Лінкі ўнівэрсальнага доступу

Горкі. Дом, у якім жыў Максім Гарэцкі, зьнясуць


Дом Гарэцкага
Дом Гарэцкага

Дом, у якім жыў у Горках пісьменьнік Максім Гарэцкі, зьнясуць. Гэта вынікае з публікацыі ў раённай газэце «Горацкі весьнік». Дзяржаўнае выданьне спасылаецца на начальніка аддзелу жыльлёва-камунальнай гаспадаркі райвыканкаму Аляксандра Галавача. Чыноўнік заяўляе, што камісія, якая абсьледавала дом, выснавала, што ён падлягае зносу, бо знаходзіцца ў аварыйным стане й пагражае жыцьцю жыхароў.

Дом Гарэцкага месьціцца на тэрыторыі сельгасакадэміі. Тут плянуецца ладзіць сёлетнія «Дажынкі».

Публікацыя ў «раёнцы» зьявілася пасьля адкрытага звароту аб захаваньні дома Гарэцкага. Зварот склаў кандыдат гістарычных навук, дацэнт, былы выкладчык сельгасакадэміі Аляксандар Каданчык:

«Як заўсёды ў нас, усё зводзіцца да аднаго — няма грошай на рамонт. Нібыта дом мае падмурак слабы й можа абрынуцца. Мы ж не выступаем за тое, каб людзі ў тым доме засталіся жыць. Мы рады таму, што людзей адсяляюць, але навошта бурыць? Чаму раней не зрабілі музэй Гарэцкага ў гэтым доме — чаму не рамантавалі, каб захаваць яго? Камісіі ж тады прыяжджалі. Цяпер людзі прапануюць слушна зрабіць у кватэры, дзе жыў Гарэцкі, музэй, а ў астатніх разьмясьціць літаратурныя творчыя аб’яднаньні, якіх у Горках шмат. З Горкамі зьвязаны лёс іншых беларускіх пісьменьнікаў. На маёй памяці сюды прыяжджалі Алег Лойка, Ніл Гілевіч і шмат іншых. Вось і перарабіць аварыйны дом на літаратурны. Магчыма, райвыканкаму тут і цяжка змагацца, бо „Дажынкі“ — гэта ж мерапрыемства, якое плянуецца значна вышэйшым начальствам. Я гэта разумею, але не разумею самой пазыцыі райвыканкаму. Людзі, маўляў, ня супраць, давайце бурыць. Якраз людзі супраць. Яны кажуць, што дом трэба захаваць».

Аляксандар Галавач у гутарцы пра лёс дома Гарэцкага наўпрост адказу, ці будуць яго зносіць, ня даў. Толькі прызнаў, што будынак быў абсьледаваны спэцыялізаванай арганізацыяй:
Усё ўпіралася ў грашовыя пытаньні. А тут Бог дапамог — „Дажынкі“.

«З гэтага дому мы хацелі адсяліць людзей год пяць таму. Усё ўпіралася ў грашовыя пытаньні. А тут Бог дапамог — „Дажынкі“. Што далей з гэтым домам будуць рабіць, мы ня ведаем. Можа, там будуць рабіць музэй, альбо ён разваліцца і яго зьнясуць. На сёньня ён у аварыйным стане. Восем сем’яў там жыве. Гэты дом не зьяўляецца каштоўнасьцю Рэспублікі Беларусь. З боку акадэміі былі ў свой час прапановы ўнесьці яго ў сьпіс каштоўнасьцяў, але чамусьці ня ўнесьлі. У 2010 годзе апошняя прапанова была. А шыльда там вісіць, што ў свой час там жыў наш вялікі пісьменьнік».

Дом Гарэцкага — на заднім пляне.
Дом Гарэцкага — на заднім пляне.


Жыхары сьцьвярджаюць, што дом пачаў актыўна разбурацца пасьля таго, як яго абклалі цэглай. Раней ён быў драўляны і аздоблены разьбой.

Пра тое, што ў доме на вуліцы Агранамічнай, 3 жыў клясык беларускай літаратуры, кажа шыльда са сьціплым надпісам: «У гэтым доме з 1926 да 1928 году жыў пісьменьнік Максім Іванавіч Гарэцкі». Максім Гарэцкі працаваў у сельгасакадэміі, адразу як вярнуўся ў Беларусь зь Літвы. Тут ён выкладаў беларускую мову й літаратуру. Пляніроўка кватэры, дзе Гарэцкі пражыў два гады, амаль не зьмянілася. На тэрыторыі акадэміі стаяць бюсты вядомых супрацоўнікаў, але бюсту пісьменьніка няма.

Якуб Колас бачыў дом Гарэцкага яшчэ бяз цэглы
Якуб Колас бачыў дом Гарэцкага яшчэ бяз цэглы
Ігар Лосік Кацярына Андрэева Ірына Слаўнікава Марына Золатава Андрэй Кузьнечык
XS
SM
MD
LG