Ці дапаможа прымяненьне заходняй зброі па тэрыторыі Расеі зьмяніць хаду вайны ва Ўкраіне?

Storm Shadow/SCALP

Украіне цяпер дазволена выкарыстоўваць заходнюю зброю для нанясеньня ўдараў па цэлях на тэрыторыі Расеі. Што зьменіць гэтае рашэньне і як яно паўплывае на лінію фронту ва Ўкраіне?

Гэтаму прысьвечаная публікацыя ВВС.

Да гэтага часу заходнія краіны абмяжоўвалі права Кіева на прымяненьне іх зброі ваеннымі аб’ектамі, разьмешчанымі на тэрыторыі Ўкраіны, у тым ліку Крым і акупаваныя тэрыторыі. Іх непакоіла, што ўдары па мэтах праз міжнародна прызнаную мяжу з дапамогай зброі, прадстаўленай краінамі NATO, прывядзе да эскаляцыі канфлікту.

Але нядаўняе прасоўваньне Расеі на паўночным усходзе Харкаўскай вобласьці пераканала саюзьнікаў Кіева ў тым, што для самаабароны Ўкраіна павінна мець магчымасьць зьнішчаць ваенныя абʼекты і па той бок мяжы.

Як адзначае BBC, і Вялікая Брытанія, і Францыя, якія пастаўляюць Украіне сумесна створаныя крылатыя ракеты Storm Shadow (або Scalp, як іх называюць у Францыі), наўпрост не абмяжоўвалі іх выкарыстаньне. Далёкасьць палёту гэтых ракет можа сягаць 250 км.

На мінулым тыдні прэзыдэнт Францыі Эманюэль Макрон заявіў журналістам: «Мы павінны дазволіць [Украіне] нэўтралізаваць ваенныя аб’екты, зь якіх запускаюцца ракеты, і, уласна, ваенныя аб’екты, зь якіх Украіну атакуюць».

Такая рыторыка разглядаецца як дазвол на выкарыстаньне крылатых ракет, сказаў ВВС афіцэр ВПС. Так, паводле яго слоў, цяпер Украіна можа нанесьці ўдары па аэрадромах Курскай і Белгарадзкай вобласьцяў, якія мяжуюць з Украінай.

ГЛЯДЗІЦЕ ТАКСАМА: Кіраўнік МЗС Літвы адказаў, ці варта Ўкраіне паражаць цэлі і ў Беларусі

Аднак такія апэрацыі будуць абмежаваныя: украінскім самалётам Су-24, абсталяваным гэтымі крылатымі ракетамі, трэба будзе наблізіцца да расейскай мяжы для іх запуску. Гэта зрабіла б самалёты ўразьлівымі для расейскіх сыстэмаў супрацьпаветранай абароны.

Затое заходнія зьнішчальнікі F-16, якія чакаюцца да канца гэтага году, лепш падрыхтаваныя да такіх задач. Зрэшты, пакуль не да канца зразумела, ці дазволяць партнэры Ўкраіны выкарыстоўваць самалёты для нанясеньня ўдараў па цэлях у Расеі.

Раней на Паўночным саміце ў Стакгольме прэзыдэнт Украіны Ўладзімір Зяленскі сказаў, што лічыць дазвол на выкарыстаньне любога тыпу заходняй зброі па цэлях на тэрыторыі Расеі «справай часу».

ГЛЯДЗІЦЕ ТАКСАМА: Урад Нямеччыны дазволіў Украіне выкарыстоўваць нямецкую зброю па расейскіх аб’ектах

