Радыё Свабода У Менску на тэрыторыі Вайсковай акадэміі адкрываецца помнік Феліксу Дзяржынскаму. Манумэнт зьяўляецца дакладнай копіяй помніка, што стаяў у Маскве каля будынку КДБ, але быў зьнесены пасьля правалу жнівеньскага путчу ў Маскве.
Апытаньне Свабоды: "Як вы ставіцеся да таго, што ў Менску зьявіцца яшчэ адзін помнік Дзяржынскаму?"
(Юнак: ) “Тое, што я пра яго ведаю зь ягонай біяграфіі й палітычнай дзейнасьці, мяне ня вельмі задавальняе. Таму, як і помнікі Леніну, і ўсю гэтую савецкую культуру, я не падтрымліваю”.
(Спадарыня: ) “Жалезны Фелікс — ён быў, і ён ёсьць. Ня ведаю, ці патрэбны нам гэты помнік, бо ён ужо ёсьць”.
(Спадар: ) “Думаю, што ён не патрэбны, бо калі Беларусь становіцца самастойнай дзяржавай, то навошта ёй гэтая цяжкая расейская спадчына?”
(Карэспандэнтка: ) “У Менску ўсталёўваюць помнік Дзяржынскаму. Што вы пра гэта думаеце?”
(Юнак: ) “Я ўвогуле ня ведаю, навошта гэта? Гэта ж кепскі дзядзька быў. НКВД — яно ж арыштоўвала й расстрэльвала людзей, шмат шкоды народу зрабіла. І навошта яму помнік ставіць?”
(Спадар: ) “Лічу, што паступілі правільна, і яму помнік трэба было ня сёньня ці заўтра ставіць, а шмат раней. Усё ж такі гэты чалавек зрабіў вельмі шмат у той час, вельмі шмат. У частцы раскрыцьця ўсялякіх бандаў і сваім асабістым удзелам, асабістай працай заслугоўвае таго, каб яму паставіць помнік. І для Беларусі ён шмат зрабіў. Я ўжо ня памятаю дакладных фактаў, але шмат што зрабіў для нас”.
(Юнак: ) “Ведаем, хто такі Дзяржынскі. І як ён сіротаў выкарыстоўваў для розных фатаздымкаў, і гэтак далей. Словам, я супраць такога помніка”.
(Юначка: ) “Гэтулькі асацыяцыяў нэгатыўных з гэтым імем зьвязана, з тым пэрыядам рэпрэсіяў, з рэпутацыяй КДБ. Можа, трэба было не Дзяржынскаму помнік ставіць, а які-небудзь больш нэўтральны выбраць”.
(Юнак: ) “Мы ведаем ролю Дзяржынскага, і думаю, што ня трэба ставіць. Бо гэта помнік таму часу, тым рэпрэсіям. І атрымліваецца, што мы вяртаемся да таго часу”.
(Юначка: ) “Калі ўжо вырашылі паставіць гэты помнік, дык паставяць. Відаць, камусьці гэта патрэбна”.
(Юнак: ) “Я думаю, што сорамна й агідна ставіць такі помнік у нас, у Беларусі. Мы ведаем пра 1930-я гады, у нас ёсьць Курапаты. І мне б не хацелася, каб яны паўтарыліся”.
(Юнак: ) “Тое, што я пра яго ведаю зь ягонай біяграфіі й палітычнай дзейнасьці, мяне ня вельмі задавальняе. Таму, як і помнікі Леніну, і ўсю гэтую савецкую культуру, я не падтрымліваю”.
(Спадарыня: ) “Жалезны Фелікс — ён быў, і ён ёсьць. Ня ведаю, ці патрэбны нам гэты помнік, бо ён ужо ёсьць”.
(Спадар: ) “Думаю, што ён не патрэбны, бо калі Беларусь становіцца самастойнай дзяржавай, то навошта ёй гэтая цяжкая расейская спадчына?”
(Карэспандэнтка: ) “У Менску ўсталёўваюць помнік Дзяржынскаму. Што вы пра гэта думаеце?”
(Юнак: ) “Я ўвогуле ня ведаю, навошта гэта? Гэта ж кепскі дзядзька быў. НКВД — яно ж арыштоўвала й расстрэльвала людзей, шмат шкоды народу зрабіла. І навошта яму помнік ставіць?”
(Спадар: ) “Лічу, што паступілі правільна, і яму помнік трэба было ня сёньня ці заўтра ставіць, а шмат раней. Усё ж такі гэты чалавек зрабіў вельмі шмат у той час, вельмі шмат. У частцы раскрыцьця ўсялякіх бандаў і сваім асабістым удзелам, асабістай працай заслугоўвае таго, каб яму паставіць помнік. І для Беларусі ён шмат зрабіў. Я ўжо ня памятаю дакладных фактаў, але шмат што зрабіў для нас”.
(Юнак: ) “Ведаем, хто такі Дзяржынскі. І як ён сіротаў выкарыстоўваў для розных фатаздымкаў, і гэтак далей. Словам, я супраць такога помніка”.
(Юначка: ) “Гэтулькі асацыяцыяў нэгатыўных з гэтым імем зьвязана, з тым пэрыядам рэпрэсіяў, з рэпутацыяй КДБ. Можа, трэба было не Дзяржынскаму помнік ставіць, а які-небудзь больш нэўтральны выбраць”.
(Юнак: ) “Мы ведаем ролю Дзяржынскага, і думаю, што ня трэба ставіць. Бо гэта помнік таму часу, тым рэпрэсіям. І атрымліваецца, што мы вяртаемся да таго часу”.
(Юначка: ) “Калі ўжо вырашылі паставіць гэты помнік, дык паставяць. Відаць, камусьці гэта патрэбна”.
(Юнак: ) “Я думаю, што сорамна й агідна ставіць такі помнік у нас, у Беларусі. Мы ведаем пра 1930-я гады, у нас ёсьць Курапаты. І мне б не хацелася, каб яны паўтарыліся”.