Вярхоўны суд ліквідаваў ЗБС «Бацькаўшчына»

24 верасьня судзьдзя Вярхоўнага суду Рыма Філіпчык прыняла рашэньне задаволіць пазоў Міністэрства юстыцыі і ліквідаваць Згуртаваньне беларусаў сьвету «Бацькаўшчына»

Пра гэта паведаміла ЗБС у фэйсбуку.

Улетку Міністэрства юстыцыі назвало прычынай падачы пазову перанос чарговага VIII зьезду з 2021 на 2022 год. Пазьней жа Сьледчы камітэт заявіў, што «Бацькаўшчына» заклікала да дзеяньняў, накіраваных на прычыненьне шкоды нацыянальнай бясьпецы Беларусі (арт. 361 КК).

Міністэрства юстыцыі выставіла і іншыя прэтэнзіі: своечасова не пададзены дадатковыя дакумэнты, хоць у офісе «Бацькаўшчыны» адбыўся ператрус і памяшканьне апячаталі.

ГЛЯДЗІЦЕ ТАКСАМА: «Нам сказалі правесьці зьезд аб пераносе зьезду». Як беларускія ўлады ліквідуюць «Бацькаўшчыну»

14 ліпеня ў офісе «Бацькаўшчыны» адбыўся ператрус. З кіраўніц ЗБС Алены Макоўскай і старшыні Рады Ніны Шыдлоўскай узялі падпіску аб невыдаваньні. 19 ліпеня стала вядома, што яны выехалі зь Беларусі.

ГЛЯДЗІЦЕ ТАКСАМА: Лідэркі аб’яднаньняў «Бацькаўшчына» і «Будзьма беларусамі» дзеля бясьпекі выехалі зь Беларусі

10 верасьня 1990 году адбылася Ўстаноўчая канфэрэнцыя дзеля арганізацыі Згуртаваньня беларусаў сьвету «Бацькаўшчына». Мэта — кансалідаваць беларусаў у краіне і за яе межамі. У 1992 годзе быў створаны Арганізацыйны камітэт падрыхтоўкі сусьветнага беларускага зьезду. Сустаршынямі Камітэту былі абраныя прэзыдэнт ЗБС Васіль Быкаў і, ад дзяржавы, — тагачасны міністар замежных спраў Пятро Краўчанка.

Першы зьезд «Бацькаўшчыны» праходзіў 8–10 ліпеня ў Нацыянальным вялікім тэатры опэры і балету. На ім прысутнічалі каля 486 замежных дэлегатаў з 22 краін сьвету, 510 дэлегатаў зь Беларусі, 200 гасьцей. У прэзыдыюме — старшыня Вярхоўнага Савету 12 скліканьня Станіслаў Шушкевіч, зьезд адкрыў народны пісьменьнік Беларусі Васіль Быкаў. З асноўным дакладам «Беларуская ідэя і пабудова беларускай дзяржаўнасьці» выступіў акадэмік Радзім Гарэцкі.

Ад той пары зьезды адбываліся раз на чатыры гады. Асноўнай тэмай другога зьезду былі «Праблемы захаваньня беларускай прысутнасьці ў сьвеце», трэцяга зьезду — «Беларусь і беларусы на мяжы тысячагодзьдзяў».

«Бацькаўшчына» зьбірае беларусаў замежжа на зьезд у Менску.
Апошні, VII зьезд адбыўся ў 2017 годзе ў Менскім міжнародным адукацыйным цэнтры, галоўная тэма — «Беларуская нацыя, беларуская дзяржаўнасьць, беларускае замежжа — выклікі сучаснасьці і стратэгія разьвіцьця». На зьезьдзе выступаў і міністар замежных спраў Беларусі Ўладзімер Макей.

Менавіта дзякуючы Згуртаваньню ў 2014 годзе быў прыняты закон «Аб беларусах замежжа».

ГЛЯДЗІЦЕ ТАКСАМА: Таварыства беларускай школы зьліквідавалі на ягонае 100-годзьдзе

Ліквідацыя недзяржаўных арганізацый у Беларусі

У красавіку 2021 міністар замежных спраў Беларусі Ўладзімер Макей заявіў, што ў адказ на заходнія санкцыі ў Беларусі можа быць зьнішчана грамадзянская супольнасьць.

«Любое далейшае ўзмацненьне жорсткасьці санкцый прывядзе да таго, што грамадзянская супольнасьць, пра якую яны клапоцяцца, перастане існаваць. І гэта будзе, я лічу, абсалютна абгрунтавана ў дадзенай сытуацыі», — сказаў Макей.

