Цела мужчыны месяц праляжала ў двары, аж да моманту, калі ўкраінскія вайскоўцы пагрузілі яго ў фургон і зьвезьлі ў невядомым кірунку.
Гісторыю сям’і Абрамавых з Бучы апісала BBC.
«Алег табе больш не дапаможа»
Уладзімір Абрамаў адчайна спрабаваў патушыць пажар у сваім доме ў прыгарадзе Кіева Бучы, клічучы на дапамогу свайго зяця.
Расейскія войскі выбілі парадную браму дома 72-гадовага Уладзіміра, адкрылі агонь па хаце і выцягнулі адтуль самога мужчыну, ягоную 48-гадовую дачку Ірыну і яе 40-гадовага мужа Алега ў двор.
Салдаты вывелі Алега за вароты на тратуар, расказаў Уладзімір, і кінулі праз парадныя дзьверы дома гранату, якая з аглушальным трэскам узарвалася, ад чаго дом загарэўся.
Уладзімір схапіў невялікі вогнетушыцель і дарэмна спрабаваў патушыць полымя. «Дзе Алег? Алег дапаможа!» — крыкнуў ён дачцэ. Але адказ прыйшоў ад аднаго з расейскіх салдатаў: «Алег табе больш не дапаможа».
Цывільныя ахвяры расстрэлаў у Бучы. 3 красавіка 2022
Па словах Ірыны, Алега знайшлі на тратуары за варотамі, і па тым, як ён ляжаў, было відаць, што яго прымусілі стаць на калені і стрэлілі ў галаву ва ўпор. Забіты быў зваршчыкам, вёў ціхае жыцьцё на рагу вуліцы Яблунскай у Бучы.
Гэтае забойства — адно зь дзясяткаў, калі ня сотняў, раскрытых у Бучы пасьля нядаўняга вываду расейскіх войскаў. Мэр Анатоль Федарук заявіў у панядзелак, што сама меней 300 мірных жыхароў былі забітыя. Афіцыйнага падліку пакуль няма.
Гарыць дом у Бучы
Расея адмаўляе сваё дачыненьне да зьверстваў. Але яе згарэлымі танкамі ўсеяны горад. На тэрыторыі царквы ёсьць адкрытая брацкая магіла зь мёртвымі ўнутры, некаторыя людзі ў чорных мяшках для трупаў, некаторыя валяюцца ў пяску. На дарогах стаяць зрашэчаныя кулямі цывільныя машыны, прынамсі адна зь целам усярэдзіне. Дамы разбураныя абстрэламі, пад’езды да іх узараныя танкамі. Мясцовыя жыхары апісваюць, як расейскія салдаты без усялякай правакацыі стралялі ў мірных жыхароў каля іхных дамоў, а спадарожнікавыя здымкі паказваюць, што целы ляжалі на вуліцах, пакуль расейцы ўсё яшчэ кантралявалі сытуацыю.
ГЛЯДЗІЦЕ ТАКСАМА: Кіраўнікі Эўразьвязу Ляен і Мішэль — пра масакру ў Бучы
«Я б хацела, каб мяне таксама забілі»
Па словах Ірыны, расейскія салдаты, якія забілі яе мужа Алега Абрамава, «ні пра што яго не пыталіся».
«Яны нічога не пыталіся і нічога не казалі, проста забілі яго, — сказала яна. — Яны толькі сказалі яму зьняць кашулю, стаць на калені — і застрэлілі яго».
Яна плакала ў аўторак, стоячы на тым месцы, дзе яго забілі, дзе на вуліцы ўсё яшчэ было відаць цёмную пляму крыві. Паводле Ірыны, калі яна выбегла і знайшла зьнявечанае цела мужа, чацьвёра расейскіх салдатаў, якія выцягнулі яго, расслаблена стаялі і пілі ваду. Яна крычала ім, каб яны стралялі ў яе, і адзін зь іх падняў пісталет, потым апусьціў яго, потым зноў падняў і зноў апусьціў, пакуль Уладзімір не зацягнуў яе назад у вароты.
«Гэтыя салдаты сказалі нам, што ў нас ёсьць тры хвіліны, каб пайсьці, і прымусілі нас бегчы ў тапках, — сказаў Уладзімер. — Буча была падобная на апакаліпсіс — паўсюль трупы, вуліцы поўныя дыму».
Ахвяры ў Бучы, 4 красавіка 2022
Уладзіміру і Ірыне нічога не заставалася, як пакінуць цела Алега ляжаць на вуліцы. Яно праляжала там амаль месяц, да моманту, калі бацька з дачкой прытуліліся ў сваякоў непадалёк. Калі стала бясьпечна вяртацца, Уладзімір паспрабаваў пахаваць зяця на няроўным участку зямлі ля маставой, і ў аўторак там яшчэ відаць была выкапаная яма.
