Эрдаган заявіў, што перамовы з Пуціным могуць прывесьці да аднаўленьня ўгоды аб збожжы ў Чорным моры

Рэджэп Таіп Эрдаган

Прэзыдэнт Турэччыны Рэджэп Таіп Эрдаган заявіў, што заплянаваныя ім перамовы з прэзыдэнтам Расеі Ўладзімірам Пуціным могуць прывесьці да аднаўленьня чарнаморскай збожжавай ініцыятывы

Эрдаган заклікаў краіны Захаду разгледзець патрабаваньні Расеі, паведамляе «Голас Амэрыкі» са спасылкай на турэцкія тэлеканалы.

«Скасаваньне ўгоды па чарнаморскім збожжы будзе мець шэраг наступстваў, пачынаючы ад росту сусьветных цэнаў на прадукты харчаваньня і заканчваючы іх дэфіцытам у пэўных рэгіёнах, што, магчыма, прывядзе да новых хваляў міграцыі», — сказаў Эрдаган журналістам, вяртаючыся на самалёце з паездкі па краінах Пэрсыдзкай затокі.

«Я лічу, што, грунтоўна абмеркаваўшы гэтае пытаньне з прэзыдэнтам Пуціным, мы зможам забясьпечыць працяг гэтай гуманітарнай дзейнасьці», — дадаў Эрдаган.

На гэтым тыдні Расея выйшла з угоды, заключанай пры пасярэдніцтве ААН і Турэччыны, якая дазваляла бясьпечна экспартаваць украінскае збожжа па Чорным моры ўвесь мінулы год. Расея таксама анулявала гарантыі бясьпечнай навігацыі. З таго часу з украінскіх партоў не выходзіла ніводнае судна.

Масква заяўляе, што вернецца да пагадненьня толькі ў тым выпадку, калі будуць задаволеныя яе патрабаваньні па аблягчэньні доступу на сусьветныя рынкі яе ўласных прадуктаў харчаваньня і ўгнаеньняў. Заходнія краіны запэўніваюць, што ў Расеі не было праблем з продажам прадуктаў харчаваньня, на якія не распаўсюджваюцца санкцыі.

У пятніцу Расея чацьвёрты дзень запар наносіла ўдары па ўкраінскіх аб’ектах экспарту харчаваньня і практыкавалася ў захопе суднаў у Чорным моры, нагнятаючы сытуацыю такім чынам, які заходнія лідэры называюць «спробай пазьбегнуць санкцый, пагражаючы глябальным харчовым крызісам».

Эрдаган паўтарыў ранейшыя заўвагі пра тое, што спадзяецца, што Пуцін наведае Турэччыну ў жніўні.

19 ліпеня Міністэрства абароны Расеі заявіла: «У сувязі са спыненьнем функцыянаваньня „чарнаморскай ініцыятывы“ і згортваньнем марскога гуманітарнага калідора, з 00:00 маскоўскага часу 20 ліпеня 2023 г. усе судны, якія рухаюцца ў акваторыі Чорнага мора ва ўкраінскія парты, будуць разглядацца як патэнцыйныя перавозчыкі грузаў вайсковага прызначэньня».

У сваю чаргу, Міністэрства абароны Ўкраіны заявіла 20 ліпеня ў адказ на дэмарш МА РФ, што Ўкраіна будзе разглядаць усе судны ў Чорным моры, якія ідуць у расейскія парты ці часова акупаваныя РФ украінскія парты, як судны, што перавозяць грузы вайсковага прызначэньня.

21 ліпеня Расея ўнесла папраўкі ў сваю пазыцыю. «Расея будзе разглядаць усе судны, якія ідуць па акваторыі Чорнага мора, як носьбіты вайсковых грузаў, аднак, перш чым рабіць якія-небудзь захады, будзе рабіць адгляд гэтых суднаў», — прыводзіць Інтэрфакс словы намесьніка кіраўніка МЗС РФ Сяргея Вяршыніна.

