Ужо сёньня: Станіслаў Панятоўскі адмовіўся ад трону

Станіслаў Аўгуст Панятоўскі, партрэт мастака Юзафа Смуглевіча, ХІХ стагодзьдзе

Падзеі 25 лістапада ў беларускай і сусьветнай гісторыі.

Дата дня

25 лістапада 1795 году кіраўнік Рэчы Паспалітай Станіслаў Аўгуст Панятоўскі адмовіўся ад трону на карысьць расейскай імпэратрыцы Кацярыны ІІ. Такім чынам, Каралеўства Польскае і Вялікае Княства Літоўскае спынілі сваё існаваньне.

Крэсла Станіслава Аўгуста Панятоўскага ў каралеўскім замку ў Варшаве

Таксама ў гэты дзень

1794 — параненага Тадэвуша Касьцюшку, лідэра антырасейскага паўстаньня ў Рэчы Паспалітай, даставілі ў Пецярбург. Там ён амаль 2 гады быў зьняволены ў Петрапаўлаўскай крэпасьці, а пасьля вызваленьня выехаў у ЗША.

Тадэвуш Касьцюшка. Літаграфія з выставы «Славутыя асобы Беларусі». Ляілея Варэца, Валянцін Варэца

1867 — Альфрэд Нобэль запатэнтаваў сваю галоўную вынаходку — дынаміт.

1920 — падчас Слуцкага паўстаньня ў мястэчку Семежаве, куды пераехала рада паўстанцаў, на цэнтральным пляцы прайшоў парад беларускіх аддзелаў. Праз два дні яны ўступілі ў бой з бальшавікамі.

1989 — у Менску прайшла арганізаваная БНФ «Адраджэньне» Асамблея народаў «Чарнобыльскі шлях». У межах асамблеі адбыўся міжнародны грамадзкі Чарнобыльскі трыбунал.

1992 — Фэдэральная Асамблея Чэхаславаччыны прагаласавала за разьдзяленьне краіны на Чэхію і Славаччыну. Падзел адбыўся 1 студзеня 1993 году.

2000 — галяндзкі парлямэнт упершыню ў сьвеце легалізаваў эўтаназію – штучнае ўмярцьвеньне невылечна хворых людзей.

У гэты дзень нарадзіліся

1701 — Андэрс Цэльсій, швэдзкі астраном, геоляг і мэтэароляг, вынаходнік тэмпэратурнай шкалы, якой карыстаюцца ў краінах Эўразіі.

1884 — Уладзімер Кудрэвіч, беларускі пэйзажыст.

1908 — Анатоль Волкаў, беларускі мастак-графік. Найбольшую вядомасьць мастак атрымаў дзякуючы сваім ілюстрацыям да клясыкі беларускае літаратуры і сатырычнымі малюнкамі ў часопісе «Вожык».

1922 — Ефрасіньня Бондарава, беларускі кінакрытык, гісторык кінамастацтва.

1936 — Іван Крэнь, беларускі гісторык.

1955 — Аляксандар Казулін, экс-кандыдат у прэзыдэнты, былы рэктар БДУ і палітычны вязень.

У памяці

1970 — зрабіў сабе харакіры культавы пісьменьнік сучаснасьці і адзін з найбольш вядомых літаратараў пасьляваеннай Японіі Юкіё Місіма.

1988 — паводле афіцыйнай вэрсіі, трагічна загінула беларуская паэтка Яўгенія Янішчыц. У 1976 годзе Янішчыц трапіла ў аварыю, боль і пакуты ад якой паўплывалі на дэпрэсіўныя настроі ў апошнія гады жыцьця творцы.

Яўгенія Янішчыц