Радыё Свабода Мікола Шакель – удзельнік праграмы “У што я веру”
Так сталася, што ў мяне няма ні хроснага бацькі, ні хроснае маці. Не, я зусім ня “нехрысьць” – папросту ролю іх абаіх узяла на сябе мая бабуля. У бацькі быў партбілет у кішэні, маці працавала ў школе – складана ў такіх варунках па ўсіх правілах ахрысьціць дзіця. Таму аднойчы ў працоўны дзень – каб не прыцягваць лішняй увагі ўсякіх там “органаў” – бабуля зграбла мяне ў ахапак, завезла ў касьцёл і пахрысьціла.
Бабуля вельмі не хацела, каб унукі вырасьлі бязбожнікамі. Памятаю, улетку, калі бацькі адвозілі нас да яе на “футар”, яна навучала нас казаць малітвы, мовіць ружанец альбо цэлымі гадзінамі распавядала гісторыі. То пра нараджэньне Езуса, то пра Майсея, а то і пра тое, як пасьля вайны мясцовыя сяляне не падпарадкоўваліся “кумуне” (так яна называла камуністаў) і адмаўляліся скідаць з касьцёлаў званы. З таго часу, гадоў з чатырох-пяці, я ўмею маліцца. Праўда, па-польску. З таго часу я ведаю, што веру ў Бога.
Мне здаецца, што са словам “верыць” адбылося нешта такое, што і з расейскім “любить”, францускім “aimer” ці ангельскім “love”. “Love” можна манную кашу, а можна больш за жыцьцё “love” (кахаць!) чалавека. І калі з розьніцай паміж любоўю і каханьнем беларусы разабраліся выдатна, то са словам “верыць” – як і ў большасьці эўрапейскіх моваў – не зусім. “Верыць” можна ў духоўным сэнсе – за такую веру людзі тыднямі галадаюць і стаяць у пікетах, – а можна ў будзённым, “простым”. Напрыклад, верыць, што ў беларусаў будуць вялікія заробкі, што нашы хакеісты перамогуць, што мы ўвойдзем у Эўразьвяз і што сяляне кінуць бухаць па-чорнаму. Але мне ня хочацца зьмешваць два розныя паняткі і побач з Богам ставіць хакеістаў. Тут лепей пасуюць словы “я хачу, каб” альбо “я ўпэўнены, што”.
Такім чынам, я хачу, каб:
маім сябрам і мне самому ня трэба было зьяжджаць за мяжу – у Польшчы, Францыі і Штаты, – каб рэалізаваць сябе і “жыць нармальна”; жыцьцё не пагаршалася. Я ня ўпэўнены, што ўсё хутка і радыкальна зьменіцца ў лепшы бок, але не хачу кожны дзень чытаць навіны і казаць сабе “ну вось, прыехалі”.
Я ўпэўнены, што:
краіне пасьля Чарнобылю не патрэбная свая атамная станцыя – патрэбныя проста мазгі; беларусы – не ціхмяныя і рахманыя, а вельмі нават тэмпэрамэнтная нацыя. Сядзець пятай кропкай на цьвіку і думаць, што так і трэба – гэта не пра нас; ужо вынайдзеныя танныя, простыя і даступныя крыніцы энэргіі, і ў хуткім часе газаправоды расьпілуюць на сувэніры.
Але тут, як і зь верай, хацець і быць упэўненым мала. Гучыць банальна, але яшчэ трэба і рабіць – інакш усё так і застанецца фантазіямі.
…А ў той касьцёл, дзе ахрысьціла мяне бабуля, наступным разам я трапіў толькі гадоў празь дзесяць, ужо падчас т.зв. перабудовы. Цяпер з касьцёлам у Слабодцы, што пад Браславам, у мяне шмат чаго зьвязана. Там я пайшоў да першай споведзі, там зьбіраюся (а ўсё ніяк не дабяруся) абвянчацца са сваёй жонкай Аленай. Туды я прыяжджаю шторазу, калі бываю ў Браславе. Гэты стромкі белы касьцёл бачны з усіх высокіх кропак Браслаўшчыны. Ня так даўно яму споўнілася сто гадоў. Я веру, што яшчэ праз сто, і празь дзьвесьце год мае нашчадкі будуць прыяжджаць сюды, спавядацца тут, вянчацца тут. І я ўпэўнены, што, у адрозьненьні ад мяне, у іх будуць і хросныя таты, і хросныя мамы. І маліцца яны будуць па-беларуску.
Мікола Шакель - выкладчык замежнай літаратуры, перакладчык, музыка.