Вайна Расеі супраць Украіны

  • А 5-й гадзіне раніцы 24 лютага 2022 году кіраўнік Расеі Ўладзімір Пуцін заявіў пра пачатак ваеннай апэрацыі супраць Украіны на Данбасе па просьбе груповак «ДНР» і «ЛНР». 21 лютага падчас тэлезвароту да расейцаў Пуцін назваў так званыя «ДНР» і «ЛНР» незалежнымі дзяржавамі ў межах абласьцей. 22 лютага Савет Фэдэрацыі ратыфікаваў гэтае рашэньне.
  • Расейскія войскі атакавалі ў тым ліку з тэрыторыі Беларусі, выкарыстоўваючы лётнішчы, базы і дарогі. Прадстаўнікі рэжыму Лукашэнкі апраўдваюць вайну, яго праціўнікі лічаць тэрыторыю Беларусі акупаванай, многія заклікаюць да супраціву расейскім захопнікам.
  • Насуперак заявам Пуціна пра атакі выключна на вайсковыя аб'екты, расейцы бамбяць школы, дзіцячыя садкі і жылыя кварталы ўкраінскіх гарадоў.
  • 2 красавіка 2022 году, пасьля вызваленьня гораду Буча пад Кіевам, фотакарэспандэнты апублікавалі дзясяткі фотаздымкаў, на якіх відаць сотні нябожчыкаў, ахвяр масавых забойстваў, учыненых расейскімі войскамі. Многія пахаваныя ў стыхійных брацкіх магілах. Вялікія разбурэньні прынесла расейская акупацыя і Барадзянцы.
  • З 24 лютага Расея захапіла толькі адзін абласны цэнтар — Херсон. Расейскія войскі адступілі зь яго і з правабярэжнай часткі Херсонскай вобласьці ў лістападзе 2022 году. Горад быў акупаваны расейскімі войскамі ў першыя дні вайны фактычна без баёў. Увосень 2022 году ўкраінскія войскі правялі маштабны контранаступ, у выніку якога расейскія сілы пакінулі большасьць сваіх пазыцый у Харкаўскай вобласьці.
  • Нягледзячы на першапачатковыя заявы Пуціна пра тое, што акупацыя ўкраінскіх тэрыторыяў не ўваходзіць у пляны ўварваньня, 30 верасьня 2022 году была абвешчана анэксія чатырох вобласьцяў Украіны (Данецкай, Запароскай, Луганскай і Херсонскай), у тым ліку і тэрыторыяў, якія Расея не кантралявала.
  • 21 верасьня 2022 году Пуцін заявіў пра мабілізацыю ў Расеі. Пасьля гэтай заявы тысячы расейцаў накіраваліся на памежныя пункты і пачалі выяжджаць у Грузію, Казахстан, Армэнію, Манголію, Фінляндыю і іншыя краіны. У самой Расеі праціўнікі вайны падпалілі некалькі вайсковых камісарыятаў.
  • У 2023 годзе Лукашэнка і Пуцін заявілі пра разьмяшчэньне ў Беларусі расейскай ядзернай зброі. 13 чэрвеня Лукашэнка сказаў, што частка ядзернай зброі ўжо дастаўлена з РФ у Беларусь. 16 чэрвеня Пуцін таксама заявіў, што першыя ядзерныя зарады ўжо дастаўленыя на тэрыторыю Беларусі, а астатнюю частку перамесьцяць «да канца лета або да канца году».
  • 3 верасьня ўкраінскі брыгадны генэрал Аляксандар Тарнаўскі заявіў, што Ўзброеныя сілы Ўкраіны прарвалі першую лінію абароны на запароскім кірунку, на якую расейцы выдаткавалі больш за ўсё рэсурсаў.
  • У канцы 2023 і на пачатку 2024 расейцы працягвалі масавыя абстрэлы ўкраінскіх гарадоў: Дніпры, Кіеве, Харкаве, Адэсе і іншых месцах дзясяткі людзей загінулі і атрымалі раненьні. Украінскі бок у адказ абстрэльваў расейскі Белгарад, некалькі чалавек загінулі. Узброеныя сілы дзьвюх краін рэгулярна атакуюць падкантрольныя адна адной тэрыторыі бесьпілётнікамі.
  • Агулам з пачатку 2024 году ўкраінскія дроны пашкодзілі 18 расейскіх НПЗ, што прывяло да скарачэньня вытворчасьці амаль на 14%. У сакавіку былі атакаваныя такія абʼекты, як Разанскі НПЗ «Раснафты» і завод «Лукойла» ў Кстове ў Ніжагародскай вобласьці. Абодва ўваходзяць у топ-10 найбуйнейшых НПЗ Расеі і забясьпечваюць бэнзінам Маскву.
  • 6 жніўня 2024 году Ўкраіна пачала апэрацыю ў Курскай вобласьці. 19 жніўня прэзыдэнт Украіны Ўладзімір Зяленскі заявіў, што пад кантролем Украіны ў ходзе апэрацыі Ўзброеных сілаў Украіны знаходзяцца 92 паселішчы Курскай вобласьці Расеі. Галоўнакамандуючы Ўзброенымі сіламі Ўкраіны Аляксандар Сырскі ўдакладніў, што такіх населеных пунктаў 82. Улады Ўкраіны заявілі пра стварэньне ваенных камэндатураў і арганізацыі перадачы «гуманітарнай дапамогі ў населеныя пункты, якія знаходзяцца пад кантролем Украіны». Экспэрты Інстытуту вывучэньня вайны, прааналізаваўшы заявы і відэаматэрыялы з геалякацыяй, выказалі меркаваньне, што Ўкраіна кантралюе ў Курскай вобласьці ня ўсю тэрыторыю ў заяўленых межах прасоўваньня.
  • 16-18 жніўня ўкраінскія сілы падарвалі тры масты, якія мелі стратэгічнае значэньне для матэрыяльна-тэхнічнага забесьпячэньня групоўкі расейскіх войскаў ва Ўкраіне і вайсковай авіяцыі, якая базуецца ў Курскай вобласьці.
  • Незалежная праверка інфармацыі пра ваенныя дзеяньні, якую даюць афіцыйныя асобы розных бакоў, не заўсёды магчымая.