Юлія Шарова, Менск Ці гарантуе дыплём унівэрсытэту эўрапейскай краіны працу ў Беларусі? Выпускнікі замежных ВНУ часта сутыкаюцца з тым, што іх адукацыю прызнаюць “недастатковай” і нават прапануюць давучыцца ў Беларусі, каб “падцягнуць” дыплём да беларускага ўзроўню. Ці ёсьць сэнс выпраўляцца ў замежжа па адукацыю?
Адзін з найбольш прывабных для беларусаў замежных унівэрсытэтаў – Віленскі пэдагагічны ўнівэрсытэт, аддзяленьне беларусістыкі. Туды паступаюць, каб вучыцца завочна й атрымаць эўрапейскі дыплём. Аднак на радзіме ад гэтага дыплёму карысьці мала.
Пасьля Эўропы прапануюць “давучвацца”
Тацяна, якая вучылася ў гэтай ВНУ, апавядае пра выпадак са сваёй аднакурсьніцай. Дзяўчына скончыла ўнівэрсытэт у Вільні й паспрабавала ўладкавацца ў Менску настаўніцай беларускай мовы і літаратуры:
“У адной зь сярэдніх школаў Менску ёй сказалі, што яна ня можа працаваць, бо дыплём яны прыняць ня могуць. Хоць, з другога боку, іншыя аднакурсьнікі, скажам, з Маладэчна ці зь нейкіх малых гарадоў, спакойна працуюць з гэтымі дыплёмамі настаўнікамі беларускай мовы і літаратуры. Мая аднакурсьніца пайшла вырашаць гэтае пытаньне. Ёй сказалі, што сапраўды трэба пацьвярджаць гэты дыплём у Міністэрстве адукацыі. У міністэрстве сказалі: не, мы не прымаем гэта як вышэйшую адукацыю, і адзінае, што вам можам параіць, гэта прыняць яе як няпоўную вышэйшую адукацыю й прапанаваць на платнай аснове правучыцца тут яшчэ два гады, з трэцяга курсу”.
У выніку ўладальніца эўрапейскага дыплёму працуе ў прыватнай фірме, зусім не па спэцыяльнасьці. Зрэшты, уладкавацца на недзяржаўную працу было таксама ня проста: некаторыя працадаўцы зь недаверам паставіліся да літоўскага дыплёму. Таму Тацяна, кіруючыся прыкладам сваёй сяброўкі, лічыць: эўрапейскі дыплём добры толькі для працы ў Эўропе.
Прызнаньне дыплёмаў – праблема краінаў?
Праблема палягае ў тым, што Беларусь ня мае зь Літвой пагадненьня пра аўтаматычнае прызнаньне дыплёмаў, тлумачыць намесьнік міністра адукацыі Беларусі Тацяна Кавалёва. Такое пагадненьне ёсьць, напрыклад, з Расеяй і з Польшчай. Аднак пераважная колькасьць замежных дыплёмаў усё адно правяраецца адмысловай камісіяй Інстытуту вышэйшай школы:
“За мяжой, у той самай Расеі, шмат прыватных унівэрсытэтаў. Таму паўстаюць такія пытаньні. Трэба суаднесьці з клясыфікатарам спэцыяльнасьцяў, якія існуюць у Беларусі. Для гэтага трэба паглядзець, якія там навучальныя прадметы і гэтак далей. Можа быць “усё – ды ні пра што”, ніякай канкрэтнай прафэсіі. Альбо яна, можа быць, і ёсьць у іншай краіне, але ў нашым клясыфікатары папросту адсутнічае. Тады, вядома, вызначыць вельмі складана”.
Эўрапейскі гуманітарны ўнівэрсытэт зарэгістраваны ў Літве, зь якой у Беларусі няма пагадненьня аб аўтаматычным прызнаньні дыплёмаў. Ці значыць гэта, што выпускнікі ЭГУ ня змогуць знайсьці працу ў Беларусі?
Заходнія бакаляўры і беларускія “спэцыялісты”
Першы прарэктар унівэрсытэту Ўладзімер Дунаеў кажа, што беларуская сыстэма адукацыі й навуковых ступеняў па-ранейшаму істотна адрозьніваецца ад эўрапейскай. Адсюль і шмат якія супярэчнасьці. Так, у Эўропе бакаляўры могуць працаваць. У Беларусі ступені бакаляўра не прыжыліся й засталася савецкая кваліфікацыя “спэцыяліст” – яна патрабуе крыху большай падрыхтоўкі, чым ступень бакаляўра. На працу бяруць толькі “спэцыялістаў”. Але ж эўрапейскіх магістраў у Беларусі прызнаюць.
“Мы прапануем працягнуць адукацыю й атрымаць ступень магістра, – гаворыць Уладзімер Дунаеў. – З гэтай ступеньню можна ўладкавацца і ў Беларусі. Ёсьць яшчэ адна справа: Беларусь падпісала Лісабонскую канвэнцыю. Гэта канвэнцыя, якая патрабуе ад усіх падпісантаў, каб яны прызнавалі дадаткі да дыплёмаў. Гэта было вельмі важным крокам у кірунку інтэграцыі Беларусі ў эўрапейскую адукацыйную прастору”.
Міністэрства адукацыі Беларусі ня мае дакладнай статыстыкі, колькі беларускіх навучэнцаў атрымліваюць адукацыю за мяжой.
