У адпаведнасьці з новым законам зарэгістраваць рэдкага для беларускіх шыротаў прадстаўніка жывёльнага сьвету неабходна цягам месяца з таго моманту, як яго набылі ці адлавілі. Тое ж тычыцца і нашчадкаў жывёлы, якія нарадзіліся ў няволі.
Экзотыкі ў беларускіх кватэрах амаль няма
Але ці актуальны такі закон для Беларусі? Намесьнік міністра прыродных рэсурсаў і аховы навакольнага асяродзьдзя Аляксандар Апацкі кажа, што найперш ён тычыцца “чырванакніжнікаў” — відаў, якія трапілі ў нацыянальную ці міжнародную “Чырвоную кнігу” і маюць патрэбу ў асаблівым кантролі:
“У любым выпадку гэта актуальна. “Чырванакніжнікі” — гэта рэдкія віды жывёлаў, якія могуць утрымлівацца ў няволі, могуць даваць прыплод. То бок трэба найперш іх кантраляваць. Нягледзячы на ўтрыманьне ў няволі, “чырванакніжнік” павінен стаяць на ўліку. Іншы бок, што гэтым можна пашыраць папуляцыю. Усім вядома: за апошнія 30 гадоў некаторыя віды шматразова ў сьвеце скараціліся. І гэта ня толькі беларуская праблема. Ёсьць агульныя віды, якія ідуць у міжнароднай клясыфікацыі. Яны ахоўваюцца, рэгулюецца іх перамяшчэньне. А ёсьць нацыянальныя, якія трапляюць у нашу “Чырвоную кнігу”. Гэта вельмі важныя рэчы і для міжнароднай супольнасьці, і для нас. Іншае пытаньне, што гэта складана адразу зрабіць, пераканаць людзей. Гэта мэнталітэт, магчыма, няведаньне закону, гэта трэба папулярызаваць. Зь цягам часу, думаю, у гэтай справе будзе наведзены парадак”.
Карэспандэнт: “Вы ўжо адчулі, што выпадкаў рэгістрацыі стала больш?”
“Я ўвогуле не скажу, што ў нас масава ўтрымліваюць рэдкіх жывёлаў. Даволі невялікі працэнт нашых грамадзянаў, якія ўтрымліваюць некаторыя віды “чырванакніжнікаў”. Тут масавасьці такой ня будзе, але праца пачалася”.
Паводле афіцыйнай статыстыкі, рэгіструюцца адзінкавыя выпадкі ўвозу ў Беларусь экзатычных жывёлаў. Перадусім гэта чарапахі, удавы, вараны, драпежныя птушкі, а таксама чыюкі.
Некаторыя аматары дзікай прыроды маюць у сваіх калекцыях хамэлеонаў, кракадзілаў і нават малпаў. Аднак няведаньне спэцыфічных умоваў догляду, патрэбных для жывёльнай экзотыкі, часта сканчаецца трагічна: такія экзэмпляры ці хутка паміраюць, ці пакутуюць у непрыдатных умовах. Прыкладам, у адным зь менскіх бараў у звычайным акварыюме жыў кракадзіл. Гаспадары гэтым фактам вельмі ганарыліся, ахвотна распавядаючы, што спэцыяльна не даюць яму больш месца, каб той ня рос. У выніку ізаляцыі, падмацаванай “у прафіляктычных мэтах” жорсткай дыетай, кракадзіл здох.
Прага да незвычайнага — за кошт экс-чырванакніжнікаў
Актывістка таварыства аховы жывёлы “Заасьвет” Маргарыта Пушкевіч кажа, што адносіны чалавека да жывёлы, якая жыве ў хаце, часам бываюць жорсткімі. І калі ўчорашні ўлюбёнец урэшце надакучыць, яго проста выкідаюць на вуліцу. А гэта параўнальна з забойствам, бо не прывучаная да самастойнага жыцьця жывёліна вельмі хутка стане ахвярай альбо голаду, альбо жывадзёраў:
“Нельга нікога забіваць. Калі Бог падарыў гэтае жыцьцё, то і чалавек, і жывёліна павінна жыць. І толькі ў скрайнім выпадку, калі гэтая жывёліна прыносіць якуюсьці шкоду ці насамрэч з чалавечай віны вельмі распладзілася, дык гэта чалавек павінен несьці адказнасьць. У нас жа асобнымі відамі дзейнасьці адмыслова займаюцца. Так, цэлая армія вытворцаў жывёлін трымае па 10—20 сучак — прыкладам, зараз вельмі модныя францускія бульдогі. І яны іх бязь меры плодзяць. Дык гэтых людзей трэба штрафаваць за такую перавытворчасьць жывёлы. Урэшце давайце рабіць, як на Захадзе — гуманная сьмерць праз іньекцыю. Прэпарат, які абязбольвае, пасьля чаго жывёліна засынае. Але ня тое, што адбываецца ў нас”.
Калі надта хочацца завесьці жывёліну, заолягі раяць экзатычных птушак.
У апошнія гады на вясковых падворках пачалі гадаваць страўсаў. У вёсцы Казішча (Кобрынскі раён Берасьцейшчыны) — адна з найбуйнейшых ва Ўсходняй Эўропе спэцыялізаваных страўсіных фэрмаў. Тут гіганцкіх птушак гадуюць, а мяса, яйкі і скуру прадаюць гандлёвай сетцы.
Супрацоўнік фэрмы Сяргей Гапоненка кажа, што афрыканскі страўс прыстасаваны да беларускіх зімаў. Праўда, кажа спадар Гапоненка, страўса трэба адмыслова даглядаць:
У аднаго нашага кліента птушка, сям'я, знаходзіцца прыкладна на 1,5 сотках зямлі. І вельмі мала яек яны атрымліваюць
На некаторых падворках можна ўбачыць яшчэ адну замежную экзотыку — паўлінаў. Гэтыя птушкі таксама вызначаецца суровым норавам. У асобных выпадках іх трымаюць замест вартавых сабакаў — убачыўшы чужога на сваёй тэрыторыі, паўліны крычаць надзвычай голасна. У дэцыбэлах зь імі не зраўнаецца ніякі сабака.
