Старшыня ЦВК Ігар Карпенка ў этэры дзяржаўнай тэлевізіі патлумачыў, чаму ўлады не апублікавалі прозьвішчы членаў камісій.
«Наколькі неабходна вось гэтыя дадзеныя сёньня выстаўляць, калі ўступіў у сілу закон аб пэрсанальных дадзеных, аб абароне пэрсанальных дадзеных? І ён ужо ў пэўнай ступені дыктуе пэўныя свае патрабаваньні па ўнясеньні зьмяненьняў і дапаўненьняў у выбарчае заканадаўства».
Таксама Карпенка заявіў, што «некаторым членам ЦВК прыходзілі лісты з пагрозамі і зь некаторымі напамінамі аб адказнасьці».
«Былі да нас і звароты шараговых грамадзян не друкаваць іх пэрсанальныя дадзеныя. Таму было прынята гэтае ўзважанае рашэньне, але яно ніякім чынам не адбіваецца на праве грамадзян свабодна прымаць удзел у рэфэрэндуме і выказваць сваю пазыцыю», — лічыць Карпенка.
ГЛЯДЗІЦЕ ТАКСАМА: Затрымалі ахвочага зарэгістравацца назіральнікам і выкладчыцу журфака БДУ. Хроніка перасьледу 19 лютагаЁн мяркуе, што беларусам зусім не абавязкова ведаць прозьвішчы ўсіх сяброў камісій.
«Сёньня няма такой неабходнасьці на тэрыторыі, дапусьцім, Віцебскай вобласьці, ведаць, хто там уваходзіць у склад камісіі ў горадзе Менску і гэтак далей».
Раней улады адмовіліся праводзіць рэфэрэндум для беларусаў замежжа — участкі будуць толькі на тэрыторыі краіны. Гэтае рашэньне абумовілі найперш каранавіруснымі абмежаваньнямі.
ГЛЯДЗІЦЕ ТАКСАМА: Як пэдагогі сталі найлепшым ідэалягічным войскамВарта адзначыць, што такія захады ЦВК груба парушаюць дзейнае заканадаўства. У большасьці рэгіёнаў Беларусі сьпісы не апублікавалі або апублікавалі ў дзіўным выглядзе — замест чальцоў камісій або шматкроп’е, або лічба, якая паказвае іх колькасьць. Напрыклад, у Магілёве апублікавалі толькі адрасы камісіяў, але не назвалі імёны сяброў камісіяў і нават нумары тэлефонаў камісіяў, што таксама абавязаныя рабіць паводле закону.
Артыкул 34 Выбарчага кодэксу Беларусі ў перадапошнім абзацы патрабуе публікаваць імёны ўсіх чальцоў выбарчых камісіяў. Аднак гэтую норму ЦВК праігнараваў.
ГЛЯДЗІЦЕ ТАКСАМА: «Гэта яшчэ бяздарней, чым нават у СССР» — што адбываецца ў Беларусі за 10 дзён да рэфэрэндуму ГЛЯДЗІЦЕ ТАКСАМА: «Будуць „два крыжыкі“ або байкот — пытаньне неістотнае». Экспэрты лічаць, што рэфэрэндум ужо цяпер можна лічыць фікцыяйКанстытуцыйная рэформа ў Беларусі-2022. Асноўнае
Якія паўнамоцтвы прапануюць забраць у прэзыдэнта?
З тэксту Канстытуцыі прапануюць забраць наступныя палажэньні пра прэзыдэнта:
- прызначае шэсьць чальцоў Цэнтравыбаркаму;
- са згоды Савету Рэспублікі прызначае на пасаду старшыняў Канстытуцыйнага суду, Вярхоўнага суду, Вышэйшага гаспадарчага суду зь ліку судзьдзяў гэтых судоў;
- вызваляе ад пасады старшыню і судзьдзяў Канстытуцыйнага, Вярхоўнага і Вышэйшага гаспадарчага судоў, старшыню і сяброў Цэнтральнай камісіі па выбарах і правядзеньні рэспубліканскіх рэфэрэндумаў, генэральнага пракурора;
- прызначае на пасаду і вызваляе ад пасады старшыню Камітэту дзяржаўнага кантролю.
Якія паўнамоцтвы даюцца «Ўсебеларускаму народнаму сходу»
Праект замацоўвае статус «Усебеларускага народнага сходу» як паралельнай парлямэнту структуры з вышэйшымі за яго паўнамоцтвамі.
