Ганна Соўсь, Менск Мінуў год, як абвясьцілі новую палітыку Эўразьвязу датычна Беларусі. Прапановы Эўразьвязу застаюцца ў сіле, гаворыцца ў заяве прадстаўніцтва Эўракамісіі ва Ўкраіне й Беларусі. Эўразьвяз зрабіў выгадныя эканамічныя й гуманітарныя прапановы народу Беларусі — у выпадку, калі беларускія ўлады вызваляць палітвязьняў, дэмакратызуюць выбарчую сыстэму й будуць выконваць іншыя абавязаньні. Ці адбыліся за год зрухі ў дачыненьнях Беларусі й Эўразьвязу?
“Эўразьвяз гатовы разьвіваць блізкія дачыненьні зь Беларусьсю і яе народам, як толькі беларускі ўрад прадэманструе павагу да дэмакратычных каштоўнасьцяў і асноўных правоў беларускіх грамадзянаў”. Пра гэта гаворыцца ў заяве прадстаўніцтва Эўракамісіі ва Ўкраіне й Беларусі.
Мінуў год, як Эўракамісія апублікавала дакумэнт “Што Эўразьвяз можа даць Беларусі”, у якім Менску прапаноўвалася паўнавартаснае партнэрства ў рамках Эўрапейскай палітыкі добрасуседзтва.
Гаворка ішла пра спрашчэньне паездак беларускіх грамадзянаў у Эўразьвяз, магчымасьць працаваць і вучыцца ў Эўразьвязе, дадатковыя магчымасьці для бізнэсу і гандлю, а таксама дапамога Беларусі ў рэформаваньні сыстэмы аховы здароўя і адукацыі, грамадзкай адміністрацыі й мясцовага кіраваньня.
Наўзамен Эўразьвяз патрабаваў вызваліць усіх палітвязьняў, паважаць свабоду слова, мэдыяў і сходаў, правесьці свабодныя і справядлівыя выбары, расьсьледаваць справы зьніклых і паважаць правы меншасьцяў.
“Гэта пачатак перабудовы, калі разумець пад перабудовай жаданьне паднавіць сыстэму”
Цягам году дэмакратычныя сілы Беларусі інфармавалі грамадзтва пра прапановы Эўразьвязу.
Адзін з арганізатараў “Эўрапейскага маршу” намесьнік старшыні Партыі БНФ Віктар Івашкевіч лічыць, што гэта быў год маруднага асэнсаваньня беларускімі ўладамі неабходнай і непазьбежнай эканамічнай інтэграцыі Беларусі і Эўразьвязу.
“Заявы пра гэта ўсё часьцей гучаць ад беларускіх чыноўнікаў. Іншая рэч, што ўладатрымальнікі хацелі б мець эканамічныя выгады ад супрацы з Эўропай, нічога ня робячы ў галіне дэмакратыі і рэфармаваньня эканомікі.
З аднаго боку маніфэстацыі (Эўрапейскі, Сацыяльны маршы ды іншыя) былі дазволеныя, аднак не дазволеныя замоўленыя маршруты. Ёсьць дэклярацыі пра гатовасьць зьмякчыць рэпрэсіі, але палітвязьняў не вызваляюць.
Гэта – пачатак перабудовы, калі разумець пад перабудовай жаданьне паднавіць сыстэму, не мяняючы яе па сутнасьці”, — лічыць Віктар Івашкевіч.
Дэпутат Палаты прадстаўнікоў лідэр Лібэральна-дэмакратычнай партыі Беларусі Сяргей Гайдукевіч ад канца мінулага году да верасьня займаў пасаду спэцыяльнага прадстаўніка міністра замежных справаў Беларусі для сувязяў з эўрапейскімі міжпарлямэнцкімі структурамі.
Многія апазыцыйныя палітыкі называлі гэтую пасаду “прапагандысцкай”. Сяргей Гайдукевіч мяркуе, што неўзабаве працягне гэтую дзейнасьць.
“Для паляпшэньня дачыненьняў з Эўразьвязам патрэбны час”
“Працэс будзе ісьці далей. Тое, што я калісьці гаварыў пра пакрокавую стратэгію, то ў 2008 годзе яна будзе больш заўважная. Я перакананы, што ў 2008 годзе гэты працэс будзе рухацца”, — лічыць Сяргей Гайдукевіч.
Беларускі бок разумее, што “зьмены ў сур’ёзнай палітыцы не адбываюцца імгненна і для паляпшэньня дачыненьняў з Эўразьвязам патрэбны час”.
Пра гэта заявіў намесьнік міністра замежных справаў Беларусі Валеры Варанецкі на адкрыцьці “Менскага форуму”:
“Пераадольваньне праблемных пытаньняў, якія ўзьнікаюць у нашых дачыненьнях з Захадам, пошук узаемапаразуменьня, без сумневу, у інтарэсах усіх бакоў. Неабходны пераход ад палітызацыі да прагматызацыі нашых дачыненьняў. Важную ролю ў гэтым магло б адыграць актыўнае ўцягваньне Беларусі ў эканамічныя інтэграцыйныя працэсы ў Эўропе”, — заявіў намесьнік міністра замежных справаў Беларусі.
