Аналітыкі, дыпляматы, дасьледнікі, амбасадары, чыноўнікі і дэпутаты ў менскім гатэлі Marriott тры дні будуць абмяркоўваць «бясьпеку для ўсіх» ува Ўсходняй Эўропе.
«Мы хочам, каб Менск быў пляцоўкай рэальнага дыялёгу», — заявіў, адкрываючы форум, 32-гадовы кіраўнік ініцыятывы «Менскі дыялёг» Яўген Прэйгерман.
У сталіцы пачаўся Міжнародны форум «Менскі дыялёг». Фотарэпартаж
Запрашэньне да маштабнай дыскусіі і арганізацыю «Менскі дыялёг» узяў на сябе, яшчэ год таму заручыўшыся абяцаньнем Аляксандра Лукашэнкі далучыцца да форуму.
Уладзімер Макей і Яўген Прэйгерман
Міністар замежных справаў Уладзімер Макей на форуме шмат расказвае пра ініцыятыву кіраўніка Беларусі пад назвай «Хэльсынкі-2» — пачаць маштабны міжнародны дыялёг наконт бясьпекі.
«Я сказаў у сваім уступным слове, што калі сядзець, нічога не рабіць і чакаць, што на нас сыдзе манна нябесная, што вялікія геапалітычныя гульцы, занятыя сёньня бойкай паміж сабою, калі-небудзь зьвернуць увагу на інтарэсы малых і сярэдніх краінаў, то нічога не атрымаецца. Трэба паспрабаваць хаця б нешта зрабіць у гэтай сытуацыі. Раней ці пазьней гэта прынясе плады», — тлумачыць міністар пасьля адкрыцьця форуму журналістам.
Міжнародны форум «Менскі дыялёг»
Вонкава падзея выглядае аднастайна — шмат мужчын у дзелавых гарнітурах з бэджамі на грудзях. Жанчын мала. Але арганізатарам удалося сабраць ня толькі ўдзельнікаў з розных краінаў і ўстановаў, але і ідэалягічных праціўнікаў.
«Пасадзілі мяне паміж удзельнікамі з Украіны і Малдовы», — ці ня скардзіцца падчас выступу кіраўнік расейскага Цэнтру дасьледаваньняў краінаў блізкага замежжа Вячаслаў Халадкоў. Натуральна, суседзі ў папярэдніх выступах ужо распавялі, як паводзіць сябе Расея ў іхных краінах.
«Украіна ёсьць аб’ектам агрэсіі, — кажа прэзыдэнт Украінскай асацыяцыі замежнай палітыкі Ўладзімір Хандогі, — Зыходзячы з гэтага, мы выбіраем сваю формулу гарантаваньня бясьпекі. І гэта — сяброўства ў НАТО».
Міжнародны форум «Менскі дыялёг»
Дачыненьні паміж расейскімі і ўкраінскімі экспэртамі маюць пэрспэктыву стаць галоўнай інтрыгай форуму. Ці ня ў кожным выступе сытуацыя ва Ўкраіне называецца асноўнай небясьпекай у рэгіёне.
Выступ таго ж Халадкова адзіны ў панэлі, які аўдыторыя не вітала воплескамі. Пазьней ён патлумачыць дзеяньні Расеі ва Ўкраіне тым, што Эўропа прымусіла апошнюю выбіраць паміж асацыяцыяй з ЭЗ і Мытным зьвязам.
«Насамрэч гэта цывілізацыйны выбар насельніцтва Ўкраіны, — падсумоўвае Хандогі. — Але ў расейскіх экспэртаў бываюць і больш жорсткія выказваньні».
У перапынках паміж дыскусійнымі панэлямі ўдзельнікі зьбіваюцца ў «групы па інтарэсах». Вось ідэоляг і дэкан БДУ Вадзім Гігін у кампаніі кіраўніка аналітычнага цэнтру EcooM Сяргея Мусіенкі і ўдзельніка «Цытадэлі» Аляксандра Шпакоўскага.
Аляксандар Шпакоўскі
Дэпутатка Палаты прадстаўнікоў Ганна Канапацкая вітаецца з усімі. Прадстаўнікі замежных дыпляматычных ведамстваў сабраліся вакол кіраўніцы прадстаўніцтва ЭЗ у Беларусі Андрэа Віктарын. Украінскія і расейскія ўдзельнікі пакуль што паміж сабой стараюцца перасякацца толькі на панэлях.
У цэнтры — Андрэа Віктарын
Беларусь згадваюць ня так часта. Пераважна — як пляцоўку для Менскіх пагадненьняў. Ці ўспрымаецца ва Ўкраіне пазыцыя Беларусі на гэтых перамовах як самастойная?
«Я скажу шчыра, — кажа для Радыё Свабода Ўладзімір Хандогі. — Не ўспрымаецца яна як самастойная. Зь вельмі простай прычыны — Беларусь ёсьць удзельніцай „Саюзнай дзяржавы“. Спробы Беларусі адыгрываць сваю ролю ў міжнароднай палітыцы мы вітаем, але надта ўжо вузкія гэтыя рамкі, дзе Беларусь можа недзе выступіць і прапанаваць сваё».
Склад сьпікераў першага дня аўтарытэтны: тут і дырэктар у палітычных пытаньнях Рады Эўропы Аляксандар Гесэль, і кіроўны дырэктар фірмы «Кісынджэр і партнэры» Томас Грэм, дырэктар Міжнароднага інстытуту міру Ганэс Свобада, дырэктарка нямецкага Цэнтру ўсходнеэўрапэйскіх і палітычных дасьледаваньняў Гвэндалін Засэ.
Міжнародны форум «Менскі дыялёг»
Узровень форуму падымае і абяцаная прысутнасьць кіраўніка Беларусі Аляксандра Лукашэнкі. Як удалося ўгаварыць яго ўдзельнічаць?
«Ніхто не ўгаворваў», — адказвае адзін з кіраўнікоў «Менскага дыялёгу» Дзяніс Мельянцоў.
Дзяніс Мельянцоў
«Нам пашанцавала, што так зоркі склаліся, — працягвае ён. — Ёсьць зацікаўленасьць беларускага ўраду ў такіх фарматах — непалітызаваных, нястрашных, якія асабліва ані да чога не абавязваюць, але дэманструюць Беларусь як дамоўную, экспэртную, дыскусійную пляцоўку. А зь іншага боку, за апошнія 4 гады, з пачатку асноўных падзеяў ва Ўкраіне, падвышаецца цікавасьць да рэгіёну і да Беларусі як краіны больш нэўтральнай, чым яна была раней».
Яшчэ адзін фактар, паводле Мельянцова: да «Менскага дыялёгу» як ініцыятывы «ёсьць павага». І гэтыя тры фактары склаліся ў адно — 23–25 траўня ў Менску паўтысячы экспэртаў сабраліся пагаварыць пра бясьпеку ў рэгіёне.
Ганна Капапацкая на «Менскім дыялёгу»
«Летась, калі была вялікая размова з прэзыдэнтам, Яўген Прэйгерман задаваў (Аляксандру Лукашэнку. — РС) пытаньне: калі б адбылася такая канфэрэнцыя, ці не паўдзельнічаў бы ён? І прэзыдэнт тады пагадзіўся. Зараз ужо трэба выконваць свае абяцаньні», — кажа Мельянцоў.