Іна Студзінская, Менск Сёньня прэзыдэнт Польшчы Лех Качыньскі наведаў Катынь на Смаленшчыне — месца, дзе ў 1940 годзе карнікі НКВД масава расстрэльвалі палонных польскіх афіцэраў. Але ў Катыні загінулі ня толькі палякі, але і тысячы беларусаў, якія служылі ў польскім войску. Кіраўнікі Беларусі мэмарыяльнага комплексу ў Катыні, што зусім блізка ад мяжы зь Беларусьсю, не наведваюць.
Адзінай мэтай неафіцыйнага візыту прэзыдэнта Польшчы Леха Качыньскага ў Смаленскую вобласьць было наведваньне Катыні.
Лех Качыньскі ўсклаў на мэмарыяльных могілках кветкі і ў сваёй прамове падкрэсьліў: “Сярод загіблых у Катыні былі разам з палякамі габрэі, украінцы, беларусы, мусульмане і нават немцы — гэта значыць усе, хто жыў у другой Рэчы Паспалітай”.
Доктар гістарычных навук Аляксей Літвін, дасьледчык ваеннай гісторыі кажа:
“Канечне, там ёсьць пэўны працэнт і беларусаў. Туды трапілі і з Заходняй Беларусі, і з Заходняй Украіны так званыя “палякі”. Гэта хлопцы, якія трапілі ў Катынь, заявілі нашым органам НКВД, што яны палякі. Як правіла, гэта былі афіцэры, службоўцы. Таму нават калі і беларусы-каталікі — гэта людзі, якія сьвядома вызначылі сябе як палякі”.
Дасьледчык гісторыі сталінскіх рэпрэсіяў, кандыдат гістарычных навук Ігар Кузьняцоў таксама перакананы:
“У польскім войску сярод афіцэраў былі і этнічныя беларусы, альбо беларусы, якія запісваліся палякамі, прадстаўнікі інтэлігенцыі, якія жылі на тэрыторыі Заходняй Беларусі да ўваходжаньня ў склад БССР у верасьні 1939 году”.
Вось толькі дакладных лічбаў — колькі беларусаў загінулі ў Катыні — ні адзін навуковец не дае.
Гаворыць доктар гістарычных навук прафэсар Эмануіл Ёфэ:
“Там была, канечне, пераважная большасьць палякаў. Былі габрэі, былі і беларусы. Яны ж ваявалі таксама. Але наколькі многа, я не магу сказаць дакладна, гэта пытаньне трэба дасьледаваць”.
Пасьля Катынскай трагедыі, ужо ў сьнежні 1941 году, выйшла пастанова Дзяржаўнага камітэту абароны СССР №1064. У параграфе 4 запісана: “У сувязі з павелічэньнем колькаснага складу польскай арміі да 96 тысяч чалавек, дазволіць прызыў у польскую армію грамадзянаў польскае нацыянальнасьці, якія насялялі да 1939 году тэрыторыі Заходняй Украіны й Заходняй Беларусі. Грамадзяне іншых нацыянальнасьцяў, што жылі на гэтых тэрыторыях, прызыву ў польскую армію не падлягаюць”.
Але і раней у Войска польскае траплялі пераважна тыя, хто вызначаў сябе палякамі.
Доктар гістарычных навук Аляксей Літвін кажа:
“Сярод іх былі і тыя, якія вызначалі сябе не палякамі, а беларусамі. Зь імі нашы органы вялі адпаведную працу. Адзін зь іх — Францішак Кушаль, капітан, муж паэткі Натальлі Арсеньевай. Ён ня трапіў туды. Яму далі магчымасьць аб’яднацца з жонкай, і напярэдадні вайны ён апынуўся ў Менску”.
Усе польскія вайскоўцы, расстраляныя ў Катыні, Харкаве і Медным, што пад Цьвер’ю, будуць пасьмяротна павышаныя ў званьні — гэта амаль 15 тысяч чалавек. Так пастанавіла міністэрства нацыянальнай бясьпекі Польшчы.
Лех Качыньскі ўсклаў на мэмарыяльных могілках кветкі і ў сваёй прамове падкрэсьліў: “Сярод загіблых у Катыні былі разам з палякамі габрэі, украінцы, беларусы, мусульмане і нават немцы — гэта значыць усе, хто жыў у другой Рэчы Паспалітай”.
Доктар гістарычных навук Аляксей Літвін, дасьледчык ваеннай гісторыі кажа:
“Канечне, там ёсьць пэўны працэнт і беларусаў. Туды трапілі і з Заходняй Беларусі, і з Заходняй Украіны так званыя “палякі”. Гэта хлопцы, якія трапілі ў Катынь, заявілі нашым органам НКВД, што яны палякі. Як правіла, гэта былі афіцэры, службоўцы. Таму нават калі і беларусы-каталікі — гэта людзі, якія сьвядома вызначылі сябе як палякі”.
Дасьледчык гісторыі сталінскіх рэпрэсіяў, кандыдат гістарычных навук Ігар Кузьняцоў таксама перакананы:
“У польскім войску сярод афіцэраў былі і этнічныя беларусы, альбо беларусы, якія запісваліся палякамі, прадстаўнікі інтэлігенцыі, якія жылі на тэрыторыі Заходняй Беларусі да ўваходжаньня ў склад БССР у верасьні 1939 году”.
Вось толькі дакладных лічбаў — колькі беларусаў загінулі ў Катыні — ні адзін навуковец не дае.
Гаворыць доктар гістарычных навук прафэсар Эмануіл Ёфэ:
“Там была, канечне, пераважная большасьць палякаў. Былі габрэі, былі і беларусы. Яны ж ваявалі таксама. Але наколькі многа, я не магу сказаць дакладна, гэта пытаньне трэба дасьледаваць”.
Пасьля Катынскай трагедыі, ужо ў сьнежні 1941 году, выйшла пастанова Дзяржаўнага камітэту абароны СССР №1064. У параграфе 4 запісана: “У сувязі з павелічэньнем колькаснага складу польскай арміі да 96 тысяч чалавек, дазволіць прызыў у польскую армію грамадзянаў польскае нацыянальнасьці, якія насялялі да 1939 году тэрыторыі Заходняй Украіны й Заходняй Беларусі. Грамадзяне іншых нацыянальнасьцяў, што жылі на гэтых тэрыторыях, прызыву ў польскую армію не падлягаюць”.
Але і раней у Войска польскае траплялі пераважна тыя, хто вызначаў сябе палякамі.
Доктар гістарычных навук Аляксей Літвін кажа:
“Сярод іх былі і тыя, якія вызначалі сябе не палякамі, а беларусамі. Зь імі нашы органы вялі адпаведную працу. Адзін зь іх — Францішак Кушаль, капітан, муж паэткі Натальлі Арсеньевай. Ён ня трапіў туды. Яму далі магчымасьць аб’яднацца з жонкай, і напярэдадні вайны ён апынуўся ў Менску”.
Усе польскія вайскоўцы, расстраляныя ў Катыні, Харкаве і Медным, што пад Цьвер’ю, будуць пасьмяротна павышаныя ў званьні — гэта амаль 15 тысяч чалавек. Так пастанавіла міністэрства нацыянальнай бясьпекі Польшчы.