Вайна Расеі супраць Украіны

  • А 5-й гадзіне раніцы 24 лютага 2022 году кіраўнік Расеі Ўладзімір Пуцін заявіў пра пачатак ваеннай апэрацыі супраць Украіны на Данбасе па просьбе груповак «ДНР» і «ЛНР». 21 лютага падчас тэлезвароту да расейцаў Пуцін назваў так званыя «ДНР» і «ЛНР» незалежнымі дзяржавамі ў межах абласьцей. 22 лютага Савет Фэдэрацыі ратыфікаваў гэтае рашэньне.
  • Расейскія войскі атакавалі ў тым ліку з тэрыторыі Беларусі, выкарыстоўваючы лётнішчы, базы і дарогі. Прадстаўнікі рэжыму Лукашэнкі апраўдваюць вайну, яго праціўнікі лічаць тэрыторыю Беларусі акупаванай, многія заклікаюць да супраціву расейскім захопнікам.
  • Насуперак заявам Пуціна пра атакі выключна на вайсковыя аб'екты, расейцы бамбяць школы, дзіцячыя садкі і жылыя кварталы ўкраінскіх гарадоў.
  • 2 красавіка 2022 году, пасьля вызваленьня гораду Буча пад Кіевам, фотакарэспандэнты апублікавалі дзясяткі фотаздымкаў, на якіх відаць сотні нябожчыкаў, ахвяр масавых забойстваў, учыненых расейскімі войскамі. Многія пахаваныя ў стыхійных брацкіх магілах. Вялікія разбурэньні прынесла расейская акупацыя і Барадзянцы.
  • З 24 лютага Расея захапіла толькі адзін абласны цэнтар — Херсон. Расейскія войскі адступілі зь яго і з правабярэжнай часткі Херсонскай вобласьці ў лістападзе 2022 году. Горад быў акупаваны расейскімі войскамі ў першыя дні вайны фактычна без баёў. Увосень 2022 году ўкраінскія войскі правялі маштабны контранаступ, у выніку якога расейскія сілы пакінулі большасьць сваіх пазыцый у Харкаўскай вобласьці.
  • Нягледзячы на першапачатковыя заявы Пуціна пра тое, што акупацыя ўкраінскіх тэрыторыяў не ўваходзіць у пляны ўварваньня, 30 верасьня 2022 году была абвешчана анэксія чатырох вобласьцяў Украіны (Данецкай, Запароскай, Луганскай і Херсонскай), у тым ліку і тэрыторыяў, якія Расея не кантралявала.
  • 21 верасьня 2022 году Пуцін заявіў пра мабілізацыю ў Расеі. Пасьля гэтай заявы тысячы расейцаў накіраваліся на памежныя пункты і пачалі выяжджаць у Грузію, Казахстан, Армэнію, Манголію, Фінляндыю і іншыя краіны. У самой Расеі праціўнікі вайны падпалілі некалькі вайсковых камісарыятаў.
  • У 2023 годзе Лукашэнка і Пуцін заявілі пра разьмяшчэньне ў Беларусі расейскай ядзернай зброі. 13 чэрвеня Лукашэнка сказаў, што частка ядзернай зброі ўжо дастаўлена з РФ у Беларусь. 16 чэрвеня Пуцін таксама заявіў, што першыя ядзерныя зарады ўжо дастаўленыя на тэрыторыю Беларусі, а астатнюю частку перамесьцяць «да канца лета або да канца году».
  • 3 верасьня ўкраінскі брыгадны генэрал Аляксандар Тарнаўскі заявіў, што Ўзброеныя сілы Ўкраіны прарвалі першую лінію абароны на запароскім кірунку, на якую расейцы выдаткавалі больш за ўсё рэсурсаў.
  • У канцы 2023 і на пачатку 2024 расейцы працягвалі масавыя абстрэлы ўкраінскіх гарадоў: Дніпры, Кіеве, Харкаве, Адэсе і іншых месцах дзясяткі людзей загінулі і атрымалі раненьні. Украінскі бок у адказ абстрэльваў расейскі Белгарад, некалькі чалавек загінулі. Узброеныя сілы дзьвюх краін рэгулярна атакуюць падкантрольныя адна адной тэрыторыі бесьпілётнікамі.
  • Агулам з пачатку 2024 году ўкраінскія дроны пашкодзілі 18 расейскіх НПЗ, што прывяло да скарачэньня вытворчасьці амаль на 14%. У сакавіку былі атакаваныя такія абʼекты, як Разанскі НПЗ «Раснафты» і завод «Лукойла» ў Кстове ў Ніжагародскай вобласьці. Абодва ўваходзяць у топ-10 найбуйнейшых НПЗ Расеі і забясьпечваюць бэнзінам Маскву.
  • 6 жніўня 2024 году Ўкраіна пачала апэрацыю ў Курскай вобласьці. 19 жніўня прэзыдэнт Украіны Ўладзімір Зяленскі заявіў, што пад кантролем Украіны ў ходзе апэрацыі Ўзброеных сілаў Украіны знаходзяцца 92 паселішчы Курскай вобласьці Расеі. Галоўнакамандуючы Ўзброенымі сіламі Ўкраіны Аляксандар Сырскі ўдакладніў, што такіх населеных пунктаў 82. Улады Ўкраіны заявілі пра стварэньне ваенных камэндатураў і арганізацыі перадачы «гуманітарнай дапамогі ў населеныя пункты, якія знаходзяцца пад кантролем Украіны». Экспэрты Інстытуту вывучэньня вайны, прааналізаваўшы заявы і відэаматэрыялы з геалякацыяй, выказалі меркаваньне, што Ўкраіна кантралюе ў Курскай вобласьці ня ўсю тэрыторыю ў заяўленых межах прасоўваньня.
  • 16-18 жніўня ўкраінскія сілы падарвалі тры масты, якія мелі стратэгічнае значэньне для матэрыяльна-тэхнічнага забесьпячэньня групоўкі расейскіх войскаў ва Ўкраіне і вайсковай авіяцыі, якая базуецца ў Курскай вобласьці.
  • 17 лістапада Джо Байдэн зьняў абмежаваньні на нанясеньне ўдараў амэрыканскай дальнабойнай зброяй па тэрыторыі Расеі.
  • Незалежная праверка інфармацыі пра ваенныя дзеяньні, якую даюць афіцыйныя асобы розных бакоў, не заўсёды магчымая.