7 выпадкаў зьбіцьця грамадзянаў міліцыянтамі

Зьбіты і зьняважаны менскім АМАПам падлетак расказаў Свабодзе дэталі здарэньня, за якое яго будуць яшчэ і судзіць. Увечары 18 ліпеня мянчук Аляксей К. сустрэўся зь сябрам, каб адзначыць свой сямнаццаты дзень народзінаў. Тады хлопец упершыню пакаштаваў алькаголь. Празь некалькі гадзінаў ён ляжаў на падлозе аўтазака, зьбіты і закаваны ў кайданкі, а на твар лілася «цёплая вадкасьць».

Гэта далёка ня першы выпадак, калі беларусы распавядаюць пра міліцэйскую брутальнасьць. Свабода паўтарае артыкул Алега Грузьдзіловіча ад 28 студзеня 2016 года.

2005. Жонку зьніклага Сьвятлану Завадзкую ўдарыў амапавец

На Кастрычніцкай плошчы амапавец ударыў кулаком у твар Сьвятлану Завадзкую, жонку зьніклага апэратара ОНТ Зьмітра Завадзкага. Інцыдэнт адбыўся 7 ліпеня 2005 году, у пятую гадавіну зьнікненьня, падчас пікету, у якім бралі ўдзел дзясяткі людзей. За пікетам назіралі журналісты, інцыдэнт быў зьняты на фота і відэа, а расейскае тэлебачаньне нават паказала пра гэта сюжэт у выпуску навінаў. На наступны дзень Сьвятлана Завадзкая аднесла ў пракуратуру заяву аб завядзеньні крымінальнай справы, але ёй адказалі, што нібыта гэта яна напала на міліцыянта ды яшчэ і параніла яму губу.

2000. Жонка экс-прэм’ера Чыгіра абаранялася, у выніку яе асудзілі

Сустрэчныя заявы кшталту «насамрэч гэта мяне зьбілі» — цяпер улюбёны прыём міліцыянтаў, каб пазьбегнуць адказнасьці за перавышэньне сваіх паўнамоцтваў. Першы такі выпадак з удзелам публічнага чалавека адбыўся яшчэ ў 2000 годзе. Падчас суду над былым прэм’ерам Міхаілам Чыгіром ягоную жонку Юлію на ганку суду схапіў ззаду афіцэр-міліцыянт. Абараняючыся, жанчына ўкусіла яго за вуха. Міліцыянт падаў на Юлію Чыгір у суд, і ёй прысудзілі ўмоўнае пакараньне, а сустрэчны пазоў Юліі Чыгір адхілілі.

2004. Палітык зьбіты, трапіў у шпіталь, на нырцы гематома

У 2000-х гадах амаль кожная вулічная акцыя пратэсту заканчвалася брутальным разгонам і зьбіцьцём актывістаў, даставалася ў тым ліку і лідэрам апазыцыйных арганізацыяў. Прыкладам, шмат разоў быў зьбіты лідэр Аб’яднанай грамадзянскай партыі Анатоль Лябедзька. Пасьля разгону маршу 19 кастрычніка Анатоль Лябедзька трапіў у шпіталь з траўмамі. Праз тры дні ён распавядаў журналістам пра сваё здароўе: «Самае галоўнае — мяне запэўнілі, што нейкіх разрываў унутраных органаў няма. Ёсьць гематома ныркі, да сёньня яшчэ галава кружыцца. Баляць плечы, шыя, але нічога ўнутры не паламалі».

Лідэр АГП падаў заяву ў пракуратуру Ленінскага раёну Менску з патрабаваньнем прыцягнуць да адказнасьці амапаўцаў, якія яго зьбілі, але нічога з гэтага не атрымалася.

«Вяжуць» Анатоля Лябедзьку, 2008 год

2006. Пацярпелы журналіст — прыкмета любой выбарчай кампаніі

Алег Улевіч, фота з gazetaby.com

Падчас кожнай палітычнай кампаніі, тым больш прэзыдэнцкіх выбараў, ад міліцэйскага гвалту церпяць журналісты. Ім б’юць камэры на мітынгах, іх зьбіваюць у аўтазаках ці пастарунках пасьля «хапуноў», лупяць проста па твары спадцішка падчас звычайнай працы. Менавіта гэтак здарылася ў час прэзыдэнцкай выбарчай кампаніі 2006 году з журналістам «Комсомольской правды» Алегам Улевічам. Каля Кастрычніцкага райаддзелу міліцыі Алег Улевіч рабіў фотаздымкі для рэпартажу пра затрыманьні ўдзельнікаў вулічных акцыяў. Тут яго ўдарылі ў твар і потым яшчэ зьбівалі супрацоўнікі ў чорнай вопратцы. Журналіст трапіў у шпіталь са зламаным носам і страсеньнем мозгу. «Людзей у чорным», якія напалі на Алега Ўлевіча, так і не знайшлі, хоць усё адбывалася ў зоне відэаназіраньня каля міліцэйскага пастарунку.​

2010. За зламаную нагу — прэміі і ўзнагароды

Самым «ураджайным» на міліцэйскі гвалт стаў сьнежань 2010 году. Падчас разгону мітынгу пратэсту супроць фальшаваных прэзыдэнцкіх выбараў былі зафіксаваныя дзясяткі выпадкаў, калі міліцыянты зьбівалі ўдзельнікаў акцыі, журналістаў і выпадковых назіральнікаў. Бадай што найбольшы рэзананс атрымаў выпадак з удзельніцай мітынгу Марыяй Абромчык, якой міліцыянт ударам гумовай палкі зламаў нагу ўжо пасьля таго, як дзяўчыну затрымалі. Марыя Абромчык трапіла ў шпіталь і доўга лячылася, але яе заява ў пракуратуру ніякага выніку не дала, як і заявы іншых, хто пацярпеў тады ад міліцэйскага гвалту. Па выніках разгону Плошчы шэраг міліцыянтаў, уключна з тагачасным міністрам Куляшовым, атрымалі прэміі і ўзнагароды.

