Браніслава Станкевіч, Віцебск Вынікі падпісное кампаніі на трэці квартал падсумоўваюць віцебскія паштавікі, кіраўнікі прадпрыемстваў ды супрацоўнікі ідэалягічных аддзелаў. Найбольш пільна аналізуецца колькасьць выпісаных паасобнікаў “Советской Белоруссии” і раённых газэтаў, якія былі “рэкамэндаваныя” для абавязковай ведамаснай падпіскі.
Наступствам абавязковай ведамаснай падпіскі на газэту “Советскую Белоруссия” для вучняў Вархоўскай сярэдняй школы Гарадоцкага раёну сталася тое, што ў іх забралі заробленыя ўласнымі рукамі грошы. Паводле словаў дырэктара школы Леаніда Гаравога, падпіску на гэтае выданьне было загадана зрабіць за так званыя “пазабюджэтныя сродкі” – гэта тыя сродкі, якія вучні зарабілі, зьбіраючы макулятуру ды працуючы на прысядзібным участку.
(Гаравой: ) “Адзін камплект “Советской Белоруссии” на паўгады каштуе 45 тысяч рублёў. Але гэта дужа вялікая сума! На гэткія грошы вучням трэба вырасьціць 200 кіляў гародніны – морквы ці бульбы. Можна было б купіць фарбы на рамонт, альбо тыя самыя мячыкі, дык не – падпісвайся! Няхай бы на сельскія школы выпісалі газэту багацейшыя – газавікі або энэргетыкі, гэта было б нармалёва. Бо нават на прэзыдэнцкім сайце пішуць, што вясковыя школы не атрымліваюць дадатковага фінансаваньня.”
Спадар Гаравой кажа, што за вучнёўскія грошы ягоную школу падпісваюць на “Советской Белоруссию” ужо трэці раз, прычым з адміністрацыяй школы гэтае пытаньне нават не абмяркоўваецца. Таму яшчэ ў траўні ён даслаў у рэдакцыю газэты ліст з прапановай “узаемавыгаднага супрацоўніцтва”. Маўляў, калі за кошт нашых вучняў вы падвышаеце наклад свае газэты, то хаця б якасьці кампэнсацыі дапамажыце нам набыць спартовы інвэнтар або кампутар. У адказ яму напісалі: “Рэдакцыя падпіску не кантралюе і спонсарскай дзейнасьцю не займаецца”.
Намесьніца начальніка Гарадоцкага раённага аддзяленьня “Белпошты” Ніна Арлова кажа, што за ўмовы ведамаснай падпіску перадусім адказвае раённае галіновае кіраўніцтва – аддзелы адукацыі, аховы здароўя, будаўніцтва і г.д. Што да абавязкаў паштавікоў, то для іх уведзены такі панятак, як “кантралюемыя выданьні”, падпіску на якія трэба ўсялякім чынам стымуляваць. Гэта “Советская Белоруссия”, “Звязда”, “Знамя юности” – усяго сем дзяржаўных агульнарэспубліканскіх выданьняў. Але сёньня, кажа спадарыня Арлова, супрацоўнікаў пошты хвалююць не пытаньні ідэалёгіі, а праблема выкананьня пляну.
(Арлова: ) "Не, у нас няма такой ужо ідэалёгіі. У нас і “Народную волю” выпісваюць, і шмат хто. Мы ж маем агульны тыраж, і мы гонім гэты плян і раённымі выданьнямі, і “зараённымі”, і інтымнымі, і якімі заўгодна! І рады любому, хто падпішацца!"
Але плянавыя паказьнікі паштавікоў ня дужа хвалююць ідэалягічныя аддзелы мясцовых райвыканкамаў. Да прыкладу, у Воршы ды іншых райцэнтрах былі разасланыя пісьмовыя рэкамэндыцыі, паводле якіх кожнай дзяржаўнай установе і нават прыватнай фірме неабходна выпісаць “Советскую Белоруссию” і мясцовую “раёнку”. Прычым рэкамэндацыі ў гэтых лістах былі настолькі ультыматыўныя, а прапановы даць справаздачу пра падпіску настолькі катэгарычныя, што цяпер тыя, хто зь нейкіх прычынаў ня змог падпісацца, чакаюць спагнаньняў ды рэпрэсіяў.
(Гаравой: ) “Адзін камплект “Советской Белоруссии” на паўгады каштуе 45 тысяч рублёў. Але гэта дужа вялікая сума! На гэткія грошы вучням трэба вырасьціць 200 кіляў гародніны – морквы ці бульбы. Можна было б купіць фарбы на рамонт, альбо тыя самыя мячыкі, дык не – падпісвайся! Няхай бы на сельскія школы выпісалі газэту багацейшыя – газавікі або энэргетыкі, гэта было б нармалёва. Бо нават на прэзыдэнцкім сайце пішуць, што вясковыя школы не атрымліваюць дадатковага фінансаваньня.”
Спадар Гаравой кажа, што за вучнёўскія грошы ягоную школу падпісваюць на “Советской Белоруссию” ужо трэці раз, прычым з адміністрацыяй школы гэтае пытаньне нават не абмяркоўваецца. Таму яшчэ ў траўні ён даслаў у рэдакцыю газэты ліст з прапановай “узаемавыгаднага супрацоўніцтва”. Маўляў, калі за кошт нашых вучняў вы падвышаеце наклад свае газэты, то хаця б якасьці кампэнсацыі дапамажыце нам набыць спартовы інвэнтар або кампутар. У адказ яму напісалі: “Рэдакцыя падпіску не кантралюе і спонсарскай дзейнасьцю не займаецца”.
Намесьніца начальніка Гарадоцкага раённага аддзяленьня “Белпошты” Ніна Арлова кажа, што за ўмовы ведамаснай падпіску перадусім адказвае раённае галіновае кіраўніцтва – аддзелы адукацыі, аховы здароўя, будаўніцтва і г.д. Што да абавязкаў паштавікоў, то для іх уведзены такі панятак, як “кантралюемыя выданьні”, падпіску на якія трэба ўсялякім чынам стымуляваць. Гэта “Советская Белоруссия”, “Звязда”, “Знамя юности” – усяго сем дзяржаўных агульнарэспубліканскіх выданьняў. Але сёньня, кажа спадарыня Арлова, супрацоўнікаў пошты хвалююць не пытаньні ідэалёгіі, а праблема выкананьня пляну.
(Арлова: ) "Не, у нас няма такой ужо ідэалёгіі. У нас і “Народную волю” выпісваюць, і шмат хто. Мы ж маем агульны тыраж, і мы гонім гэты плян і раённымі выданьнямі, і “зараённымі”, і інтымнымі, і якімі заўгодна! І рады любому, хто падпішацца!"
Але плянавыя паказьнікі паштавікоў ня дужа хвалююць ідэалягічныя аддзелы мясцовых райвыканкамаў. Да прыкладу, у Воршы ды іншых райцэнтрах былі разасланыя пісьмовыя рэкамэндыцыі, паводле якіх кожнай дзяржаўнай установе і нават прыватнай фірме неабходна выпісаць “Советскую Белоруссию” і мясцовую “раёнку”. Прычым рэкамэндацыі ў гэтых лістах былі настолькі ультыматыўныя, а прапановы даць справаздачу пра падпіску настолькі катэгарычныя, што цяпер тыя, хто зь нейкіх прычынаў ня змог падпісацца, чакаюць спагнаньняў ды рэпрэсіяў.