Кіраўнікоў МЗС Фінляндыі і Швэцыі папрасілі не адкрываць візы сябрам выбарчых камісіяў трох акругаў

Старшыня БСДП (Грамада) перадаў кіраўнікам МЗС Фінляндыі і Швэцыі сьпіс сябраў выбарчых камісіяў трох акругаў з просьбай не адкрываць ім візы, паведамляе БелаПАН.

25 лістапада кіраўнікі МЗС Фінляндыі Пэка Хаавіста і Швэцыі Ан Ліндэ ў рамках візыту ў Менск сустрэліся з прадстаўнікамі беларускай грамадзянскай супольнасьці і палітычнай апазыцыі.

На сустрэчы прысутнічалі праваабаронца Алесь Бяляцкі, старшыня Беларускай асацыяцыі журналістаў Андрэй Бастунец, адна зь лідэраў руху «Гавары праўду» Тацяна Караткевіч, дэпутатка Палаты прадстаўнікоў шостага скліканьня Ганна Канапацкая і іншыя.

ГЛЯДЗІЦЕ ТАКСАМА: Пра што гаварылі міністры замежных спраў Фінляндыі і Швэцыі ў Менску

Як паведаміў БелаПАН удзельнік сустрэчы старшыня Беларускай сацыял-дэмакратычнай партыі (Грамада) Ігар Барысаў, на сустрэчы ў швэдзкай амбасадзе запрошаныя ацанілі мінулыя выбары ў Палату прадстаўнікоў.

«Мы дзяліліся ўражаньнямі, як прайшлі выбары ў Беларусі, якое стаўленьне да правоў чалавека, свабоды слова, правоў ЛГБТ, расказалі пра складанасьці разьвіцьця палітычнай сыстэмы», — сказаў Барысаў.

ГЛЯДЗІЦЕ ТАКСАМА: Кожнага трэцяга назіральніка выдалілі з участка — Праваабаронцы падвялі вынікі выбараў

Ён паведаміў, што падчас сустрэчы перадаў дыпляматам сьпіс сябраў участковых і акруговых выбарчых камісіяў менскай Коласаўскай, Берасцейскай-Усходняй і Берасцейскай-Памежнай акругаў з просьбай не адкрываць ім візы ў свае краіны.

«Я перадаў іх з пажаданьнем, што калі ідзе дыялёг, то не да санкцыяў, але калі з прычыны фармалізму і бюракратыі зьявяцца праблемы з атрыманьнем візы, гэта будзе добры і сымэтрычны адказ на фальсыфікацыі», — сказаў Барысаў, адзначыўшы, што будзе перадаваць гэтыя сьпісы і іншым дыпляматам.

ГЛЯДЗІЦЕ ТАКСАМА: «Назіральнікі выходзілі з участкаў і плакалі ад бясьсільля». Тры экс-кандыдаткі пра ўдзел у кампаніі

Як падкрэсьліў Барысаў, на ягоную думку, «эканамічнае супрацоўніцтва вельмі важнае, але трэба ісьці крок за крокам, бо без палітычнай лібэралізацыі і адпаведнага заканадаўства маштабныя інвэстыцыі немагчымыя».

Падчас выбараў у Палату прадстаўнікоў беларускія незалежныя назіральнікі фіксавалі шматлікія парушэньні ў працы ўчастковых выбарчых камісій. У асноўным казалі пра завышэньне яўкі выбарнікаў і непразрысты падлік галасоў, а таксама шматлікія забароны з боку сябраў участковых камісій на фота- і відэаздымкі, вынясеньне неабгрунтаваных папярэджаньняў, пазбаўленьне акрэдытацыі і выдаленьне з участкаў для галасаваньня назіральнікаў ад апазыцыйных палітычных партый.

ГЛЯДЗІЦЕ ТАКСАМА: Што рабіць з фальсыфікатарамі выбараў. Парады настаўніцы

Парлямэнцкія выбары-2019 у Беларусі. Што варта ведаць

Асноўны дзень галасаваньня на выбарах у Палату прадстаўнікоў сёмага скліканьня — ніжнюю палату Нацыянальнага сходу — 17 лістапада. Датэрміновае галасаваньне праходзіла ад 12 да 16 лістапада. Папярэднія вынікі сталі вядомыя 18 лістапада, ніводзін апазыцыянэр ня трапіў у Нацыянальны сход.

