WSJ: Захад можа прыпыніць санкцыі супраць беларускага калію, калі ўлады Беларусі пагодзяцца на транзыт украінскага збожжа

Блякада Расеяй чарнаморскіх портаў і ракетныя ўдары па ўкраінскай чыгунцы заблякавалі пастаўкі на міжнародныя рынкі ўкраінскіх сельскагаспадарчых прадуктаў. Гэта ня толькі пакінула Ўкраіну без крыніц даходаў, але і пагражае голадам дзясяткам мільёнаў людзей у Азіі і Афрыцы.

Ва ўкраінскіх сховішчах застаецца каля 20 мільёнаў тон збожжа, прызначаных на экспарт. Бяз гэтага экспарту цэны на прадукты харчаваньня на сусьветных рынках вырастуць. Для насельніцтва краін Захаду гэта не крытычна, але рост цэнаў на харчы ў такіх краінах, як Эгіпет, Шры-Лянка ці Пакістан, можа прывесьці да маштабнага крызісу.

Экспарт украінскага збожжа ў чацьвер абмяркоўвалі ў Радзе Бясьпекі ААН. У пасяджэньні ўзялі ўдзел генэральны сакратар ААН Антонію Гутэрыш і дзяржаўны сакратар ЗША Энтані Блінкен.

Гутэрыш паведаміў, што ідзе праца над пакетным пагадненьнем, якое дазволіць экспарт сельгаспрадукцыі Ўкраінай ня толькі праз чыгунку, але і праз Чорнае мора, узамен на дазвол экспарту расейскіх прадуктаў харчаваньня і ўгнаеньняў на сусьветныя рынкі, піша амэрыканскае выданьне The Wall Street Journal. Аднак прадстаўнік Расеі ў ААН Васіль Нябензя адмовіўся ад закліку да перамоваў аб дэблякадзе чарнаморскага ўзьбярэжжа Ўкраіны.

ЗША і кіраўніцтва ААН разглядаюць як альтэрнатыву транзыт украінскага збожжа празь Беларусь. Паводле The Wall Street Journal, улады ЗША прапануюць прыпыніць на паўгода санкцыі супраць беларускага калійнага экспарту, калі Менск пагодзіцца на транзыт украінскага збожжа праз сваю тэрыторыю да порту ў літоўскай Клайпедзе.

ГЛЯДЗІЦЕ ТАКСАМА: Наступствы санкцый: Беларусь прадае калій больш як у 2 разы таньней за Расею і Канаду

«Беларуськалій» і «Беларуская калійная кампанія» трапілі пад заходнія санкцыі ў 2021 годзе, аднак маштабна гэтыя санкцыі запрацавалі толькі ў лютым 2022 году, калі Літва спыніла транзыт беларускага калію на сусьветныя рынкі.

The Wall Street Journal піша, што нават калі наладзіць пастаўкі ўкраінскага збожжа празь Беларусь, па чыгунцы можна будзе перавезьці толькі 10% даваенных экспартных аб’ёмаў паставак з Украіны.

Санкцыі супраць Беларусі за падтрымку расейскай вайны ва Ўкраіне

Аляксандар Лукашэнка прызнаў, што зь Беларусі па ўкраінскай тэрыторыі стралялі ракетамі. Пры гэтым беларускіх вайскоўцаў на ўкраінскую тэрыторыю не адправілі.

Амбасадарка ЗША ў Беларусі Джулі Фішэр у інтэрвію Свабодзе заявіла, што «рэжым Лукашэнкі — саўдзельнік цяперашняга ўварваньня Расеі ва Ўкраіну, бо дазволіў Расеі зрабіць напад зь беларускай тэрыторыі».

26 лютага санкцыі супраць Расеі і Беларусі абвясьцілі Канада і Рада Эўразьвязу. У сьпіс трапілі 20 беларускіх чыноўнікаў і вайскоўцаў. 15 юрыдычных і 8 фізычных асобаў трапілі ў санкцыйны сьпіс ЗША.

28 лютага амбасадары краін Эўразьвязу ўвялі візавыя санкцыі ў дачыненьні 22 беларускіх высокапастаўленых асобаў.

Маладачанская фабрыка «МэбеЛайн» пайшла ў прастой, бо швэдзкая кампанія IKEA згарнула бізнэс у краіне. IKEA шчыльна супрацоўнічала яшчэ з цэлым шэрагам вытворцаў і фабрык, у тым ліку дзяржаўных. Сярод іх дзяржаўны «Менскі мэблевы цэнтар» з Маладэчна, магілёўскі вытворца тэкстылю «Магатэкс», менскі гадзіньнікавы завод «Луч» і іншыя.

