Праект «Важные истории» высьветліў, што Алег Дзерыпаска, Леанід Міхельсон, Міхаіл Гуцэрыеў, Сяргей Гардзееў і іншыя мільярдэры плацяць добраахвотнікам, каб наймаць тых на вайну супраць Украіны.
Тэкст расьсьледаваньня пачынаецца з гісторыі Ігара Сергіенкі, пазыўны «Шэршань». Ваяваць ва Ўкраіну ён прыехаў «вагнэраўцам» яшчэ ў 2014-м.
«Нас тады называлі „іхтамнеты“», — успамінае ён у размове з праектам.
Потым пабываў у Сырыі — «удзельнічаў ва ўзяцьці Пальміры», а ў 2022 годзе вярнуўся ва Ўкраіну, спачатку ў складзе ПВК «Рэдут», а цяпер — у якасьці камандзіра ўзводу ў батальёне «Сокал».
«Сокал» — добраахвотніцкі батальён, але, як і большасьць ПВК, ён зьяўляецца часткай расейскіх узброеных сіл (уваходзіць у 108-ы дэсантна-штурмавы полк). Таму заробак Сергіенкі ідзе зь дзьвюх крыніц: 200 тысяч рублёў у месяц па кантракце плаціць Міністэрства абароны, яшчэ 100 тысяч — спонсар. А гэта акурат кампаніі, што належаць алігархам.
Пры гэтым кампаніі, празь якія гэта робяць — «Русал», «Новатэк», ПИК, «Моспромстрой» — пазьбягаюць санкцый, адзначаецца ў расьсьледаваньні.
ГЛЯДЗІЦЕ ТАКСАМА: «Фонд барацьбы з карупцыяй» знайшоў у родных Прыгожына вілу ў Італіі за 3,5 млн эўра, а ў яго самога актывы на больш чым $20 млрдУдзел Гуцэрыева
У такіх схемах бярэ ўдзел і Міхаіл Гуцэрыеў, якога лічаць самым набліжаным да Лукашэнкі расейскім алігархам. У прыватнасьці, кампанія Гуцэрыева «Моспромстрой» шукае «вайскоўца па кантракце ў зону СВА», як у Расеі называюць вайну.
«Моспромстрой» — старая і прэстыжная па расейскіх мерках арганізацыя: будавала храм Хрыста Збавіцеля ў Маскве, рэканструявала знакамітыя маскоўскія музэі і тэатры; дэвіз кампаніі — «Мы ствараем сылюэт Масквы».
Пад’ёмныя для наймітаў у «Моспромстроя» — 200 тысяч расейскіх рублёў (1985 эўра), зарплата — 150 тысяч (на сёньняшні курс гэта 1488 эўра. Натуральна, у дадатак да выплат Міністэрства абароны).
На пытаньні «Важных историй» кампанія Гуцэрыева не адказала.
ГЛЯДЗІЦЕ ТАКСАМА: Паэт, сябра Лукашэнкі, сын рэпрэсаванага. Хто такі Міхаіл Гуцэрыеў, які пагадзіўся пастаўляць нафту ў Беларусь ГЛЯДЗІЦЕ ТАКСАМА: Беларускі бізнэсовец Машэнскі страціў кантроль над сонечнай электрастанцыяй ва Ўкраіне? Што пра гэта вядомаВайна Расеі супраць Украіны
- А 5-й гадзіне раніцы 24 лютага 2022 году кіраўнік Расеі Ўладзімір Пуцін заявіў пра пачатак ваеннай апэрацыі супраць Украіны на Данбасе па просьбе груповак «ДНР» і «ЛНР». 21 лютага падчас тэлезвароту да расейцаў Пуцін назваў так званыя «ДНР» і «ЛНР» незалежнымі дзяржавамі ў межах абласьцей. 22 лютага Савет Фэдэрацыі ратыфікаваў гэтае рашэньне.
- Расейскія войскі атакавалі ў тым ліку з тэрыторыі Беларусі, выкарыстоўваючы лётнішчы, базы і дарогі. Прадстаўнікі рэжыму Лукашэнкі апраўдваюць вайну, яго праціўнікі лічаць тэрыторыю Беларусі акупаванай, многія заклікаюць да супраціву расейскім захопнікам.
- Насуперак заявам Пуціна пра атакі выключна на вайсковыя аб'екты, расейцы бамбяць школы, дзіцячыя садкі і жылыя кварталы ўкраінскіх гарадоў.
- 2 красавіка 2022 году, пасьля вызваленьня гораду Буча пад Кіевам, фотакарэспандэнты апублікавалі дзясяткі фотаздымкаў, на якіх відаць сотні нябожчыкаў, ахвяр масавых забойстваў, учыненых расейскімі войскамі. Многія пахаваныя ў стыхійных брацкіх магілах. Вялікія разбурэньні прынесла расейская акупацыя і Барадзянцы.
