Стала вядомым поўнае імя аўтара перакладу «Менскага тафсіру», помніка ісламскага пісьменства XVII стагодзьдзя

Старонка «Менскага тафсіра»

Архіўныя пошукі дазволілі высьветліць, хто першым пераклаў сьвятую кнігу мусульман на эўрапейскую мову.

Мусульманскаму рэлігійнаму аб’яднаньню ў Беларусі ўдалося высьветліць поўнае імя аўтара «Менскага тафсіру» — першага кананічнага перакладу Карану на эўрапейскую мову. Гэта Абу Раджаб Урыяш ібн Ісмаіл Шлямовіч.

Згадку пра мулу мячэці ў Менску «Урыяша Шлямовіча» (арыг.: Uryasz Szlamowicz) удалося адшукаць намесьніку муфтыя Максату Авезаву пры дапамозе навуковай супрацоўніцы Інстытуту гісторыі Акадэміі навук Надзеі Палтаржыцкай. Зьвесткі знайшліся ў Нацыянальным гістарычным архіве Беларусі.

Дакумэнт, датаваны 8 ліпеня 1679 году, сьведчыў пра куплю нерухомасьці менскім мусульманінам Х. Ільяшэвічам ад іншага мусульманіна Смольскага, і зьмяшчаў паказаньні сьведкі мулы мячэці Менску «Урыяша Шлямовіча».

Згодна з «другім» каляфонам рукапісу, аўтарам перакладу зьяўляўся «імам мусульман гораду Менск, Урыяш ібн Ісмаіл Шлямо[…]»

Максат Авезаў меркаваў, што зацёртае прозьвішча аўтара перакладу Карану павінна чытацца як «Шлямоўскі». Каб пацьвердзіць або зьняпраўдзіць гэты варыянт чытаньня, трэба было знайсьці згадку пра яго ў іншых дакумэнтах.

«Гэтая падзея адбывалася за сем гадоў да завяршэньня напісаньня Менскага перакладу Карану. Такім чынам, мы сёньня нарэшце змаглі вывесьці з забыцьця поўнае імя аўтара Менскага тафсіру — Абу Раджаб Урыяш ібн Ісмаіл Шлямовіч», — напісала Мусульманскае рэлігійнае аб’яднаньне на сваёй старонцы.

ГЛЯДЗІЦЕ ТАКСАМА: Улады закрываюць таварыства беларускіх татар «Зікр уль-Кітаб». Чым яно вядомае?

Менскі тафсір — выдатны помнік пісьменства татараў Вялікага Княства Літоўскага. Рукапісу, пра існаваньне якога ў зборах ЦНБ (Цэнтральнай навуковай бібліятэкі імя Якуба Коласа Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі) стала вядома ў пачатку 2000-х гадоў, прысьвечана некалькі артыкулаў беларускіх і польскіх дасьледнікаў.

Згодна з дасьледаваньнем Міхаіла Тарэлкі, мова Менскага тафсіру — гэта пераклад Карану на польскую мову зь дзьвюма істотнымі асаблівасьцямі. Па-першае, яна насычаная беларускімі элемэнтамі, што натуральна для тэксту, створанага на этнічнай беларускай тэрыторыі. Па-другое — мае моцны ўплыў мовы арыгіналу (арабскай) на сынтаксыс мовы перакладу, што характэрна для перакладаў Сьвятога Пісаньня.

ГЛЯДЗІЦЕ ТАКСАМА: У Менску адкрылі выставу пра дзеяча беларускай і татарскай культуры Ібрагіма Канапацкага