У сакавіку Эўразьвяз забараніў экспартаваць прадукцыю дрэваапрацоўкі, вырабленую ў Беларусі ці экспартаваную зь яе. Міністэрства лясной гаспадаркі заявіла, што вымушана скіраваць прадукцыю з Эўропы ў Азію.

Празь цяжкасьці вядзеньня бізнэсу ў рэгіёне ня дзейнічаюць у краіне сэрвісы пошуку жытла на час падарожжаў і выправаў Booking.com і Airbnb.

Дацкая транпартна-лягістычная кампанія Maersk заявіла аб спыненьні перавозак грузаў у Беларусь 4 сакавіка. Пры сыход зь беларускага рынку паведамілі іншыя кампаніі падобнага профілю — DHL і FedEx.

5 сакавіка фінская кампанія OLVI паведаміла пра пачатак згортваньня свайго бізнэсу ў Беларусі, дзе кампаніі належыць «Лідзкае піва». 840 супрацоўнікаў заводу пакуль будуць атрымліваць заробак, спыненьне бізнэсу будзе паступовым.

6 сакавіка наклала санкцыі Рэспубліка Карэя. Там увялі меры экспартнага кантролю для Беларусі, мяркуючы, што яна «істотна спрыяе ўварваньню Расеі ва Ўкраіну».

8 сакавіка санкцыі ўвяла Японія. Актывы фізычных і юрыдычных асобаў, якія трапілі пад новыя абмежаваньні, замарожваюцца. Забараняюцца пастаўкі тавараў двайнога прызначэньня ў Беларусь і экспарт у адрас Міністэрства абароны Беларусі і «Інтэгралу».

Сусьветны банк спыніў усе праграмы ў Беларусі. Банк адзначыў, што ён не ўхваляў новых крэдытаў Беларусі з 2020 году.

Абмежаваньні закранулі спартовую галіну. Зборныя Беларусі розных узростаў адхілілі ад удзелу ў міжнародных турніраў у хакеі, гандболе і баскетболе. Беларускую зборную не дапусьцілі да Паралімпійскіх гульняў — 2022.

Рэйтынгавае агенцтва Fitch, зважаючы на санкцыі, панізіла доўгатэрміновы сувэрэнны крэдытны рэйтынг Беларусі да ССС, што азначае рэальную магчымасьць дэфолту.

Амэрыканская фінансавая кампанія American Express прыпыніла аказаньне паслуг у краіне. Па яе картках цяпер немагчымыя ніякія апэрацыі.

9 сакавіка Эўразьвяз ухваліў адключэньне ад SWIFT трох беларускіх банкаў. Гэта «Белаграпрамбанк», банк «Дабрабыт» і Банк разьвіцьця.

16 красавіка ўведзена поўная забарона на перасячэньне грузавым транспартам Беларусі і Расеі мяжы з ЭЗ. У рашэньні Эўразьвязу, якое апублікавана ў афіцыйным часопісе, сказана, што ЭЗ у адпаведнасьці з уведзенымі санкцыямі забараняе ўвоз і транзыт грузаў аўтатранспартам зь Беларусі і Расеі на тэрыторыю Эўразьвязу.

22 лістапада Канада пашырыла ранейшыя санкцыі. У сьпісы ўключылі дадаткова 22 беларускіх чыноўнікаў, а таксама 16 беларускіх кампаніяў, зьвязаных з ВПК, машынабудаваньнем, фінансавым сэктарам і чыгуначным транспартам. Сярод падсанкцыйных асобаў апынуліся адказныя за перавозкі расейскіх вайскоўцаў і тэхнікі, якая выкарыстоўвалася для ўварваньня ва Ўкраіну. У сьпісе кампаніяў, якія трапілі пад санкцыі, апынуліся беларускія Альфа-Банк і МТБанк. У красавіку 2023 у сьпіс дадалі яшчэ 9 беларускіх банкаў.

28 студзеня 2023 году прэзыдэнт Украіны ўвёў у дзеяньне рашэньне Рады нацыянальнай бясьпекі і абароны аб санкцыях супраць 185 юрыдычных і фізычных асоб, якіх Расея выкарыстоўвае для перавозкі па чыгунцы асабовага складу і вайсковай тэхнікі. У сьпіс трапілі «Беларуськалій», Гомельскі хімічны завод, «Беларуская чыгунка», «Белінтэртранс», «Грузавая служба-Захад», «Лякафарба», «Белгазпрамбанк», «ПЛМ-Інавацыі», «Кронаспан ОСБ», «Беллесэкспарт», «Супрацоўніцтва Транс-Агра», «Рэал-Агент», «Прамагралізінг», «АСБЛізінг», «Транзыт-Аўта-2003», «Ізатэрмічная лягістыка», «Омск-Карбон Магілёў» і іншыя.

20 ліпеня Аўстралія ўнесла ў санкцыйныя сьпісы высокапастаўленых вайскоўцаў Беларусі.