«Выкарыстаньне назвы „Нагорны Карабах“ у заявах Мінабароны Расеі ад 26 і 27 сакавіка зьяўляецца непавагай да тэрытарыяльнай цэласнасьці Азэрбайджанскай Рэспублікі, прызнанай і прынятай міжнароднай супольнасьцю, у тым ліку Расейскай Фэдэрацыяй», — гаворыцца ў сёньняшняй заяве Мінабароны Азэрбайджану, якую цытуе агенцтва Report.
Раней, у суботу ўвечары, Мінабароны Азэрбайджану выказала шкадаваньне ў сувязі з «аднабаковай заявай Міністэрства абароны Расейскай Фэдэрацыі ад 26 сакавіка 2022 году, якая не адлюстроўвае рэчаіснасьць».
«Са шкадаваньнем адзначаем, — казалася ў заяве, — што ў адпаведнасьці з пунктам 4 дадзенай заявы да гэтага часу ня выкананы поўны вывад рэшткаў армянскай арміі і незаконных армянскіх узброеных фармаваньняў з тэрыторыі Азэрбайджану. Таму парушальнікам палажэньняў Заявы зьяўляецца менавіта Армэнія, а не Азэрбайджан».
У сёньняшняй заяве Міністэрства абароны Азэрбайджану заявіла, што «Міністэрства абароны РФ сваёй заявай таксама дэманструе непавагу да названай дэклярацыі, падпісанай прэзыдэнтам Расейскай Фэдэрацыі, Вярхоўным галоўнакамандуючым Узброенымі сіламі Расеі Ўладзімірам Уладзіміравічам Пуціным», — адзначылі ў ведамстве.
- 26 сакавіка Мінабароны РФ накіравала Азэрбайджану заклік адвесьці войскі. Паводле расейцаў, Узброеныя сілы Азэрбайджану нібыта зайшлі ў зону адказнасьці расейскага міратворчага кантынгенту на тэрыторыі Нагорнага Карабаху і нанесьлі чатыры ўдары бесьпілётным лятальным апаратам тыпу «Байрактар ТБ-24» па тэрыторыі Нагорнага Карабаху.
Прыкметна, што Міністэрства абароны Азэрбайджану спасылаецца на тэлефонную размову міністра Закіра Гасанава зь міністрам абароны РФ Сяргеем Шайгу адносна сытуацыі, якая склалася ў зоне, дзе разьмешчаны кантынгент расейскіх войскаў. Размова, як паведамляецца, адбылася 25 сакавіка.
Гэта першая інфармацыя пра якую-небудзь актыўнасьць Шайгу за некалькі тыдняў, якая сыходзіць не з расейскіх крыніцаў. Да гэтага расейскія афіцыйныя СМІ паведамілі пра даклад Шайгу Пуціну, але гэтая інфармацыя выклікала недавер у некаторых заходніх аглядальнікаў, схільных тлумачыць адсутнасьць Шайгу ў публічнай прасторы напружанымі адносінамі з расейскім прэзыдэнтам ці нават адстаўкай міністра.
Канфлікт у Карабаху
- Тэрытарыяльная спрэчка паміж Армэніяй і Азэрбайджанам вакол Нагорнага Карабаху доўжыцца з канца 1980-х гадоў. Населеная пераважна этнічнымі армянамі Нагорна-Карабаская аўтаномная вобласьць пры падтрымцы Армэніі заявіла аб выхадзе з Азэрбайджанскай ССР, а ў верасьні 1991 году абвясьціла аб стварэньні «Нагорна-Карабаскай рэспублікі» («Арцах» па-армянску).
- Падчас узброенага канфлікту 1988–1994 гадоў у рэгіёне загінулі 30 тысяч чалавек. Нагорны Карабах і некалькі прылеглых да яго раёнаў Азэрбайджану перайшлі пад фактычны кантроль узброеных сілаў Армэніі. У выніку сотні тысяч чалавек, пераважна этнічныя азэрбайджанцы, сталі ўцекачамі і вымушанымі перасяленцамі.
- «Нагорна-Карабаская рэспубліка» не была афіцыйна прызнаная ніводнай зь дзяржаваў ААН, у тым ліку самой Армэніяй. У 1993 годзе ААН прыняла чатыры рэзалюцыі з патрабаваньнямі вываду армянскіх войскаў з Карабаху і прызнаньнем тэрыторыі часткай Азэрбайджану.
- Пасьля чарговага абвастрэньня сытуацыі ў канцы верасьня 2020 году Азэрбайджан вярнуў пад свой кантроль раёны вакол Нагорнага Карабаху і ўзяў старажытны і сымбалічна істотны горад Шуша. Назаўтра пасьля ўзяцьця Шушы прэмʼер-міністар Армэніі Нікол Пашыньян, прэзыдэнт Азэрбайджану Ільхам Аліеў і прэзыдэнт Расеі Ўладзімір Пуцін падпісалі мірнае пагадненьне аб спыненьні вайны ў рэгіёне.
- Паводле дамовы за Армэніяй і Азэрбайджанам замацаваныя тэрыторыі, на якіх знаходзіліся войскі на момант падпісаньня дакумэнту. Уздоўж лініі дотыку разьмешчана міратворчая місія Расеі, якая на ліпень 2021 году складае каля 2 тысяч чалавек.
- Нягледзячы на мірнае пагадненьне 2020 году, паміж войскамі дзьвюх краін пэрыядычна ўзьнікаюць перастрэлкі, якія прыводзяць да ўзяцьця ў палон і гібелі.