Кітай прадставіў свой мірны плян па вайне ва Ўкраіне

Сустрэча Ван І з Уладзімірам Пуціным. Масква, люты 2023

Плян Пэкіну ў «палітычным урэгуляваньні ўкраінскага крызісу» складаецца з 12 пунктаў. Адпаведны дакумэнт разьмешчаны на сайце МЗС Кітаю.

Пэкін заклікаў спыніць баявыя дзеяньні ва Ўкраіне і «адмовіцца ад мэнталітэту халоднай вайны». Таксама кітайскія ўлады лічаць неабходным пачаць мірныя перамовы, спыніць «аднабаковыя санкцыі» і гарантаваць вываз украінскага збожжа.

У прыватнасьці, Пэкін заклікае:

  • Паважаць міжнароднае права і прынцып «сувэрэнітэту, незалежнасьці і тэрытарыяльнай цэласнасьці ўсіх краін».
  • Адмовіцца ад «мэнталітэту халоднай вайны». «Бясьпека краіны ня можа дасягацца за кошт бясьпекі іншых. Бясьпека рэгіёну не павінна дасягацца ўмацаваньнем або пашырэньнем ваенных блёкаў», — гаворыцца ў гэтым пункце. Пэкін заклікаў сур’ёзна ставіцца да «законных інтарэсаў бясьпекі ўсіх краін» і «не дапускаць фармаваньня лягерных супрацьстаяньняў».
  • Спыніць агонь, прымяняць стрыманасьць, не «разьдзімаць полымя» і дапамагчы Ўкраіне і Расеі як мага хутчэй аднавіць дыялёг.
  • Пачаць мірныя перамовы. На думку Кітаю, міжнародная супольнасьць павінна дапамагчы бакам канфлікту «адчыніць дзьверы для палітычнага ўрэгуляваньня», а таксама стварыць для гэтага ўмовы і прапанаваць плятформу для перамоваў.
  • Вырашыць гуманітарны крызіс. Пэкін заклікаў «абараняць бясьпеку цывільных асоб» і ствараць гуманітарныя калідоры для іх эвакуацыі, нарасьціць гуманітарную дапамогу.
  • Абараніць цывільных асоб і ваеннапалонных. На думку кітайскіх уладаў, бакі ваеннага канфлікту павінны ўстрымлівацца ад нападаў на цывільных асоб і цывільныя аб’екты, абараняць жанчын і дзяцей, а таксама паважаць правы ваеннапалонных.
  • Падтрымліваць бясьпеку атамных электрастанцый. Кітай заявіў аб неабходнасьці супрацьстаяць узброеным нападам «на мірныя ядзерныя аб’екты», у прыватнасьці на АЭС. Згодна з дакумэнтам, усе бакі павінны выконваць канвэнцыі аб ядзернай бясьпецы і пазьбягаць тэхнагенных ядзерных аварый.
  • Зьнізіць стратэгічныя рызыкі. На думку Пэкіну, нельга выкарыстоўваць ядзерную зброю, неабходна супрацьдзейнічаць яе прымяненьню або пагрозе прымяненьня. Кітай таксама выступае супраць «распрацоўкі і прымяненьня біялягічнай і хімічнай зброі любой краінай пры любых абставінах».
  • Гарантаваць вываз збожжа і зерня. На думку Пэкіну, усе бакі павінны выконваць пагадненьне аб перавозцы збожжа па Чорным моры, падпісанае Расеяй, Украінай, Турэччынай і ААН у 2022 годзе.
  • Спыніць аднабаковыя санкцыі. Кітай заяўляе аб недапушчальнасьці «аднабаковых», гэта значыць не зацьверджаных Радай Бясьпекі ААН, санкцый. На яго думку, такія захады «ня толькі ня вырашаць праблем, але створаць новыя».
  • Забясьпечыць стабільнасьць ланцужкоў вытворчасьці і паставак. Пэкін зазначае, што трэба абараняць сусьветную эканоміку і супрацьстаяць яе палітызацыі і выкарыстаньню ў ваенных мэтах. Ён заклікаў не дапусьціць зрыву міжнароднага супрацоўніцтва ў сфэрах энэргетыкі, фінансаў, гандлю збожжам і транспарту.
  • Садзейнічаць пасьляваеннаму аднаўленьню. На думку КНР, міжнароднай супольнасьці неабходна прыняць меры для падтрымкі пасьляваеннага аднаўленьня ў зоне канфлікту. Пэкін заявіў, што гатовы «аказаць дапамогу і адыграць канструктыўную ролю» ў гэтым пытаньні.
ГЛЯДЗІЦЕ ТАКСАМА: Кітай мае мірны плян для Ўкраіны і абяцае прадставіць яго да канца лютага

