Лінкі ўнівэрсальнага доступу

Найперш – няздольнасьць грамадзянаў зьмяніць уладу


Дзяржаўны дэпартамэнт ЗША апублікаваў штогадовую справаздачу аб стане правоў чалавека ў сьвеце ў 2012 годзе.

Разьдзел, прысьвечаны Беларусі, якую ў дакумэнце, як і ў мінулыя гады, называюць «аўтарытарнай дзяржавай», зьмяшчае моцна крытычныя ацэнкі. Гэтая крытыка ў значнай ступені супадае з ацэнкамі з аналягічных справаздачаў мінулых гадоў.

У рэзюмэ беларускага разьдзелу, у прыватнасьці, гаворыцца:

Найбольш значнымі праблемамі ў галіне правоў чалавека па-ранейшаму застаюцца наступныя: а) няздольнасьць грамадзянаў зьмяніць уладу; b) у сыстэме, пазбаўленай прынцыпу стрыманьня і процівагі, улады дапускаюць частыя, сур’ёзныя злоўжываньні; с) людзей працягвалі зьнявольваць паводле палітычна матываваных абвінавачаньняў, і улады дагэтуль не далі справаздачы аб палітычна матываваных зьнікненьнях людзей у мінулым.

Іншыя праблемы з правамі чалавека ўключалі злоўжываньні з боку сілаў бясьпекі, якія зьбівалі затрыманых і дэманстрантаў, ужывалі празьмерную сілу для разгону мірных дэманстрантаў і, паводле паведамленьняў, ужывалі катаваньні або жорсткае абыходжаньне падчас сьледзтва і ў турмах. Умовы ў турмах заставаліся надзвычай дрэнныя.

Улады выкарыстоўвалі неапраўданыя арышты, затрыманьні і зьняволеньні грамадзянаў за крытыку чыноўнікаў, за ўдзел у дэманстрацыях і зь іншых палітычных прычынаў.

Судовая сыстэма пакутавала ад неэфэктыўнасьці і палітычнага ўмяшаньня; вынікі судовых справаў часта выглядалі перадвызначанымі, а шмат якія працэсы праводзіліся пры зачыненых дзьвярах або завочна.

Улады працягвалі парушаць правы грамадзян на недатыкальнасьць прыватнага жыцьця. Улады далей абмяжоўвалі грамадзянскія свабоды, у тым ліку свабоду слова, друку, сходаў, асацыяцый, рэлігіі і руху. Улады канфіскоўвалі друкаваныя матэрыялы актывістаў грамадзянскай супольнасьці і перашкаджалі незалежным сродкам масавай інфармацыі ў распаўсюджваньні інфармацыі і матэрыялаў.

Улады па-ранейшаму перашкаджалі ў дзейнасьці некаторых рэлігійных груп або забаранялі іх, час ад часу штрафуючы іх або абмяжоўваючы іх актыўнасьць. Карупцыя ва ўсіх галінах улады працягвала заставацца праблемай. Улады перасьледавалі праваабарончыя групы, няўрадавыя арганізацыі і палітычныя партыі, адмаўляючы ў рэгістрацыі шмат якім зь іх, а потым пагражаючы ім крымінальным перасьледам за дзейнасьць без рэгістрацыі.

Гвалт і дыскрымінацыя ў адносінах да жанчын, гэтаксама як і гвалт у дачыненьні да дзяцей, таксама заставаліся праблемай. Гандаль людзьмі заставаўся сур’ёзнай праблемай. Існавала дыскрымінацыя ў адносінах да асобаў з абмежаванымі магчымасьцямі, цыганоў, этнічных і сэксуальных меншасьцяў, асобаў зь ВІЧ/СНІД, як і тых, хто імкнуўся карыстацца беларускай мовай.

Улады перасьледавалі і час ад часу звальнялі з працы сяброў незалежных прафсаюзаў, сур’ёзна абмяжоўваючы магчымасьці працоўных ствараць і ўступаць у незалежныя прафсаюзы ды арганізоўваць і весьці калектыўныя перамовы.

Улады ўсіх узроўняў дзейнічалі з пачуцьцём беспакаранасьці і не рабілі захадаў дзеля судовага перасьледу або пакараньня службовых асобаў ва ўрадзе і сілавых структурах, якія парушалі правы чалавека.

Парушэньні ў турмах


У разьдзеле справаздачы, прысьвечаным умовам утрыманьня ў турмах, даюцца прыклады ціску на палітычных зьняволеных.

«Вартыя даверу крыніцы сьцьвярджаюць, што адміністрацыі турмаў выкарыстоўвалі іншых зьняволеных супраць палітычных зьняволеных для мэтаў запалохваньня і прымусу да прызнаньня віны. Яны таксама паведамлялі, што ўлады не тлумачылі і не абаранялі законныя правы палітычных вязьняў, і каралі зьняволеных за любое найменшае парушэньне «ўнутранага рэжыму». Напрыклад, 14 сакавіка палітычнага вязьня Зьмітра Дашкевіча зьмясьцілі ў адзіночнае зьняволеньне на 30 дзён трэці раз запар. 27 чэрвеня палітычнага вязьня і былога кандыдата ў прэзыдэнты Міколу Статкевіча зьмясьцілі ў адзіночнае зьняволеньне за адмову сядзець у адной камэры зь ВІЧ-інфікаваным зьняволеным, які да таго двойчы рэзаў сабе вены».

Таксама адзначаецца, што ў хуткім часе пасьля вызваленьня з турмы 15 красавіка былы кандыдат у прэзыдэнты Андрэй Саньнікаў заявіў, што на яго ціснулі, каб ён падпісаў прашэньне аб памілаваньні, як умову для вызваленьня.
Ігар Лосік Кацярына Андрэева Ірына Слаўнікава Марына Золатава Андрэй Кузьнечык
XS
SM
MD
LG