У Брусэлі і Менску прэзэнтаваная новая стратэгія Эўразьвязу, 21.11.2006
Мінуў год, як Эўракамісія апублікавала дакумэнт “Што Эўразьвяз можа даць Беларусі”, у якім Менску прапаноўвалася паўнавартаснае партнэрства ў рамках Эўрапейскай палітыкі добрасуседзтва.
Гаворка ішла пра спрашчэньне паездак беларускіх грамадзянаў у Эўразьвяз, магчымасьць працаваць і вучыцца ў Эўразьвязе, дадатковыя магчымасьці для бізнэсу і гандлю, а таксама дапамога Беларусі ў рэформаваньні сыстэмы аховы здароўя і адукацыі, грамадзкай адміністрацыі й мясцовага кіраваньня.
Наўзамен Эўразьвяз патрабаваў вызваліць усіх палітвязьняў, паважаць свабоду слова, мэдыяў і сходаў, правесьці свабодныя і справядлівыя выбары, расьсьледаваць справы зьніклых і паважаць правы меншасьцяў.
“Гэта пачатак перабудовы, калі разумець пад перабудовай жаданьне паднавіць сыстэму”
Цягам году дэмакратычныя сілы Беларусі інфармавалі грамадзтва пра прапановы Эўразьвязу.
“Заявы пра гэта ўсё часьцей гучаць ад беларускіх чыноўнікаў. Іншая рэч, што ўладатрымальнікі хацелі б мець эканамічныя выгады ад супрацы з Эўропай, нічога ня робячы ў галіне дэмакратыі і рэфармаваньня эканомікі.
З аднаго боку маніфэстацыі (Эўрапейскі, Сацыяльны маршы ды іншыя) былі дазволеныя, аднак не дазволеныя замоўленыя маршруты. Ёсьць дэклярацыі пра гатовасьць зьмякчыць рэпрэсіі, але палітвязьняў не вызваляюць.
Гэта – пачатак перабудовы, калі разумець пад перабудовай жаданьне паднавіць сыстэму, не мяняючы яе па сутнасьці”, — лічыць Віктар Івашкевіч.
Многія апазыцыйныя палітыкі называлі гэтую пасаду “прапагандысцкай”. Сяргей Гайдукевіч мяркуе, што неўзабаве працягне гэтую дзейнасьць.
“Для паляпшэньня дачыненьняў з Эўразьвязам патрэбны час”
“Працэс будзе ісьці далей. Тое, што я калісьці гаварыў пра пакрокавую стратэгію, то ў 2008 годзе яна будзе больш заўважная. Я перакананы, што ў 2008 годзе гэты працэс будзе рухацца”, — лічыць Сяргей Гайдукевіч.
Беларускі бок разумее, што “зьмены ў сур’ёзнай палітыцы не адбываюцца імгненна і для паляпшэньня дачыненьняў з Эўразьвязам патрэбны час”.
Пра гэта заявіў намесьнік міністра замежных справаў Беларусі Валеры Варанецкі на адкрыцьці “Менскага форуму”:
“Пераадольваньне праблемных пытаньняў, якія ўзьнікаюць у нашых дачыненьнях з Захадам, пошук узаемапаразуменьня, без сумневу, у інтарэсах усіх бакоў. Неабходны пераход ад палітызацыі да прагматызацыі нашых дачыненьняў. Важную ролю ў гэтым магло б адыграць актыўнае ўцягваньне Беларусі ў эканамічныя інтэграцыйныя працэсы ў Эўропе”, — заявіў намесьнік міністра замежных справаў Беларусі.
12 УМОВАЎ ЭЎРАЗЬВЯЗУ:
Эўразьвяз заклікае, каб беларускія ўлады: 1. Паважалі права народу Беларусі выбіраць сваіх лідэраў дэмакратычным шляхам — іх права чуць усе меркаваньні й бачыць усіх кандыдатаў на выбары; права апазыцыйных кандыдатаў і групаў падтрымкі праводзіць кампаніі без прыгнёту, судовага перасьледу або турэмнага зьняволеньня; незалежнае назіраньне за выбарамі, беларускімі няўрадавымі арганізацыямі ўключна; права волевыяўленьне й права на справядлівы падлік галасоў.
2. Паважалі права народу Беларусі на незалежную інфармацыю, а таксама на свабоду слова, у прыватнасьці, дазволіўшы журналістам працаваць без прыгнёту або судовага перасьледу, не закрываючы газэтаў і не замінаючы іх распаўсюджваньню.
