Рэпрэсіі бязьлітасныя і бессэнсоўныя. Палітвязьні становяцца цяжарам для рэжыму Лукашэнкі

Ніякай віны за імі (і ён гэта ведае) няма. Эфэкт застрашваньня альбо помсты можа спрацоўваць толькі пры арыштах, «пакаяльных» відэа, судовых выраках. Далей усё адбываецца ў закрытым рэжыме, за высокім мурам і нясе абодвум бакам толькі страты, пакуты і нязручнасьці. Выручкі для рэжыму — нуль.

Сьцісла:

• Сытуацыя з палітвязьнямі ў Беларусі патавая.
• Лукашэнка, можа, і хацеў бы скінуць зь сябе гэты цяжар, але ня можа.
• У ХІХ стагодзьдзі ўсё адбывалася такім самым чынам, але тады часам знаходзілася выйсьце.

Рацыянальнага сэнсу няма

Польшча абяцае назаўтра ж адкрыць другі пункт пропуску на мяжы, трэба толькі сёньня вызваліць з турмы журналіста Пачобута. За ўсім гэтым — за сваім эўрапейскім транзытам — нэрвова назіраюць у Пэкіне. Тэхнічна пераправіць Пачобута ў Польшчу для Лукашэнкі не праблема. Безь ніякіх матэрыяльных ці іміджавых стратаў. Чаму не перапраўляе? Адзіная прычына можа быць у тым, што гэта не ягоны палітвязень. Ён задачу выканаў — пасадзіў, а выпусьціць ці ня выпусьціць, вырашае Пуцін.

Ці вось Алесь Бяляцкі, нобэлеўскі ляўрэат, з калегамі-вясноўцамі? Які рэзон трымаць іх у турме? Хай бы ехалі па сьвеце, ратавалі імідж Беларусі. Лукашэнку, вядома, яны выставяць сатрапам, але як ты яго сёньня ад Беларусі адарвеш? Значыць, у кожным разе і яму ў карму атрымаецца плюс.

А якая выгада трымаць у турме Паліну Шарэнду-Панасюк ці Алену Гнаўк? Практычнага сэнсу абсалютна ніякага. Ды тое самае і з усімі астатнімі тысячамі ў турмах. Калі Лукашэнкава ірацыянальная помста яшчэ і працягвае тлець халодным полымем, дык цьвярозы разьлік, мастацтва магчымага даўно нашэптвае яму на вуха: адпусьці, болей табе шкоды ад гэтых тысяч, ты ж сам ведаеш.

Зразумела, што не ў Беларусь адпусьці, а туды, куды ўжо змусіў уцякаць сотні тысяч незадаволеных — на Захад. І тэхнічна гэта зрабіць, зноў жа, не праблема, і на Захадзе іх прымуць як сваіх. А табе — спакой і выгада. Глядзіш, і нейкія санкцыі адменяць, крыху вальней уздыхне эканоміка.

Аднак, колькі б ні было ва ўсім гэтым здаровага сэнсу, Лукашэнка ня можа. Не ягоныя гэта вязьні. Прыблізна так, як ядравая зброя. Яна нібыта і ў Беларусі, але... бачыць карова, што на павеці салома.

Ты першы, а я за табой

Пуцін, відавочна, проста сказаў яму: коцімся ў тыранію, ты першы, я за табой. Памятаеце, як у Беларусі крутане Лукашэнка гайкі, сьледам тое самае ў Расеі крутанецца. Так і ідуць яны па мінным полі. Першы Лукашэнка, шакуючы сьвет абрынаньнем у тыранію нармальнай эўрапейскай краіны, а сьледам, крыху на адлегласьці, Пуцін са сваёй Эўразіяй. «Беларускі досьвед» пераймае, глядзіць, як народ успрыме, што ў сьвеце скажуць. А нічога асабліва ніхто і не гаворыць, бо ўжо наглядзеліся на тое дзікунства ў Беларусі, а для Расеі ўсё гэта быццам і гістарычна звыклае. Проста паўтараецца. Коцімся далей.

Людзей у Беларусі ўводзіць у ступар тэлепрапаганда з мураўёўскай пятлёй на задніку, агітацыяй за вайну і ўкраінафобіяй (чаго ў народзе ніколі не было і няма); сьледам у Расеі зьяўляецца прыгожынская кувалда. І вось гэта ўжо і не лукашэнкаўская прапаганда, а пуцінская. Тысячы беларусаў апынаюцца ў турмах. Сьледам ужо Расея масава напаўняе свае страшныя засекі.

Лукашэнка, можа, і рады быў бы вызваліцца з гэтага цеснага «братэрства», але баіцца, што ніхто яго не накорміць. Альтэрнатыва Пуціну — Эўразьвяз, які ўяўляецца жураўлём у небе; ён аплочваць рэпрэсіі, вядома ж, ня будзе. Спатрэбілася б вялікая воля аўтарытарнага кіраўніка, каб разьвярнуць усё гэта ў нармальнае рэчышча, а волі няма. І тут пачынаеш разумець сэнс белага шпіца на руках Лукашэнкі падчас генэральскіх дакладаў — як мэтафару капітуляцыі.

Таксама, як у ХІХ стагодзьдзі

Да каго трэба зьвяртацца па вызваленьне палітвязьняў? Паказальны выхад на волю Соф’і Сапегі. Лукашэнкава роля ў ім была чыста тэхнічнай. Як і расейскага губэрнатара. Яе вызваліў той, хто лічыў сябе яе гаспадаром.

Сытуацыя моцна нагадвае ХІХ стагодзьдзе. Уявіце сабе: адно за адным успыхваюць малыя і вялікія паўстаньні за вызваленьне ад расейскага прыгнёту. Турмы Беларусі запоўненыя вальнадумным элемэнтам, які там катуюць, расстрэльваюць або выпраўляюць на катаргу ў Сібір. Публіка на волі шукае спосабаў хадайнічаць пра вызваленьне. І часам гэтыя просьбы канчаюцца пазытыўным рашэньнем. Але толькі ў тым выпадку, калі хадайніцтва праз прыватныя знаёмствы трапляе да важных пэрсонаў у Расеі. Варыянтаў тады папросту не было. Выглядае, што і сёньня іншага шляху няма. Пакуль няма.

Думкі, выказаныя ў блогах, перадаюць погляды саміх аўтараў і не абавязкова адлюстроўваюць пазыцыю рэдакцыі.