22 ліпеня Аляксандар Лукашэнка заявіў пра зачыстку недзяржаўных арганізацый.

«Так і ўрад, і МЗС пабеглі за „дэмакратыяй“ і пастваралі ў нас (хай Макей ізноў ня прыме на свой рахунак, гэта і да яго яшчэ было, яму гэта ў спадчыну дасталася, трэба цяпер разграбаць), і мы атрымалі пад 2 тысячы на невялікую краіну НДА, НКА, бандытаў і замежных агентаў. Ну і што, дэмакратыю атрымалі?»

«Ідзе зачыстка. Вы думаеце, гэта проста? Там ужо тысячы людзей працуюць, нашых людзей, і ў асноўным з павернутымі, прамытымі за чужыя грошы мазгамі», — сказаў Лукашэнка.

30 ліпеня Лукашэнка заявіў, што «пад выглядам дабрачыннасьці некамэрцыйныя арганізацыі адпрацоўваюць чужую палітычную замову». Ён сказаў, што розных недзяржаўных фондаў, прыватных установаў, праваабарончых арганізацый у Беларусі было паўтары тысячы.

«У выніку праведзеных мерапрыемстваў выдзелена 185 дэструкцыйных структураў, якія нясуць патэнцыйную пагрозу нацыянальнай бясьпецы, у тым ліку прадстаўніцтва замежнай некамэрцыйнай арганізацыі, 71 рэспубліканскае і мясцовае грамадзкае аб’яднаньне, 113 установаў», — сказаў Лукашэнка на нарадзе з чыноўнікамі.

Зь сярэдзіны ліпеня адбываецца масавая ліквідацыя недзяржаўных арганізацыяў па ўсёй краіне. Пад пагрозай існаваньне дзясяткаў асьветніцкіх, праваабарончых, дабрачынных, спажывецкіх, дасьледчых і іншых арганізацыяў. Прадстаўнікоў установаў затрымліваюць, праводзяць у іх дома і ў офісах ператрусы, арыштоўваюць рахункі.

Па стане на канец 2021 году ўлады ліквідавалі як найменей 275 НДА, яшчэ шэраг — у працэсе ліквідацыі ці пад яе пагрозай.

Праз год пасьля пачатку масавага ціску, у ліпені 2022 году, стала вядома, што ўлады ліквідавалі або давялі да самаліквідацыі 857 недзяржаўных арганізацый. А маніторынг Lawtrend на канец 2022 году паказаў, што за два гады грамадзкі сэктар Беларусі пазбавіўся ня менш як 1102 некамэрцыйных арганізацый.

Адной з галоўных падзей стала ліквідацыя незалежных прафсаюзаў у краіне. Лідэрам арганізацый прысудзілі вялікія турэмныя тэрміны.

Сярод зьліквідаваных арганізацый

  • • Human Constanta
  • • Беларуская асацыяцыя журналістаў
  • • Беларускі Хэльсынскі камітэт
  • • Гродна Лайф Медыя
  • • Згуртаваньне беларусаў сьвету «Бацькаўшчына»
  • • Зьвяно
  • • Имена
  • • Мова нанова
  • • Офіс па правах людзей з інваліднасьцю
  • • ПЭН-цэнтар
  • • Прававая ініцыятыва
  • • Саюз беларускіх пісьменьнікаў
  • • Тэрыторыя правоў
  • • Цэнтар прававой трансфармацыі
  • • Экадом
  • Таварыства беларускай мовы
  • Дзіцячыя госьпісы ў Горадні і Віцебску
  • Беларускі прафсаюз работнікаў радыёэлектроннай прамысловасьці (РЭП)
  • Свабодны прафсаюз Беларускі (СПБ)
  • Беларускі незалежны прафсаюз (БНП)
  • Беларускі кангрэс дэмакратычных прафсаюзаў (БКДП)

2024 год. У апублікаваным 7 траўня аглядзе праваабарончай арганізацыі Lawtrend гаворыцца, што за пэрыяд пасьля прэзыдэнцкіх выбараў 2020 году і да канца красавіка 2024-га ўлады Беларусі зьліквідавалі ня менш за 1622 некамэрцыйныя арганізацыі. У працэсе прымусовай ліквідацыі знаходзілася ня менш за 1003 НКА, рашэньне аб самастойнай ліквідацыі прынялі сама меней 619.

ГЛЯДЗІЦЕ ТАКСАМА: «Можна ліквідаваць арганізацыю, але ня вольнае слова»,— літаратары заступіліся за закрыты ўладамі ПЭН-цэнтар