Свабода папрасіла выказвацца наконт канфлікту вакол рэстарацыі ля Курапатаў блогерку Ганну Бонд, расейскага пісьменьніка Ўладзіміра Войнавіча і культуроляга Юлію Чарняўскую.
«Рэстаратары — практычныя людзі. Калі іх бізнэсу будзе пагроза, яны сыдуць»
Уладзімір Войнавіч, былы савецкі дысыдэнт, расейскі пісьменьнік.
— Я ведаю пра Курапаты пад Менскам і перакананы, што памяць ахвяраў сталінізму павінна паважацца. Рэстаратары няправільна зрабілі, можна было пабудаваць рэстаран на месцы, якое больш пасуе для яго. Калі грамадзкасьць настойвае, то гэты рэстаран усё роўна прыбяруць адтуль, таму што рэстаратары звычайна — гэта практычныя людзі. Калі іх бізнэсу нешта будзе моцна перашкаджаць, яны сыдуць. Я супраць таго, каб людзі грэбавалі памяцьцю пра такія рэчы, і тым больш, каб яны сыпалі соль на раны людзей, для якіх гэта вельмі адчувальна. Гэта недапушчальна.
«Беларускі чалавек як таракан, да ўсяго прызвычайваецца»
Ганна Бонд, блогерка.
— Гэта на сумленьні і духоўным выхаваньні кожнага чалавека. Ці было разумна будаваць забаўляльны комплекс каля такога жудаснага месца? Там было шмат пакутаў і гора. Гэта — на сумленьні тых, хто гэта распачаў, на сумленьні тых, хто гэта дазволіў. Не магу зразумець такую недальнабачнасьць арганізатараў і завадатараў такой, на мой погляд, абсалютна абсурднай ідэі. Я ня думаю, што людзі хадзіць туды ня будуць. Будуць. Яны ня будуць хадзіць, пакуль адбываюцца пікеты. Беларускі чалавек як таракан, да ўсяго прызвычайваецца... Пройдзе час, усё супакоіцца і гэта будзе звычайным рэстаранам, як яны і плянавалі.
Гэтая рэстарацыя ўжо мае нэгатыўную энэргетыку. Канечне, я туды не пайду. Калі я праяжджаю па кальцавой побач з гэтымі магіламі, я адчуваю моцную энэргетыку гэтага месца. Гэта нельга не прызнаць, і нельга адмаўляць.
«Гэтым сьветам кіруюць грошы, на жаль»
Юлія Чарняўская, культуроляг і пісьменьніца.
— Я, безумоўна, на баку тых, хто бароніць Курапаты. Але, як часта адбываецца з добрымі справамі, гэта зрабілася ня ў той час. Трэба было гэтым займацца, калі яны толькі набывалі месца для рэстарацыі. Тады павінны былі кінуць кліч на ўсю Беларусь вялікую, каб мы ўсе ўключыліся ў гэты працэс. І тады мы маглі бы неяк перашкодзіць гэтаму вар’яцтву. Ці магчыма ці штосьці зрабіць цяпер? Ёсьць такая расейская прымаўка — са шпагай супраць аглоблі. Вось мы са шпагай супраць аглоблі. Гэтым сьветам кіруюць грошы, на жаль. Але само гэта па сабе тое, што робяць нашы хлопцы і дзяўчаты, гэта рух да грамадзянскай супольнасьці.
***
Што важна ведаць: пратэсты супраць новай рэстарацыі ў Курапатах
- Рэстаран «Поедем поедим» у Курапатах меркавана запрацаваў увечары 5 чэрвеня.
- Грамадзкія актывісты штодня ад 31 траўня пікетуюць забаўляльны комплекс, патрабуючы закрыцьця рэстарацыі.
- 1 чэрвеня рэстаран «Поедем поедим» пачаў рэклямавацца ў інтэрнэце.
- 28 траўня карэспандэнт Свабоды трапіў на тэрыторыю комплексу, дзе пабачыў падрыхтоўку да хуткага адкрыцьця рэстарацыі.
- Адрас рэстарацыі супадае з адрасам ТАА «Амізбел», якое было створана кампаніяй «Белноватэкс груп». Апошняя валодае шэрагам фэшэнэбэльных рэстаранаў у Менску.
- Рэстарацыя стаіць за 50 мэтраў ад месца, дзе ў 1930-я адбываліся масавыя расстрэлы. Карнікі НКВД расстралялі тут ад 30 тысяч да 250 тысяч чалавек.
- Будоўля забаўляльнага комплексу пад назвай «Бульбаш-хол» пачалася ў 2010 годзе ў ахоўнай зоне Курапатаў. У 2014-м ахоўную зону зьменшылі. Гісторыя будаўніцтва і змаганьня тут.
- Першая грамадзкая абарона Курапатаў адбывалася ў 2001–2002 гг., калі моладзь пратэставала супраць пашырэньня кальцавой дарогі праз урочышча. На пачатку 2017-га актывісты адстаялі Курапаты ад будоўлі бізнэс-цэнтру.
Сталінскія рэпрэсіі і Курапаты
У Беларусі масавыя рэпрэсіі пачаліся яшчэ з прыходам да ўлады бальшавікоў — у 1917 годзе. А скончыліся, калі памёр Сталін — у 1953-м. Дасьледчыкі мяркуюць, што пад іх падпалі як мінімум 600 тысяч чалавек. Паводле іншых ацэнак, гэтая лічба дасягае 1,4 мільёна. Але дакладныя лічбы не вядомыя — КДБ дагэтуль не раскрыў архівы. Паводле розных падлікаў, ад 30 да 250 тысяч чалавек карнікі НКВД расстралялі з 1937 па 1941 гады ў Курапатах — лясным масіве пад Менскам.