У 2000 годзе скончыў рамана-германскае аддзяленьне філфаку БДУ. У 2003-м – асьпірантуру па спэцыяльнасьці «замежная літаратура». У 2004 абараніў кандыдацкую дысэртацыю па літаратуры францускага дэкадансу. Выкладае замежную літаратуру ў БДУ, перакладае з францускай. З 1997 граў у гурце «Цмокі» (гітара, сьпеў) З 2006 – у гурце Band_A (гітара, сьпеў).
(фота - Багдан Арлоў)
Бабуля вельмі не хацела, каб унукі вырасьлі бязбожнікамі. Памятаю, улетку, калі бацькі адвозілі нас да яе на “футар”, яна навучала нас казаць малітвы, мовіць ружанец альбо цэлымі гадзінамі распавядала гісторыі. То пра нараджэньне Езуса, то пра Майсея, а то і пра тое, як пасьля вайны мясцовыя сяляне не падпарадкоўваліся “кумуне” (так яна называла камуністаў) і адмаўляліся скідаць з касьцёлаў званы. З таго часу, гадоў з чатырох-пяці, я ўмею маліцца. Праўда, па-польску. З таго часу я ведаю, што веру ў Бога.
Мне здаецца, што са словам “верыць” адбылося нешта такое, што і з расейскім “любить”, францускім “aimer” ці ангельскім “love”. “Love” можна манную кашу, а можна больш за жыцьцё “love” (кахаць!) чалавека. І калі з розьніцай паміж любоўю і каханьнем беларусы разабраліся выдатна, то са словам “верыць” – як і ў большасьці эўрапейскіх моваў – не зусім. “Верыць” можна ў духоўным сэнсе – за такую веру людзі тыднямі галадаюць і стаяць у пікетах, – а можна ў будзённым, “простым”. Напрыклад, верыць, што ў беларусаў будуць вялікія заробкі, што нашы хакеісты перамогуць, што мы ўвойдзем у Эўразьвяз і што сяляне кінуць бухаць па-чорнаму. Але мне ня хочацца зьмешваць два розныя паняткі і побач з Богам ставіць хакеістаў. Тут лепей пасуюць словы “я хачу, каб” альбо “я ўпэўнены, што”.
Такім чынам, я хачу, каб:
маім сябрам і мне самому ня трэба было зьяжджаць за мяжу – у Польшчы, Францыі і Штаты, – каб рэалізаваць сябе і “жыць нармальна”; жыцьцё не пагаршалася. Я ня ўпэўнены, што ўсё хутка і радыкальна зьменіцца ў лепшы бок, але не хачу кожны дзень чытаць навіны і казаць сабе “ну вось, прыехалі”.
Я ўпэўнены, што:
краіне пасьля Чарнобылю не патрэбная свая атамная станцыя – патрэбныя проста мазгі; беларусы – не ціхмяныя і рахманыя, а вельмі нават тэмпэрамэнтная нацыя. Сядзець пятай кропкай на цьвіку і думаць, што так і трэба – гэта не пра нас; ужо вынайдзеныя танныя, простыя і даступныя крыніцы энэргіі, і ў хуткім часе газаправоды расьпілуюць на сувэніры.
Але тут, як і зь верай, хацець і быць упэўненым мала. Гучыць банальна, але яшчэ трэба і рабіць – інакш усё так і застанецца фантазіямі.
…А ў той касьцёл, дзе ахрысьціла мяне бабуля, наступным разам я трапіў толькі гадоў празь дзесяць, ужо падчас т.зв. перабудовы. Цяпер з касьцёлам у Слабодцы, што пад Браславам, у мяне шмат чаго зьвязана. Там я пайшоў да першай споведзі, там зьбіраюся (а ўсё ніяк не дабяруся) абвянчацца са сваёй жонкай Аленай. Туды я прыяжджаю шторазу, калі бываю ў Браславе. Гэты стромкі белы касьцёл бачны з усіх высокіх кропак Браслаўшчыны. Ня так даўно яму споўнілася сто гадоў. Я веру, што яшчэ праз сто, і празь дзьвесьце год мае нашчадкі будуць прыяжджаць сюды, спавядацца тут, вянчацца тут. І я ўпэўнены, што, у адрозьненьні ад мяне, у іх будуць і хросныя таты, і хросныя мамы. І маліцца яны будуць па-беларуску.
Мікола Шакель - выкладчык замежнай літаратуры, перакладчык, музыка.
У 2000 годзе скончыў рамана-германскае аддзяленьне філфаку БДУ. У 2003-м – асьпірантуру па спэцыяльнасьці «замежная літаратура». У 2004 абараніў кандыдацкую дысэртацыю па літаратуры францускага дэкадансу. Выкладае замежную літаратуру ў БДУ, перакладае з францускай. З 1997 граў у гурце «Цмокі» (гітара, сьпеў) З 2006 – у гурце Band_A (гітара, сьпеў).
(фота - Багдан Арлоў)