Раней на Мюнхэнскай канфэрэнцыі ў бясьпецы чалец Палітбюро ЦК КПК Ван І заявіў, што Кітай у гадавіну расейскага ўварваньня ва Ўкраіну апублікуе «мірны плян» урэгуляваньня.

Пасьля гэтага Ван І прыбыў зь візытам у Маскву, дзе сустрэўся з сакратаром Савету бясьпекі Расеі Мікалаем Патрушавым і затым у Крамлі — з Уладзімірам Пуціным.

ГЛЯДЗІЦЕ ТАКСАМА: Дэлегацыя ад Беларусі прагаласавала супраць рэзалюцыі Генэральнай Асамблеі ААН аб вайне ва Ўкраіне

Вайна Расеі супраць Украіны

  • А 5-й гадзіне раніцы 24 лютага 2022 году кіраўнік Расеі Ўладзімір Пуцін заявіў пра пачатак ваеннай апэрацыі супраць Украіны на Данбасе па просьбе груповак «ДНР» і «ЛНР». 21 лютага падчас тэлезвароту да расейцаў Пуцін назваў так званыя «ДНР» і «ЛНР» незалежнымі дзяржавамі ў межах абласьцей. 22 лютага Савет Фэдэрацыі ратыфікаваў гэтае рашэньне.
  • Расейскія войскі атакавалі ў тым ліку з тэрыторыі Беларусі, выкарыстоўваючы лётнішчы, базы і дарогі. Прадстаўнікі рэжыму Лукашэнкі апраўдваюць вайну, яго праціўнікі лічаць тэрыторыю Беларусі акупаванай, многія заклікаюць да супраціву расейскім захопнікам.
  • Насуперак заявам Пуціна пра атакі выключна на вайсковыя аб'екты, расейцы бамбяць школы, дзіцячыя садкі і жылыя кварталы ўкраінскіх гарадоў.
  • 2 красавіка 2022 году, пасьля вызваленьня гораду Буча пад Кіевам, фотакарэспандэнты апублікавалі дзясяткі фотаздымкаў, на якіх відаць сотні нябожчыкаў, ахвяр масавых забойстваў, учыненых расейскімі войскамі. Многія пахаваныя ў стыхійных брацкіх магілах. Вялікія разбурэньні прынесла расейская акупацыя і Барадзянцы.
  • З 24 лютага Расея захапіла толькі адзін абласны цэнтар — Херсон. Расейскія войскі адступілі зь яго і з правабярэжнай часткі Херсонскай вобласьці ў лістападзе 2022 году. Горад быў акупаваны расейскімі войскамі ў першыя дні вайны фактычна без баёў. Увосень 2022 году ўкраінскія войскі правялі маштабны контранаступ, у выніку якога расейскія сілы пакінулі большасьць сваіх пазыцый у Харкаўскай вобласьці.
  • Нягледзячы на першапачатковыя заявы Пуціна пра тое, што акупацыя ўкраінскіх тэрыторыяў не ўваходзіць у пляны ўварваньня, 30 верасьня 2022 году была абвешчана анэксія чатырох вобласьцяў Украіны (Данецкай, Запароскай, Луганскай і Херсонскай), у тым ліку і тэрыторыяў, якія Расея не кантралявала.
  • 21 верасьня 2022 году Пуцін заявіў пра мабілізацыю ў Расеі. Пасьля гэтай заявы тысячы расейцаў накіраваліся на памежныя пункты і пачалі выяжджаць у Грузію, Казахстан, Армэнію, Манголію, Фінляндыю і іншыя краіны. У самой Расеі праціўнікі вайны падпалілі некалькі вайсковых камісарыятаў.