Але змучаны працай і спалоханы расейскмі салдатамі, Уладзімір аднёс Алега назад у двор і паклаў яго там. Пазьней украінскія вайскоўцы пагрузілі цела ў фургон, расказаў Уладзімер, і павезьлі яго. «Я паняцьця ня маю, як мы знойдзем яго цяпер», — сказаў ён.
У Бучы пасьля вызваленьня, 4 красавіка 2022
Украінскія ўлады ўжо прыбралі целы з вуліц Бучы, але ёсьць асьцярога, што іх знойдуць у падвалах і ў дварах прыватных дамоў. Чыноўнікі толькі пачалі працэс каталягізацыі жахаў. Шкода Бучы настолькі вялікая, што цяжка ўявіць сабе маштабы неабходнай рэканструкцыі, каб вярнуць яе ў той прывабны прыгарад, якім яна калісьці была.
Ля дарогі праз горад, дзе нагрувашчаны згарэлыя танкі і разбураны амаль усе дамы, у аўторак 84-гадовы Рыгор Замагільны падмятаў вуліцу, нібы не заўважаючы татальнай разрухі вакол сябе. Нейкім чынам ягоны дом ацалеў — адзіны непашкоджаны будынак на ўсёй вуліцы.
Выступаючы ў аўторак у Радзе Бясьпекі ААН, прэзыдэнт Украіны Ўладзімір Зяленскі абвінаваціў расейцаў у самых страшных злачынствах з часоў Другой сусьветнай вайны і заклікаў судзіць вінаватых, як нацыстаў у Нюрнбэргу.
ГЛЯДЗІЦЕ ТАКСАМА: Беларуская прапаганда паўтарае за расейскай, што забойствы цывільных у Бучы — «фэйк»
«Ён спытаўся ў іх: „Чаму?“»
„Расейскія вайскоўцы шукалі і мэтанакіравана забівалі ўсіх, хто служыў нашай краіне“, — сказаў ён. — Яны забівалі цэлыя сем’і, дарослых і дзяцей, а целы спрабавалі паліць».
Украіна пачала расьсьледаваньне ваенных злачынстваў у сувязі зь дзеяньнямі Расеі ў Бучы і суседнім Ірпяні. У ім гаворыцца, што на гэты момант у двух прыгарадах знойдзена 410 трупаў.
Цяпер ёсьць асьцярогі, што па меры таго, як расейцы будуць адступаць далей і вызваляцца новыя прыгарады, будуць выяўляцца новыя зьверствы — больш цел на вуліцах, больш брацкіх магіл. Уладзімір і Ірына Абрамавы шукаюць толькі адно цела і баяцца, што ніколі яго не знойдуць.
«Ён быў проста мірным чалавекам, сем’янінам, зваршчыкам, які змагаўся з пераломам хрыбетніка і ўсё жыцьцё быў інвалідам», — расказаў Уладзімер.
«Непасрэдна перад яго сьмерцю, калі я быў у двары, я ненадоўга ўбачыў яго праз адчыненыя вароты. Ён стаяў на каленях і сказаў свае апошнія словы. Ён пытаўся ў іх: «Чаму?».
Вайна Расеі супраць Украіны
- А 5-й гадзіне раніцы 24 лютага 2022 году кіраўнік Расеі Ўладзімір Пуцін заявіў пра пачатак ваеннай апэрацыі супраць Украіны на Данбасе па просьбе груповак «ДНР» і «ЛНР». 21 лютага падчас тэлезвароту да расейцаў Пуцін назваў так званыя «ДНР» і «ЛНР» незалежнымі дзяржавамі ў межах абласьцей. 22 лютага Савет Фэдэрацыі ратыфікаваў гэтае рашэньне.
- Расейскія войскі атакавалі ў тым ліку з тэрыторыі Беларусі, выкарыстоўваючы лётнішчы, базы і дарогі. Прадстаўнікі рэжыму Лукашэнкі апраўдваюць вайну, яго праціўнікі лічаць тэрыторыю Беларусі акупаванай, многія заклікаюць да супраціву расейскім захопнікам.
- Насуперак заявам Пуціна пра атакі выключна на вайсковыя аб'екты, расейцы бамбяць школы, дзіцячыя садкі і жылыя кварталы ўкраінскіх гарадоў.
- 2 красавіка 2022 году, пасьля вызваленьня гораду Буча пад Кіевам, фотакарэспандэнты апублікавалі дзясяткі фотаздымкаў, на якіх відаць сотні нябожчыкаў, ахвяр масавых забойстваў, учыненых расейскімі войскамі. Многія пахаваныя ў стыхійных брацкіх магілах. Вялікія разбурэньні прынесла расейская акупацыя і Барадзянцы.
