнага разу ня быў запрошаны прадстаўнік эпархіі. Я лічу, што гэта не зусім правільна, нягледзячы на тое, што яны скажуць, што ведаюць, што мы ім скажам”.

Ігар Лосік Кацярына Андрэева Ірына Слаўнікава Марына Золатава Андрэй Кузьнечык
XS
SM
MD
LG