  • У 2023 годзе Лукашэнка і Пуцін заявілі пра разьмяшчэньне ў Беларусі расейскай ядзернай зброі. 13 чэрвеня Лукашэнка сказаў, што частка ядзернай зброі ўжо дастаўлена з РФ у Беларусь. 16 чэрвеня Пуцін таксама заявіў, што першыя ядзерныя зарады ўжо дастаўленыя на тэрыторыю Беларусі, а астатнюю частку перамесьцяць «да канца лета або да канца году».
  • 3 верасьня ўкраінскі брыгадны генэрал Аляксандар Тарнаўскі заявіў, што Ўзброеныя сілы Ўкраіны прарвалі першую лінію абароны на запароскім кірунку, на якую расейцы выдаткавалі больш за ўсё рэсурсаў.
  • У канцы 2023 і на пачатку 2024 расейцы працягвалі масавыя абстрэлы ўкраінскіх гарадоў: Дніпры, Кіеве, Харкаве, Адэсе і іншых месцах дзясяткі людзей загінулі і атрымалі раненьні. Украінскі бок у адказ абстрэльваў расейскі Белгарад, некалькі чалавек загінулі. Узброеныя сілы дзьвюх краін рэгулярна атакуюць падкантрольныя адна адной тэрыторыі бесьпілётнікамі.
  • Агулам з пачатку 2024 году ўкраінскія дроны пашкодзілі 18 расейскіх НПЗ, што прывяло да скарачэньня вытворчасьці амаль на 14%. У сакавіку былі атакаваныя такія абʼекты, як Разанскі НПЗ «Раснафты» і завод «Лукойла» ў Кстове ў Ніжагародскай вобласьці. Абодва ўваходзяць у топ-10 найбуйнейшых НПЗ Расеі і забясьпечваюць бэнзінам Маскву.
  • 6 жніўня 2024 году Ўкраіна пачала апэрацыю ў Курскай вобласьці. 19 жніўня прэзыдэнт Украіны Ўладзімір Зяленскі заявіў, што пад кантролем Украіны ў ходзе апэрацыі Ўзброеных сілаў Украіны знаходзяцца 92 паселішчы Курскай вобласьці Расеі. Галоўнакамандуючы Ўзброенымі сіламі Ўкраіны Аляксандар Сырскі ўдакладніў, што такіх населеных пунктаў 82. Улады Ўкраіны заявілі пра стварэньне ваенных камэндатураў і арганізацыі перадачы «гуманітарнай дапамогі ў населеныя пункты, якія знаходзяцца пад кантролем Украіны». Экспэрты Інстытуту вывучэньня вайны, прааналізаваўшы заявы і відэаматэрыялы з геалякацыяй, выказалі меркаваньне, што Ўкраіна кантралюе ў Курскай вобласьці ня ўсю тэрыторыю ў заяўленых межах прасоўваньня.
  • 16-18 жніўня ўкраінскія сілы падарвалі тры масты, якія мелі стратэгічнае значэньне для матэрыяльна-тэхнічнага забесьпячэньня групоўкі расейскіх войскаў ва Ўкраіне і вайсковай авіяцыі, якая базуецца ў Курскай вобласьці.
  • 17 лістапада Джо Байдэн зьняў абмежаваньні на нанясеньне ўдараў амэрыканскай дальнабойнай зброяй па тэрыторыі Расеі.
  • Незалежная праверка інфармацыі пра ваенныя дзеяньні, якую даюць афіцыйныя асобы розных бакоў, не заўсёды магчымая.