За 5 дзён датэрміновага галасаваньня на парлямэнцкіх выбарах у Беларусі, паводле ЦВК, прагаласавала 35,77% выбарнікаў. Незалежныя назіральнікі заяўляюць пра завышэньне яўкі больш чым у 2 разы.
Агулам у Палату прадстаўнікоў трапляе 110 дэпутатаў. Дэпутаты ніжняй палаты выбіраюцца паводле выбарчых акругаў, а не партыйных сьпісаў. Праўладная «Белая Русь» прапаноўвала выбіраць прынамсі палову дэпутатаў паводле партыйных сьпісаў (як, напрыклад, ва Ўкраіне), але ўлады гэтую ідэю адхілілі.
Галасаваць на выбарах у Палату маюць права усе паўналетнія грамадзяне Беларусі. Галасаваньне добраахвотнае і ня можа быць прымусовым. Скардзіцца на прымус да галасаваньня можна ў пракуратуру ці ў райвыканкамы.
Цяперашнія выбары адбыліся датэрмінова, хоць фармальна датэрміновымі ня лічацца. Тэрмін паўнамоцтваў дэпутатаў Палаты прадстаўнікоў — 4 гады. Але калі паміж выбарамі 2012 і 2016 гадоў прайшло 1449 дзён (3 гады, 11 месяцаў і 19 дзён), то паміж выбарамі 2016 і 2019-га пройдзе ўсяго 1162 дні (3 гады, 2 месяцы і 6 дзён).
Лукашэнка першапачаткова прапаноўваў правесьці выбары ў Палату на 7 лістапада — Дзень Кастрычніцкай рэвалюцыі. Старшыня ЦВК Лідзія Ярмошына тлумачыла, што гэтак ня варта рабіць. Урэшце на гэты дзень прызначылі выбары ў Савет Рэспублікі.
Выбары ў Савет Рэспублікі — верхнюю палату Нацыянальнага сходу — прайшлі 7 лістапада без удзелу звычайных беларусаў. Па 8 дэпутатаў ад вобласьці і яшчэ 8 ад Менску выбралі на абласных сходах дэпутаты гарадзкіх і раённых саветаў, яшчэ 8 дэпутатаў мае права прызначаць (але звычайна прызначае ня ўсіх) асабіста Аляксандар Лукашэнка. Ніводную кандыдатуру не адхілілі.
Фракцый у Палаце прадстаўнікоў няма. Апазыцыя амаль не трапляе ў Нацыянальны сход. Так, у Палаце прадстаўнікоў шостага скліканьня толькі 2 са 110 дэпутатаў — не прыхільнікі Лукашэнкі: Ганна Канапацкая ад Аб’яднанай грамадзянскай партыі і беспартыйная Алена Анісім, старшыня Таварыства беларускай мовы. У Савеце Рэспублікі апазыцыі няма.

Як выглядаюць сярэднестатыстычныя беларускія дэпутат, дэпутатка і прэзыдэнт. Фота

Нацыянальны сход дзейнічае з 1996 году — пасьля таго як Лукашэнка распусьціў Вярхоўны Савет XIII скліканьня. Выбары дэпутатаў Нацыянальнага сходу першага скліканьня не праводзіліся, Лукашэнка проста прызначыў туды ляяльных яму дэпутатаў Вярхоўнага Савету.
Нацыянальны сход амаль не распрацоўвае законапраектаў (часьцей гэта робяць міністэрствы і ведамствы) і амаль ніколі не галасуе супраць. Рэкорд шостага скліканьня Палаты прадстаўнікоў — 10 галасоў (9%) супраць звужэньня паўнамоцтваў сваёй палаты.
Краіны Заходняй Эўропы і ЗША не прызнавалі свабоднымі і дэмакратычнымі ніякія выбары і рэфэрэндумы ў Беларусі пасьля 1994 году. На ўсіх выбарах назіральнікі адзначалі шматлікія парушэньні, пасьля давалі рэкамэндацыі, але Лукашэнка прасіў яго «не павучаць».
На выбары 17 лістапада выстаўлялі кандыдатаў прынамсі 7 апазыцыйных партыяў і шэраг рухаў. На ранейшых выбарах далёка ня ўсіх апазыцыянэраў рэгістравалі кандыдатамі або чальцамі выбарчых камісій.
На пачатак датэрміновага галасаваньня з 560 зарэгістраваных засталося 516 кандыдатаў. 33 самі зьнялі свае кандыдатуры, яшчэ адносна 13 скасавалі рэгістрацыю за парушэньні (6 зь іх — ад апазыцыйнай «Эўрапейскай Беларусі»). Ніводнай безальтэрнатыўнай акругі няма
Выбары каштавалі бюджэту каля 23 млн беларускіх рублёў. Лукашэнка кажа, што выбары «павінны прайсьці як сьвята», а Нацыянальны сход мае стаць «дыскусійнай пляцоўкай для дыялёгу дэпутатаў з рознымі поглядамі». Старшыню ЦВК Лідзію Ярмошыну «палохала цішыня» вакол выбараў, а 99% беларусаў лічаць, што ня могуць паўплываць на органы ўлады.
Як сьцьвярджае ЦВК, яўка на выбары склала 77,22%. На трох мінулых выбарах у Палату называлася яўка каля 74%, а рэкорд быў у 2004 годзе, калі называлася яўка 89,84%.
Паводле папярэдніх вынікаў, у Палату прадстаўнікоў прайшлі 66 мужчын і 44 жанчыны; 30 дзейных дэпутатаў, 2 чалавекі ва ўзросьце да 30 гадоў, ніводнага апазыцыянэра.
Сярод вядомых беларусаў, якія трапляюць у Палату прадстаўнікоў, былая міністарка інфармацыі Лілія Ананіч, «Міс Беларусь-2018» Марыя Васілевіч, кіраўнік «Белай Русі» Генадзь Давыдзька, старшыня ЛДПБ Алег Гайдукевіч.
Незалежныя беларускія назіральнікі фіксавалі парушэньні на датэрміновым галасаваньні і ў асноўны дзень выбараў (731 парушэньне і 622 скаргі, у тым ліку 341 — толькі за 17 лістапада), кожнага трэцяга незалежнага назіральніка выдалілі з участка. Асноўным парушэньнем называецца адсутнасьць адкрытага падліку бюлетэняў і забарона на капіяваньне выніковага пратаколу ўчастковай камісіі. Назіральнікі АБСЭ назвалі выбары неадпаведнымі важным міжнародным дэмакратычным стандартам. Місіі СНД і ШАС назвалі выбары «празрыстымі і дэмакратычнымі».