На першы ўкраінска-беларускі танцавальны маратон у Кіеве прыйшлі некалькі дзясяткаў чалавек. Сярод іншага выконвалі беларускія танцы: траян, джыгун, суботу, гапак кобрынскі, па-зэфір.
Арганізатары, украінскі фальклёрны калектыў «Божичі» і два беларускія — капэла «На таку» і клюб традыцыйнага танцу «Сіта», зладзілі больш як трохгадзінную танцавальна-музычную вечарыну, у часе якой гледачы вучыліся беларускім і ўкраінскім народным танцам.
«Такія сустрэчы спрыяюць, па-першае, выхаду з унутранага закрытага кокана і адчуваньня, што мы нікому нецікавыя і займаемся нікому не патрэбнымі рэчамі. Калі ўкраінцы бачаць, што беларусам гэта цікава, і наадварот, — гэта такая тэрапія, можна сказаць. А па-другое, можна шмат чаго падгледзець — у арганізацыі, у рэпэртуары, у выкарыстаньні інструмэнтаў», — кажа кіраўнік капэлы «На таку» Аляксей Крукоўскі.
Беларускія музыкі і танцмайстры паказалі ўкраінцам зь дзясатак беларускіх танцаў, якія і дагэтуль жывуць на беларускім Палесьсі, у цэнтральнай і паўночна-заходняй частках Беларусі:
- базар (Віцебская вобласьць),
- траян, джыгун (Вілейскі раён),
- субота (Любанскі раён),
- гапак у парах і тройках (Гомельскі і Мсьціслаўскі раёны, а такама Міншчына).
Усе яны былі запісаныя падчас экспэдыцый.
Паводле беларускага танцмайстра Юліі Літвінавай (клюб «Сіта»), найпрасьцейшымі для ўкраінцаў сталі танцы з рэгіёнаў, блізкіх да Ўкраіны, і з цэнтральнай Беларусі:
«Напэўна, рухі і мэлёдыі гэтых рэгіёнаў ім больш знаёмыя. Напрыклад, траян заўсёды ўсім падабаецца. А тое, што танцавалася ў паўночна-заходняй частцы Беларусі... у прыватнасьці па-зэфір больш такі складаны танец. Ва ўсіх танцах было для ўкраінцаў і штосьці знаёмае, і штосьці новае».
Танец па-зэфір (Pas Zéphyr) прыдуманы ў ХІХ стагодзьдзі, па-француску яго назва абазначае «крок цёплага ветру».
ГЛЯДЗІЦЕ ТАКСАМА: Дзяўчына села ў вазок, каб навучыць танцаваць людзей з інваліднасьцю. ВІДЭАДля многіх удзельнікаў імпрэзы магчымасьць авалодаць танцамі суседзяў стала нечаканай.
«Я думала, што іду на канцэрт паслухаць беларускую народную музыку. І ніяк не чакала, што мы, гледачы, будзем удзельнічаць. Мне было лёгка, бо вельмі добра ўсё тлумачылі. І для мяне гэтыя рухі былі прыродныя — такое адчуваньне, што я заўсёды іх ведала, проста трэба было іх прыгадаць», — падзялілася са Свабодай сваімі ўражаньнямі кіеўлянка Марычка.
Кіяўлянін Васіль, які займаецца народнымі танцамі, кажа, што яму часам было цяжкавата, але таксама ўсё спадабалася:
«Я раней танцаваў польку. Нешта агульнае, напэўна, ёсьць. Мне вельмі спадабалася».
Танцмайстар Юлія Літвінава
Цікавасьць да традыцыйнага танца з кожным годам павялічваецца, кажа Юлія Літвінава:
«Апошнім часам мацнее танцавальны рух, які абʼядноўвае краіны Балтыі, Польшчу, Украіну, Беларусь і Расею. Ён зачароўвае і зацягвае ў свой вір, бо зьявіліся новыя формы — ночы танцаў, майстар-клясы, летнікі, на якія можна прыехаць і павучыцца танцам, сьпевам, ігры на інструмэнтах, і пры гэтым яшчэ добра адпачыць. Такія новыя формы спараджаюць цікавасьць да танцаў і сьпеваў, а таксама дазваляюць даведацца пра іншыя культуры. Гэта і прываблівае».
ГЛЯДЗІЦЕ ТАКСАМА: Амаль 70% украінцаў — супраць наданьня расейскай мове статусу дзяржаўнайНа думку кіраўніка капэлы «На таку» Аляксея Крукоўскага, і ў Беларусі, і ва Ўкраіне традыцыйная культура не атрымлівае сурʼёзнай падтрымкі на дзяржаўным узроўні — часьцей інтарэс улады мае фармальны або прапагандысцкі характар:
«І грамадзянская супольнасьць таксама даволі спакойна рэагуе на спробы імплянтаваць, ужывіць у гарадзкое цела і гарадзкую культуру элемэнты традыцыйнай культуры. Мне здаецца, што і ва Ўкраіне, і ў Беларусі гэтыя працэсы адбываюцца млява, асабліва калі параўноўваць з балтыйскімі краінамі, дзе народная культура зьяўляецца часткай канону мастацкай культуры, што можна пабачыць і ў дызайне, і ў афармленьні, і ў тым, як дзяржава падтрымлівае фэсты. Мы ж нарошчваем сілы вельмі павольна. Мы ня можам зьбіраць стадыёны, але мы зьбіраем вуліцу».
Як паабяцаў Аляксей Крукоўскі, наступныя танцавальныя забавы па-беларуску і па-ўкраінску адбудуцца ўжо ў Беларусі:
«Будзем думаць, як гэта зрабіць. Бо праўда ў тым, што і музыкі, і танцоры, як усе творчыя людзі, увесь час штосьці пераймаюць, таму паспрабаваць замарозіць традыцыйную культуру не ўдавалася ні 100 гадоў таму, ня ўдасца і сёньня».
ГЛЯДЗІЦЕ ТАКСАМА: «Я ня ведаю, хто б мог супраціўляцца Маскве так, як Лукашэнка». Вялікае інтэрвію зь Сьвятланай Алексіевіч