Менск, Берасьце, Горадня. Навошта вяртаць старыя назвы, калі і новыя сталі звыклымі

Як расказвае госьць «ПіКу Свабоды», мовазнаўца Вінцук Вячорка, Менскам сучасная сталіца Беларусі была ад самага пачатку, ад гістарычнага зьяўленьня. Але фанэтычна самыя першыя летапісныя сьведчаньні перадавалі архаічнае вымаўленьне – Менеск. Але як дадае Вячорка, паводле лёгікі разьвіцьця беларускай мовы і эвалюцыі гукаў, з гэтага Менску атрымаўся Менск.

Цалкам відэа глядзіце ў відэафармаце на Youtube.

«Гэтая назва Менск панавала і ў Савецкай Беларусі, і ў Заходняй. Яна панавала ў пару нацыянальнага адраджэньня, бо захавалася ў народнай мове. Таму ня дзіўна, што яна была ўзятая як адзіная беларуская форма. Форма Мінск, якая зьявілася ў XVI ст., не грунтавалася на беларускіх моўных рысах, гэта польская назва. Нейкім дзівам беларуская форма ператрывала ў БССР русыфікацыю 1933 і датрывала да 1939 году. Зьмянілі назву 85 гадоў безь аніякай матывацыі і ніякай аргумэнтацыі. Але прачытаць падтэкст можна – гэта была эпоха дэбеларусізацыі», – кажа Вінцук Вячорка.

На яго думку, беларусы не абавязаныя жыць у той знакавай прасторы, якая пярэчыць беларускай нацыянальнай традыцыі, беларускай моўнай эстэтыцы, і якая адсякае беларусаў ад іх моўных каранёў. Назва сталіцы – гэта адзін з ключавых прынцыповых сымбаляў, перакананы мовазнаўца.

«Гэта фармаваньне брэнду Беларусі як краіны з даўнейшымі традыцыямі чым савецкі час, і ўласнымі каранямі, а не варыяцыямі польскай ці расейскай традыцыі», – гаворыць Вінцук Вячорка.