3. Паважалі правы грамадзкіх арганізацыяў як жыцьцёва важнай часткі здаровай дэмакратыі — не ўскладняючы іх законнага існаваньня, не прыгнятаючы і не перасьледуючы сябраў грамадзкіх арганізацыяў і дазваляючы ім атрымоўваць міжнародную дапамогу.
4. Вызвалілі ўсіх палітычных зьняволеных — сябраў дэмакратычных апазыцыйных партыяў, сябраў і звычайных грамадзянаў, арыштаваных падчас мірных дэманстрацый і сустрэчаў.
5. Належным чынам правялі незалежнае расьсьледаваньне або перагледзелі выпадкі са зьнікненьнем грамадзянаў.
6. Забясьпечылі права народу Беларусі на незалежную і непрадузятую судовую сыстэму, дзе судзьдзі б не траплялі пад палітычны ціск, не праводзіліся б адвольныя і неабгрунтаваныя крымінальныя перасьледы альбо не прымаліся б палітычна матываваныя рашэньні — такія, як арышт грамадзянаў, якія мірна выказваюць свае погляды.
7. Спынілі адвольныя арышты, затрыманьні й нягоднае абыходжаньне зь людзьмі.
8. Паважалі правы грамадзянаў Беларусі, якія належаць да нацыянальных меншасьцяў.
9. Паважалі працоўныя правы грамадзянаў Беларусі, у прыватнасьці, іх права на сяброўства ў прафсаюзах, і права прафсаюзаў дзейнічаць у абарону правоў чалавека.
10. Паважалі правы грамадзянаў Беларусі на прадпрымальніцкую дзейнасьць без празьмернага ўмяшаньня ўладаў.
11. Далучыліся да другіх народаў Эўропы і забаранілі пакараньне сьмерцю.
12. Выкарысталі падтрымку, якую прапаноўваюць Беларусі АБСЭ, ЭЗ і іншыя арганізацыі, каб дапамагчы ёй захоўваць правы чалавека.
Эўразьвяз заклікае, каб беларускія ўлады: 1. Паважалі права народу Беларусі выбіраць сваіх лідэраў дэмакратычным шляхам — іх права чуць усе меркаваньні й бачыць усіх кандыдатаў на выбары; права апазыцыйных кандыдатаў і групаў падтрымкі праводзіць кампаніі без прыгнёту, судовага перасьледу або турэмнага зьняволеньня; незалежнае назіраньне за выбарамі, беларускімі няўрадавымі арганізацыямі ўключна; права волевыяўленьне й права на справядлівы падлік галасоў.
2. Паважалі права народу Беларусі на незалежную інфармацыю, а таксама на свабоду слова, у прыватнасьці, дазволіўшы журналістам працаваць без прыгнёту або судовага перасьледу, не закрываючы газэтаў і не замінаючы іх распаўсюджваньню.
3. Паважалі правы грамадзкіх арганізацыяў як жыцьцёва важнай часткі здаровай дэмакратыі — не ўскладняючы іх законнага існаваньня, не прыгнятаючы і не перасьледуючы сябраў грамадзкіх арганізацыяў і дазваляючы ім атрымоўваць міжнародную дапамогу.
4. Вызвалілі ўсіх палітычных зьняволеных — сябраў дэмакратычных апазыцыйных партыяў, сябраў і звычайных грамадзянаў, арыштаваных падчас мірных дэманстрацый і сустрэчаў.
5. Належным чынам правялі незалежнае расьсьледаваньне або перагледзелі выпадкі са зьнікненьнем грамадзянаў.
6. Забясьпечылі права народу Беларусі на незалежную і непрадузятую судовую сыстэму, дзе судзьдзі б не траплялі пад палітычны ціск, не праводзіліся б адвольныя і неабгрунтаваныя крымінальныя перасьледы альбо не прымаліся б палітычна матываваныя рашэньні — такія, як арышт грамадзянаў, якія мірна выказваюць свае погляды.
7. Спынілі адвольныя арышты, затрыманьні й нягоднае абыходжаньне зь людзьмі.
8. Паважалі правы грамадзянаў Беларусі, якія належаць да нацыянальных меншасьцяў.
9. Паважалі працоўныя правы грамадзянаў Беларусі, у прыватнасьці, іх права на сяброўства ў прафсаюзах, і права прафсаюзаў дзейнічаць у абарону правоў чалавека.
10. Паважалі правы грамадзянаў Беларусі на прадпрымальніцкую дзейнасьць без празьмернага ўмяшаньня ўладаў.
11. Далучыліся да другіх народаў Эўропы і забаранілі пакараньне сьмерцю.
12. Выкарысталі падтрымку, якую прапаноўваюць Беларусі АБСЭ, ЭЗ і іншыя арганізацыі, каб дапамагчы ёй захоўваць правы чалавека.
У Брусэлі і Менску прэзэнтаваная новая стратэгія Эўразьвязу, 21.11.2006