2013. Справа вартаўніка Васіля Сарочыка, якога душылі пакетам

У 2013 годзе дзякуючы праваабаронцам з арганізацыі «Плятформа інавэйшн», якую ўзначальваў Андрэй Бандарэнка, грамадзкасьці сталі вядомыя адразу некалькі фактаў зьбіцьця міліцыянтамі простых затрыманых грамадзянаў, зусім не палітычных актывістаў. Гэта Ільля Зубеня зь Менску, Віктар Ламека з Зэльвы, Сяргей Хачатуран зь Дзяржынску, браты Шкурко зь Ліды.

Лідзкая гісторыя пра міліцэйскія зьдзекі

А найбольшы рэзананс атрымала гісторыя вартаўніка адной зь менскіх аўтастаянак Васіля Сарочыка, які распавёў, як у міліцыі Ленінскага раёну сталіцы яму надзявалі на галаву поліэтыленавы пакет, дамагаючыся патрэбных сьледзтву паказаньняў. Справа аб катаваньнях Васіля Сарочыка, як і іншых пацярпелых, пра якіх згадвалі праваабаронцы, засталася нерасьсьледаваная. «Мы канстатуем, што ні суды, ні сьледзтва, ні органы пракуратуры не імкнуцца да выяўленьня праўдзівых фактаў таго, што адбылося, і пакараньня вінаватых. Атрымліваецца, што законным спосабам ніводзін чалавек ня ў стане абараніць сябе ад самаўпраўнасці і замахаў на свае правы з боку супрацоўнікаў міліцыі», — казаў тады Андрэй Бандарэнка, які з 2014 году зноў апынуўся за кратамі.

Васіль Сарочык пра зьбіцьцё ў міліцыі

2015 год. Самы «сьвежы прыклад» — зьбіцьцё праз кнігу ў Івацэвічах

У студзені стала вядома пра вынік справы аб зьбіцьці супрацоўнікамі СОБРу цяжарнай жыхаркі Менску Кіры Цімохінай, якое адбылося ў верасьні 2014 году. Міліцыянты ў адказ на заяву Цімохінай напісалі сустрэчную заяву, што яна нібыта аказвала ім супраціў пры затрыманьні. У выніку сьледчыя справу па заяве Кіры Цімохінай не завялі, хоць і яе саму перасьледаваць ня сталі.

25 студзеня ў Фрунзенскім судзе Менску міліцыянты зьбілі актывістаў Паўла Сяргея, Максіма Шыціка і журналіста парталу Tut.by Паўла Дабравольскага. У пракуратуры Беларусі сказалі, што там справы на міліцыянтаў паводле падазрэньняў у перавышэньні паўнамоцтваў больш не заводзяць, на тое ёсьць Сьледчы камітэт. У Сьледчы камітэт выклікалі на размовы журналіста Паўла Дабравольскага, а таксама Паўла Сяргея і Максіма Шыціка, але пакуль невядома, ці азначае гэта, што вядзецца праверка інцыдэнту.

Павал Дабравольскі пасьля зьбіцьця

Зьбіты Макім Шыцік: Я ляжаў на падлозе, сьцякаў крывёю

А вось і выпадак, пра які стала вядома толькі ўчора, 27 студзеня. Жыхар Івацэвічаў Сяргей Дылюк трапіў у івацэвіцкую лякарню з страсеньнем мозгу, сінякамі і кровападцёкамі. Сяргей Дылюк распавёў журналістам, што 23 студзеня да яго дадому прыехалі міліцыянты і адвезьлі ў РАУС, дзе некалькі супрацоўнікаў яго зьбівалі, змушаючы прызнацца ў крадзяжы: «То нейкі ровар на мяне „вешалі“, потым нейкую прыстаўку. Я так разумею, тэлевізійную прыстаўку, якая яшчэ можа быць прыстаўка?.. Ну вось, папабілі-папабілі... Страсеньне мозгу, ногі пабілі. Выбівалі на сваю карысьць. То я і кажу, усё, давайце, я буду падпісваць, што браў я, і адчапіцеся ад мяне. У выніку апынуўся ў лякарні... Нагамі, кулакамі білі. Я памятаю раз ды праз раз. Быў упаў на лаўку, участковы выходзіў, ды яшчэ кулаком зьверху стукнуў, і паплыло ўсё ізноў. Да галавы кніжку прыстаўлялі, і кулаком па кніжцы — на... Я галавой у сьценку. Гестапа!», — распавёў пацярпелы ад гвалту.

Сяргей Дылюк напісаў заявы ў пракуратуру і Сьледчы камітэт, каб распачалі крымінальную справу па факце зьбіцьця і пакаралі вінаватых.

Як міліцыянты выбівалі паказаньні