- З 24 лютага Расея захапіла толькі адзін абласны цэнтар — Херсон. Расейскія войскі адступілі зь яго і з правабярэжнай часткі Херсонскай вобласьці ў лістападзе 2022 году. Горад быў акупаваны расейскімі войскамі ў першыя дні вайны фактычна без баёў. Увосень 2022 году ўкраінскія войскі правялі маштабны контранаступ, у выніку якога расейскія сілы пакінулі большасьць сваіх пазыцый у Харкаўскай вобласьці.
- Нягледзячы на першапачатковыя заявы Пуціна пра тое, што акупацыя ўкраінскіх тэрыторыяў не ўваходзіць у пляны ўварваньня, 30 верасьня 2022 году была абвешчана анэксія чатырох вобласьцяў Украіны (Данецкай, Запароскай, Луганскай і Херсонскай), у тым ліку і тэрыторыяў, якія Расея не кантралявала.
- 21 верасьня 2022 году Пуцін заявіў пра мабілізацыю ў Расеі. Пасьля гэтай заявы тысячы расейцаў накіраваліся на памежныя пункты і пачалі выяжджаць у Грузію, Казахстан, Армэнію, Манголію, Фінляндыю і іншыя краіны. У самой Расеі праціўнікі вайны падпалілі некалькі вайсковых камісарыятаў.
- У 2023 годзе Лукашэнка і Пуцін заявілі пра разьмяшчэньне ў Беларусі расейскай ядзернай зброі. 13 чэрвеня Лукашэнка сказаў, што частка ядзернай зброі ўжо дастаўлена з РФ у Беларусь. 16 чэрвеня Пуцін таксама заявіў, што першыя ядзерныя зарады ўжо дастаўленыя на тэрыторыю Беларусі, а астатнюю частку перамесьцяць «да канца лета або да канца году».
- 3 верасьня ўкраінскі брыгадны генэрал Аляксандар Тарнаўскі заявіў, што Ўзброеныя сілы Ўкраіны прарвалі першую лінію абароны на запароскім кірунку, на якую расейцы выдаткавалі больш за ўсё рэсурсаў.
- У канцы 2023 і на пачатку 2024 расейцы працягвалі масавыя абстрэлы ўкраінскіх гарадоў: Дніпры, Кіеве, Харкаве, Адэсе і іншых месцах дзясяткі людзей загінулі і атрымалі раненьні. Украінскі бок у адказ абстрэльваў расейскі Белгарад, некалькі чалавек загінулі. Узброеныя сілы дзьвюх краін рэгулярна атакуюць падкантрольныя адна адной тэрыторыі бесьпілётнікамі.
- Агулам з пачатку 2024 году ўкраінскія дроны пашкодзілі 18 расейскіх НПЗ, што прывяло да скарачэньня вытворчасьці амаль на 14%. У сакавіку былі атакаваныя такія абʼекты, як Разанскі НПЗ «Раснафты» і завод «Лукойла» ў Кстове ў Ніжагародскай вобласьці. Абодва ўваходзяць у топ-10 найбуйнейшых НПЗ Расеі і забясьпечваюць бэнзінам Маскву.
- 6 жніўня 2024 году Ўкраіна пачала апэрацыю ў Курскай вобласьці. 19 жніўня прэзыдэнт Украіны Ўладзімір Зяленскі заявіў, што пад кантролем Украіны ў ходзе апэрацыі Ўзброеных сілаў Украіны знаходзяцца 92 паселішчы Курскай вобласьці Расеі. Галоўнакамандуючы Ўзброенымі сіламі Ўкраіны Аляксандар Сырскі ўдакладніў, што такіх населеных пунктаў 82. Улады Ўкраіны заявілі пра стварэньне ваенных камэндатураў і арганізацыі перадачы «гуманітарнай дапамогі ў населеныя пункты, якія знаходзяцца пад кантролем Украіны». Экспэрты Інстытуту вывучэньня вайны, прааналізаваўшы заявы і відэаматэрыялы з геалякацыяй, выказалі меркаваньне, што Ўкраіна кантралюе ў Курскай вобласьці ня ўсю тэрыторыю ў заяўленых межах прасоўваньня.
- 16-18 жніўня ўкраінскія сілы падарвалі тры масты, якія мелі стратэгічнае значэньне для матэрыяльна-тэхнічнага забесьпячэньня групоўкі расейскіх войскаў ва Ўкраіне і вайсковай авіяцыі, якая базуецца ў Курскай вобласьці.
- 17 лістапада Джо Байдэн зьняў абмежаваньні на нанясеньне ўдараў амэрыканскай дальнабойнай зброяй па тэрыторыі Расеі.
- Незалежная праверка інфармацыі пра ваенныя дзеяньні, якую даюць афіцыйныя асобы розных бакоў, не заўсёды магчымая.