Сярод іх:
- «Усебеларускі народны сход» зацьвярджае асноўныя кірункі ўнутранай і замежнай палітыкі, ваенную дактрыну, канцэпцыю нацыянальнай бясьпекі;
- зацьвярджае праграмы сацыяльна-эканамічнага разьвіцьця Рэспублікі Беларусі;
- заслухоўвае прэм’ер-міністра аб выкананьні праграмы сацыяльна-эканамічнага разьвіцьця Рэспублікі Беларусі;
- прапануе зьмены і дадаткі ў Канстытуцыю;
- прапануе правядзеньне рэспубліканскіх рэфэрэндумаў;
- мае права разглядаць пытаньне аб легітымнасьці выбараў;
- прымае рашэньне аб зьняцьці прэзыдэнта з пасады ў выпадку сыстэматычнага або грубага парушэньня ім Канстытуцыі альбо зьдзяйсьненьня дзяржаўнай здрады ці іншага цяжкага злачынства.
Што яшчэ ў праекце новай Канстытуцыі
- Здымаецца артыкул аб бестэрміновым прэзыдэнцтве, вяртаецца абмежаваньне двума тэрмінамі: «Адна і тая ж асоба можа быць прэзыдэнтам ня больш за два тэрміны». Але правіла мае дзейнічаць толькі для новаабраных прэзыдэнтаў.
- Уводзіцца імунітэт для былога прэзыдэнта: «Прэзыдэнт, які спыніў выкананьне сваіх паўнамоцтваў, ня можа быць прыцягнуты да адказнасьці за дзеяньні, учыненыя ў сувязі з ажыцьцяўленьнем ім прэзыдэнцкіх паўнамоцтваў».
- Закрываецца магчымасьць абірацца прэзыдэнтам тым, хто часова зьехаў: «Прэзыдэнтам можа быць абраны грамадзянін Рэспублікі Беларусі па нараджэньні, не маладзейшы за 40 гадоў, які валодае выбарчым правам, пастаянна пражывае ў Рэспубліцы Беларусі ня менш за 20 гадоў непасрэдна перад выбарамі, які ня мае і ня меў раней грамадзянства замежнай дзяржавы, або дазволу на жыхарства, або іншага дакумэнту замежнай дзяржавы, які дае права на льготы і іншыя перавагі».
- З праекту выключаны артыкул пра імкненьне Беларусі зрабіць сваю тэрыторыю бязьядзернай зонай, а дзяржаву – нэўтральнай.
«Заключныя і пераходныя палажэньні» праекту Канстытуцыі
- Паводле артыкулу 143 абмежаваньні на прэзыдэнцкія тэрміны ўступяць у сілу толькі пасьля наступных прэзыдэнцкіх выбараў: «Зьмены Канстытуцыі, якія абмяжоўваюць колькасьць тэрмінаў, на працягу якіх адна і тая ж асоба можа займаць пасаду прэзыдэнта, уступаюць у сілу зь дня ўступленьня на пасаду зноў абранага прэзыдэнта». Паводле літары артыкулу, Лукашэнка можа балятавацца ў прэзыдэнты яшчэ прынамсі двойчы.
- Таксама паводле артыкулу 143 ніякіх датэрміновых выбараў не прадугледжана, у тым ліку і прэзыдэнцкіх: «Дзяржаўныя органы (службовыя асобы) ажыцьцяўляюць сваю дзейнасьць на працягу тэрміну, на які яны былі ўтвораныя (абраныя, прызначаныя), альбо да спыненьня іх паўнамоцтваў ва ўстаноўленым парадку.
- Паводле артыкулу 144 дзейны кіраўнік дзяржавы можа прэтэндаваць на пасаду старшыні Ўсебеларускага народнага сходу: «Закон, які вызначае кампэтэнцыю, парадак фармаваньня і дзейнасьці Ўсебеларускага народнага сходу, падлягае прыняцьцю на працягу году з дня ўступленьня ў сілу зьменаў Канстытуцыі. У мэтах арганізацыі належнай працы Ўсебеларускага народнага сходу прэзыдэнт, які займае гэтую пасаду на дату ўступленьня ў сілу зьменаў Канстытуцыі, можа быць абраны старшынём Усебеларускага народнага сходу».