Магчымасьці для бясплатнай адукацыі зьмяншаюцца, 20.03.2007 Наколькі сыстэма вышэйшай адукацыі Беларусі адпавядае эўрапейскім стандартам?, 15.03.2007 Што мае ведаць адукаваны чалавек ХХІ стагодзьдзя?, 15.03.2007
Пасьля Эўропы прапануюць “давучвацца”
Тацяна, якая вучылася ў гэтай ВНУ, апавядае пра выпадак са сваёй аднакурсьніцай. Дзяўчына скончыла ўнівэрсытэт у Вільні й паспрабавала ўладкавацца ў Менску настаўніцай беларускай мовы і літаратуры:
“У адной зь сярэдніх школаў Менску ёй сказалі, што яна ня можа працаваць, бо дыплём яны прыняць ня могуць. Хоць, з другога боку, іншыя аднакурсьнікі, скажам, з Маладэчна ці зь нейкіх малых гарадоў, спакойна працуюць з гэтымі дыплёмамі настаўнікамі беларускай мовы і літаратуры. Мая аднакурсьніца пайшла вырашаць гэтае пытаньне. Ёй сказалі, што сапраўды трэба пацьвярджаць гэты дыплём у Міністэрстве адукацыі. У міністэрстве сказалі: не, мы не прымаем гэта як вышэйшую адукацыю, і адзінае, што вам можам параіць, гэта прыняць яе як няпоўную вышэйшую адукацыю й прапанаваць на платнай аснове правучыцца тут яшчэ два гады, з трэцяга курсу”.
У выніку ўладальніца эўрапейскага дыплёму працуе ў прыватнай фірме, зусім не па спэцыяльнасьці. Зрэшты, уладкавацца на недзяржаўную працу было таксама ня проста: некаторыя працадаўцы зь недаверам паставіліся да літоўскага дыплёму. Таму Тацяна, кіруючыся прыкладам сваёй сяброўкі, лічыць: эўрапейскі дыплём добры толькі для працы ў Эўропе.
Прызнаньне дыплёмаў – праблема краінаў?
Праблема палягае ў тым, што Беларусь ня мае зь Літвой пагадненьня пра аўтаматычнае прызнаньне дыплёмаў, тлумачыць намесьнік міністра адукацыі Беларусі Тацяна Кавалёва. Такое пагадненьне ёсьць, напрыклад, з Расеяй і з Польшчай. Аднак пераважная колькасьць замежных дыплёмаў усё адно правяраецца адмысловай камісіяй Інстытуту вышэйшай школы:
“За мяжой, у той самай Расеі, шмат прыватных унівэрсытэтаў. Таму паўстаюць такія пытаньні. Трэба суаднесьці з клясыфікатарам спэцыяльнасьцяў, якія існуюць у Беларусі. Для гэтага трэба паглядзець, якія там навучальныя прадметы і гэтак далей. Можа быць “усё – ды ні пра што”, ніякай канкрэтнай прафэсіі. Альбо яна, можа быць, і ёсьць у іншай краіне, але ў нашым клясыфікатары папросту адсутнічае. Тады, вядома, вызначыць вельмі складана”.
Эўрапейскі гуманітарны ўнівэрсытэт зарэгістраваны ў Літве, зь якой у Беларусі няма пагадненьня аб аўтаматычным прызнаньні дыплёмаў. Ці значыць гэта, што выпускнікі ЭГУ ня змогуць знайсьці працу ў Беларусі?
Заходнія бакаляўры і беларускія “спэцыялісты”
Першы прарэктар унівэрсытэту Ўладзімер Дунаеў кажа, што беларуская сыстэма адукацыі й навуковых ступеняў па-ранейшаму істотна адрозьніваецца ад эўрапейскай. Адсюль і шмат якія супярэчнасьці. Так, у Эўропе бакаляўры могуць працаваць. У Беларусі ступені бакаляўра не прыжыліся й засталася савецкая кваліфікацыя “спэцыяліст” – яна патрабуе крыху большай падрыхтоўкі, чым ступень бакаляўра. На працу бяруць толькі “спэцыялістаў”. Але ж эўрапейскіх магістраў у Беларусі прызнаюць.
“Мы прапануем працягнуць адукацыю й атрымаць ступень магістра, – гаворыць Уладзімер Дунаеў. – З гэтай ступеньню можна ўладкавацца і ў Беларусі. Ёсьць яшчэ адна справа: Беларусь падпісала Лісабонскую канвэнцыю. Гэта канвэнцыя, якая патрабуе ад усіх падпісантаў, каб яны прызнавалі дадаткі да дыплёмаў. Гэта было вельмі важным крокам у кірунку інтэграцыі Беларусі ў эўрапейскую адукацыйную прастору”.
Міністэрства адукацыі Беларусі ня мае дакладнай статыстыкі, колькі беларускіх навучэнцаў атрымліваюць адукацыю за мяжой.
Магчымасьці для бясплатнай адукацыі зьмяншаюцца, 20.03.2007 Наколькі сыстэма вышэйшай адукацыі Беларусі адпавядае эўрапейскім стандартам?, 15.03.2007 Што мае ведаць адукаваны чалавек ХХІ стагодзьдзя?, 15.03.2007