- З 24 лютага Расея захапіла толькі адзін абласны цэнтар — Херсон. Расейскія войскі адступілі зь яго і з правабярэжнай часткі Херсонскай вобласьці ў лістападзе 2022 году. Горад быў акупаваны расейскімі войскамі ў першыя дні вайны фактычна без баёў. Увосень 2022 году ўкраінскія войскі правялі маштабны контранаступ, у выніку якога расейскія сілы пакінулі большасьць сваіх пазыцый у Харкаўскай вобласьці.
- Нягледзячы на першапачатковыя заявы Пуціна пра тое, што акупацыя ўкраінскіх тэрыторыяў не ўваходзіць у пляны ўварваньня, 30 верасьня 2022 году была абвешчана анэксія чатырох вобласьцяў Украіны (Данецкай, Запароскай, Луганскай і Херсонскай), у тым ліку і тэрыторыяў, якія Расея не кантралявала.
- 21 верасьня 2022 году Пуцін заявіў пра мабілізацыю ў Расеі. Пасьля гэтай заявы тысячы расейцаў накіраваліся на памежныя пункты і пачалі выяжджаць у Грузію, Казахстан, Армэнію, Манголію, Фінляндыю і іншыя краіны. У самой Расеі праціўнікі вайны падпалілі некалькі вайсковых камісарыятаў.
- У 2023 годзе Лукашэнка і Пуцін заявілі пра разьмяшчэньне ў Беларусі расейскай ядзернай зброі. 13 чэрвеня Лукашэнка сказаў, што частка ядзернай зброі ўжо дастаўлена з РФ у Беларусь. 16 чэрвеня Пуцін таксама заявіў, што першыя ядзерныя зарады ўжо дастаўленыя на тэрыторыю Беларусі, а астатнюю частку перамесьцяць «да канца лета або да канца году».
- 3 верасьня ўкраінскі брыгадны генэрал Аляксандар Тарнаўскі заявіў, што Ўзброеныя сілы Ўкраіны прарвалі першую лінію абароны на запароскім кірунку, на якую расейцы выдаткавалі больш за ўсё рэсурсаў.
- У канцы 2023 і на пачатку 2024 расейцы працягвалі масавыя абстрэлы ўкраінскіх гарадоў: Дніпры, Кіеве, Харкаве, Адэсе і іншых месцах дзясяткі людзей загінулі і атрымалі раненьні. Украінскі бок у адказ абстрэльваў расейскі Белгарад, некалькі чалавек загінулі. Узброеныя сілы дзьвюх краін рэгулярна атакуюць падкантрольныя адна адной тэрыторыі бесьпілётнікамі.
- Агулам з пачатку 2024 году ўкраінскія дроны пашкодзілі 18 расейскіх НПЗ, што прывяло да скарачэньня вытворчасьці амаль на 14%. У сакавіку былі атакаваныя такія абʼекты, як Разанскі НПЗ «Раснафты» і завод «Лукойла» ў Кстове ў Ніжагародскай вобласьці. Абодва ўваходзяць у топ-10 найбуйнейшых НПЗ Расеі і забясьпечваюць бэнзінам Маскву.
- 6 жніўня 2024 году Ўкраіна пачала апэрацыю ў Курскай вобласьці. 19 жніўня прэзыдэнт Украіны Ўладзімір Зяленскі заявіў, што пад кантролем Украіны ў ходзе апэрацыі Ўзброеных сілаў Украіны знаходзяцца 92 паселішчы Курскай вобласьці Расеі. Галоўнакамандуючы Ўзброенымі сіламі Ўкраіны Аляксандар Сырскі ўдакладніў, што такіх населеных пунктаў 82. Улады Ўкраіны заявілі пра стварэньне ваенных камэндатураў і арганізацыі перадачы «гуманітарнай дапамогі ў населеныя пункты, якія знаходзяцца пад кантролем Украіны». Экспэрты Інстытуту вывучэньня вайны, прааналізаваўшы заявы і відэаматэрыялы з геалякацыяй, выказалі меркаваньне, што Ўкраіна кантралюе ў Курскай вобласьці ня ўсю тэрыторыю ў заяўленых межах прасоўваньня.
- 16-18 жніўня ўкраінскія сілы падарвалі тры масты, якія мелі стратэгічнае значэньне для матэрыяльна-тэхнічнага забесьпячэньня групоўкі расейскіх войскаў ва Ўкраіне і вайсковай авіяцыі, якая базуецца ў Курскай вобласьці.
- 17 лістапада Джо Байдэн зьняў абмежаваньні на нанясеньне ўдараў амэрыканскай дальнабойнай зброяй па тэрыторыі Расеі.
- Незалежная праверка інфармацыі пра ваенныя дзеяньні, якую даюць афіцыйныя асобы розных бакоў, не заўсёды магчымая.