Казімер Яноўскі, Гомель У гэтыя дні на рынках Гомелю й у розных ажыўленых месцах зьявілася шмат прадукцыі з навакольных лясоў – чарніц, лісічак, падбярозавікаў. Большасьць гандляроў прадаюць іх без праверкі на радыяцыю. А хто й праверыў – ня можа спраўдзіць пакупніком, што прадукцыя не заражаная вышэй за дапушчальны ўзровень.
Першых дзьвюх жанчын, што прадавалі лісічкі, я сустрэў у самым цэнтры гораду, на прыпынку “Вуліца Жаркоўскага”. Паўлітровы жбанок лісічак яны пагаджаліся аддаць за тысячу рублёў. Пры гэтым пераконвалі: “Чыстыя. Можна есьці”.
На Прывакзальным рынку жанчыны прадавалі чарніцы зь вёдзер у шэрагу з садоваю малінаю й чорнымі парэчкамі. Шклянка лясных ягад – 400-500 рублёў. На пытаньне, ці правяраліся чарніцы на радыяцыю, прадавачкі часам адказвалі, што ягады – ня іхныя: гаспадыня, маўляў, адлучылася, папрасіла папільнаваць. Іншыя пераконвалі, што самі спажываюць чарніцы, – і нічога ім ня робіцца. А прадаюць таму, што патрэбна капейка на хлеб.
На Цэнтральным рынку таксама нямала гандляроў лясной прадукцыяй.
Гутару з жанчынай, якая прапануе гараджанам чарніцы.
(Карэспандэнт: ) “Ці правяралі вы свае чарніцы?”
(Жанчына: ) “Правяралі. Узяла пяць шклянак дзіцяці – і пайшла праверыла. Нармальныя. Усе нармальна – так лябарантка сказала”.
(Карэспандэнт: ) “А які ўсё ж узровень забруджаньня? Колькі бэкерэляў?”
(Жанчына: ) “Здаецца, 29. Сказала, што яшчэ нават аднаго не хапае – кюру таго, ці муру. Хіба ж я разумею?!”
(Карэспандэнт: ) “У вас ёсьць даведка, што вы правяралі ягады на радыяцыю?”
(Жанчына: ) “Дык яна не дала. Сказала: “Ідзі, баба, прадавай”.
Каб удакладніць пачутае, я зьвярнуўся да радыёляга Цэнтральнага рынку Валянціны Каржовай.
(Каржова: ) “Мы не даем даведак. Ёсьць людзі розныя. Яны могуць даведку на чыстыя ягады перапрадаць, і з гэтай даведкай будуць прадаваць забруджаныя”.
Спадарыня Каржова сказала, што ні ягады, ні грыбы сёлета ня сталі чысьцейшымі ад радыяцыі. Тым, хто хоча пачаставацца ягадамі ці грыбамі, у лябараторыі раяць купіць у прадавачак невялікую колькасьць, праверыць, а пасьля ўжо вырашаць – варта набываць больш, ці не.
Прапануюць і другі варыянт: прыводзіць у лябараторыю гандляроў лясной прадукцыяй, каб разам праверыць яе на радыяцыю.
Такая новая завядзёнка, аднак, ня надта зручная пакупніком: ня кожны хоча за дзьве ці тры шклянкі чарніц марнаваць час на праверку. З іншага боку, гэта не вымагае ад саміх гандляроў праверкі лясное прадукцыі.
(Прадавачка: ) “Я толькі ў мінулым годзе правярала. Гэта чэсна вам кажу”.
Дарэчы, у мінулым годзе на правераную лясную прадукцыю гандляром выдавалі даведкі з указаньнем даты праверкі.
На Прывакзальным рынку жанчыны прадавалі чарніцы зь вёдзер у шэрагу з садоваю малінаю й чорнымі парэчкамі. Шклянка лясных ягад – 400-500 рублёў. На пытаньне, ці правяраліся чарніцы на радыяцыю, прадавачкі часам адказвалі, што ягады – ня іхныя: гаспадыня, маўляў, адлучылася, папрасіла папільнаваць. Іншыя пераконвалі, што самі спажываюць чарніцы, – і нічога ім ня робіцца. А прадаюць таму, што патрэбна капейка на хлеб.
На Цэнтральным рынку таксама нямала гандляроў лясной прадукцыяй.
Гутару з жанчынай, якая прапануе гараджанам чарніцы.
(Карэспандэнт: ) “Ці правяралі вы свае чарніцы?”
(Жанчына: ) “Правяралі. Узяла пяць шклянак дзіцяці – і пайшла праверыла. Нармальныя. Усе нармальна – так лябарантка сказала”.
(Карэспандэнт: ) “А які ўсё ж узровень забруджаньня? Колькі бэкерэляў?”
(Жанчына: ) “Здаецца, 29. Сказала, што яшчэ нават аднаго не хапае – кюру таго, ці муру. Хіба ж я разумею?!”
(Карэспандэнт: ) “У вас ёсьць даведка, што вы правяралі ягады на радыяцыю?”
(Жанчына: ) “Дык яна не дала. Сказала: “Ідзі, баба, прадавай”.
Каб удакладніць пачутае, я зьвярнуўся да радыёляга Цэнтральнага рынку Валянціны Каржовай.
(Каржова: ) “Мы не даем даведак. Ёсьць людзі розныя. Яны могуць даведку на чыстыя ягады перапрадаць, і з гэтай даведкай будуць прадаваць забруджаныя”.
Спадарыня Каржова сказала, што ні ягады, ні грыбы сёлета ня сталі чысьцейшымі ад радыяцыі. Тым, хто хоча пачаставацца ягадамі ці грыбамі, у лябараторыі раяць купіць у прадавачак невялікую колькасьць, праверыць, а пасьля ўжо вырашаць – варта набываць больш, ці не.
Прапануюць і другі варыянт: прыводзіць у лябараторыю гандляроў лясной прадукцыяй, каб разам праверыць яе на радыяцыю.
Такая новая завядзёнка, аднак, ня надта зручная пакупніком: ня кожны хоча за дзьве ці тры шклянкі чарніц марнаваць час на праверку. З іншага боку, гэта не вымагае ад саміх гандляроў праверкі лясное прадукцыі.
(Прадавачка: ) “Я толькі ў мінулым годзе правярала. Гэта чэсна вам кажу”.
Дарэчы, у мінулым годзе на правераную лясную прадукцыю гандляром выдавалі даведкі з указаньнем даты праверкі.