Нечаканы Скарына: ці добрым лекарам ён быў

У часы Скарыны лекары падчас эпідэмій насілі маскі з доўгімі насамі, на канцы якіх быў замацаваны тампон з воцатам для барацьбы з інфэкцыяй.

500 гадоў беларускага кнігадрукаваньня: новыя ацэнкі, новыя факты, новыя загадкі. Кожны дзень да 6 жніўня — чарговая частка цыклю.

У пачатку XVI стагодзьдзя дактароў мэдыцыны ў Эўропе было вельмі мала. Некаторыя навукоўцы мяркуюць, што ўсе яны былі знаёмыя паміж сабой ці, прынамсі, падтрымлівалі кантакты пры дапамозе перапіскі.

Your browser doesn’t support HTML5

Ці добрым лекарам быў Скарына

Прафэсія лекара ў тыя часы прыносіла дастатковы даход, каб чалавек мог заможна жыць. А ўзровень людзей, у якіх Скарына працаваў лекарам, сьведчыць ня толькі пра тое, што ён добра зарабляў, але і пра тое, што яго прафэсійны ўзровень задавальняў высокапастаўленых пацыентаў.

Каго лячыў

Лекарскую адукацыю ў невядомым пакуль унівэрсытэце Эўропы Скарына атрымаў паміж 1506 і 1512 гадамі. Гісторыкі ўсё больш схіляюцца да думкі, што ў гэтым жа прамежку часу Скарына пабываў і сакратаром караля Даніі Ганса, які кіраваў краінай у 1481-1513 гадах. Зразумела, што будучы пры двары, Скарына мог лячыць і караля, і іншых высокапастаўленых дацкіх прыдворных. Ва ўнівэрсытэце Капэнгагену тады мэдычнага факультэту не было і прафэсійныя лекары, без сумненьня, былі рэдкасьцю.

Старадаўнія мэдычныя інструмэнты.

Больш за пяць гадоў Скарына быў сакратаром і лекарам віленскага біскупа Яна. Гэта быў пазашлюбны сын Жыгімонта І Старога. Сьвятарскага або біскупскага сану ён ня меў і афіцыйна зваўся Янам з князёў Літоўскіх. Як сьвецкая асоба, Ян кіраваў япархіяй і браў зь яе даходы. Скарына, такім чынам, лячыў сына караля і вялікага князя.

Пасьля Скарына стаў лекарам прускага герцага Альбрэхта, які вельмі шкадаваў, калі праз два гады славуты палачанін яго пакінуў.

Навошта скраў друкара ў Каралеўцы

Можна, вядома, разважаць і пра тое, што Скарына больш аддаваўся перакладу і друкаваньню кніг, чым лекарскай справе. Ускосна пра гэта сьведчыць і ліст, напісаны прускім герцагам Альбрэхтам 26 траўня 1530 году віленскаму ваяводу Гаштольду, у якім Альбрэхт скардзіўся, што пры ад’езьдзе з Каралеўца Скарына забраў з сабой і мясцовага друкара.

З гэтага вынікае, што асьветнік зьбіраўся далей выдаваць кнігі, але зусім не вынікае, што ён менш увагі надаваў лекарскай справе.

Патрыёт прафэсіі

З усяго нам вядомага пра Скарыну можна зрабіць выснову, што ён быў добрым лекарам і патрыётам сваёй прафэсіі. Ён перадаў яе свайму сыну Сімяону, які практыкаваў у другой палове XVI стагодзьдзя ў Чэхіі.

Чарапы прафэсараў Падуанскага ўнівэрсытэту часоў Скарыны, якія завяшчалі свае целы навуцы.

Таксама нельга не зьвярнуць увагі на той факт, што Скарына вельмі ганарыўся сваёй прафэсіяй і навуковай ступеньню доктара мэдыцыны. Усюды, дзе мог, ён падпісваўся ня толькі сваім імем і прозьвішчам, але і тытулам «в лекарских науках доктор», хаця быў і доктарам свабодных навук.