Работы па аднаўленьні Любавіцкай сынагогі ў Віцебску: франтон замест яго ўмацаваньня сталі разьбіраць

Любавіцкая сынагога ў Віцебску, выгляд зьверху

Руіны былой вялікай Любавіцкай сынагогі знаходзяцца на віцебскай вуліцы Рэвалюцыйнай. Зь сярэдзіны чэрвеня распачаліся працы па яе аднаўленьні, пра якія гаварылася не адзін год перад тым.

У былой сынагогі няма статусу гісторыка-культурнай каштоўнасьці, але яна ўваходзіць у гістарычны цэнтар гораду, а забудова ў ім знаходзіцца пад аховай дзяржавы. Ад будынку захаваліся толькі сьцены і фасад, часткова — перакрыцьці. Аднак іх цяпер разьбіраюць на цэглу, паведамілі сьведкі работ.

Віцебскі партал vitebsk.biz правёў расьсьледаваньне з камэнтаром віцебскага архітэктара Глеба Арлоўскага, які незадаволены работамі на аб’екце.

«Франтон стаяў стагодзьдзе і ня падаў. Яго трэба было ўмацаваць, а ня зносіць, бо арыгінал нішто не заменіць. Калі рэканструкцыя сынагогі будзе ісьці такімі мэтадамі і тэмпамі, то яе каштоўнасьць як помніка архітэктуры кардынальна паменшыцца і застанецца толькі ў старой цэгле. Таму што, як бы ні зьбіралі разабраны будынак, нават з усімі дакладнымі замерамі, усё роўна зрабіць так, як рабілі будаўнікі да нас, не атрымаецца. Бо адзіная апраўданая мэта рэстаўрацыі — максымальнае захаваньне архітэктурнага арыгіналу, а гэта магчыма толькі з навукова абгрунтаванай, мінімальна неабходнай разборкай гістарычных канструкцый, архітэктурных элемэнтаў».

Таксама архітэктар наракае на адсутнасьць апублікаванага архітэктурнага праекту зь відамі рэстаўрацыйных работ.

«Даступнасьць інфармацыі аб ходзе будаўніцтва дапамагла б гараджанам зразумець правамернасьць тых ці іншых дзеяньняў, зьняць шэраг пытаньняў і ажыцьцяўляць грамадзкі кантроль за ходам рэканструкцыі».

Раней Любавіцкую сынагогу наведваў бацька Марка Шагала, які жыў непадалёк.

Цагляную сынагогу пабудавалі ў 1904 годзе — такую дату прыводзіць у часопісе «Мішпоха» галоўны захавальнік фондаў Дзяржаўнага архіву вобласьці Канстанцін Карпекін. Тады ў Віцебску было больш за 50 сынагог: юдэі, паводле перапісу 1897 году, складалі 52,4% насельніцтва Віцебску. У 1929 годзе сынагогу закрылі савецкія ўлады. Замест яе ў будынку зрабілі дом культуры рабочых-дрэваадзьдзелачнікаў, а пазьней — склады.

ГЛЯДЗІЦЕ ТАКСАМА: Уладальніца слонімскай сынагогі адмовілася ад рэканструкцыі з-за санкцый і вайны ва Ўкраіне. Фонд ліквідавалі