Беларускія дзяржаўныя СМІ, у ліку якіх БЕЛТА і «Советская Белоруссия» апублікавалі, як сьцьвярджаецца, расшыфроўку размовы дыспэтчара «Кіеў-Радару» і пілёта «Боінга 737-800» рэйсу «Белавія» В-2-840, якому 21 кастрычніка ўкраінскі бок ня даў вярнуцца ў Беларусь, прымусіў разьвярнуцца ў Кіеў.
Украіна праводзіць расьсьледаваньне інцыдэнту зь вяртаньнем самалёту «Белавія» ў кіеўскі аэрапорт
Былы вайсковы лётчык Камароўскі: «Дарэмна нашы задзіраюцца, украінскі дыспэтчар усё рабіў дакладна»
Непрафэсіяналізм, але не пагроза зброяй, — украінскі экспэрт пра вяртаньне самалёта «Белавія»
Размова
Дыспэтчар: Белавиа-840, Киев-Радар.
Пілёт: Слухаю.
Д: «Белавиа-840», поступило указание: вам надо, необходимо вернуться на аэродром вылета Жуляны. За невыполнение будет поднята боевая авиация на перехват.
П: А что случилось такое?
Д: В эфир не могу передать. «Белавиа-840», по прибытии все узнаете.
П: Не понял че-то я, это кто вам передал?
П: «Белавиа-840». Это кто информацию передал?
Д: «Белавиа-840», «Украэроцентр».
П: А причина какая?
Д: «Белавиа-840», я получил указания вернуть вас на аэродром вылета.
П: Жуляны, да?
Д: Так точно, Жуляны.
П: Хорошо, разворачиваемся.
[далей перамовы пілётаў у кабіне, дзе які пілёт — не пазначана]
П1: Чё за ерунда!
П2: Бред какой-то!
П1: «Белавиа-840». Еще раз уточните причину. Здесь какая-то ошибка, непонятно вообще по какой причине.
[да Службы аэранавігацыйнай навігацыі і кіраваньня (АТС)]
П: Belavia eight four zero, turn left, height is one eight zero... follows in Zhuliany runway zero eight.
АТС: Heading one eight zero for left zero eight Belavia s seven eight four zero.
П: Пипец, блин!
АТС: Belavia eight four zero descent for at level one one zero.
П: Descent for one one zero eight four zero.
АТС: Check.
[далей перамовы пілётаў у кабіне]
П1: Б@#$%, не успели уйти, а! Первый раз такая ерунда!
П2: Бред какой-то вообще, блин!
П1: Собственно, могли бы уже уйти... [неразборліва]... авиация мы уже «лазду» проходим.
[далей да дыспэтчара]
П: Belavia eight four zero. Еще раз уточните, что за причина, непонятно вообще.
Д: Belavia eight four zero, уточняем, сейчас …[неразборліва].
П: Здесь какая-то ошибка, мы уже на два зет, собственно мы над Беларусью.
[далей перамовы пілётаў у кабіне]
П1: Сейчас запутаем самолет. Подожди, пока не ставь.
П2: Блин, мы бы ушли уже, блин. Если бы мы знали, конечно. Не, ну пересекли уже всю, они уже... [неразборліва]... мы недоступны.
П1: Какая-то ерунда, блин!
П2: Какой курс сказал? 180, да?
П1: Может, между вояками какая-то там пертурбация, может, что-то еще, блин.
П2: Или кто-то, какой-то пассажир у нас там, какой-нибудь, скорее всего, блин, ну, скорее всего, из-за пассажира или что-то в багаже.
[верагодна, да старэйшага бортправадніка]
П1: Ну, пока сами ничего не знаем.
П2: Да не знаю.
[далей з АТС]
АТС: Belavia eight four zero do you need hold pattern for descent?
П1: А причину уточнили? Белавиа восемь четыре ноль.
П2: Поставь Киев.
[далей з дыспэтчарам]
Д: «Белавиа-840», Киев-Радар.
П: Да.
Д: «Белавиа-840», говорит руководитель полетов. Информация о вашем возврате на аэродром Жуляны поступила от военного руководства. Доклад более детальный вам скажут после посадки.
П: Понятно, возвращаемся.
Д: «Белавиа-840», меня интересует информация о количестве пассажиров и расчетное время посадки.
П: Сейчас мы все уточним.
[далей перамовы пілётаў у кабіне]
П1: Выпускай интерцепторы. Аккуратно, потихонечку.
П2: Ну заходи.
[верагодна, да старэйшага бортправадніка]
П1: Возвращаемся в Жуляны. Ну не знаю, сказали возвратиться.
П2: По техническим причинам, я сейчас скажу попозже.
П1: Сколько у нас пассажиров?
БП: Пассажиров 136, рассчитан примерно полсотни восемь минут.
[далей з дыспэтчарам]
Д: «Белавиа-840», принял. Спасибо. Снижайтесь. Высота шесть тысяч футов. Эшелон перехода сто десятый QNH один ноль два девять.
П: Шесть тысяч, один ноль два девять, снижаемся. Девять... восемь четыре ноль, на курсе сто восемьдесят.
Што такое перахоп
Раней беларускі бок сьцьвярджаў, што ўкраінскі бок пагражаў ужыць зьнішчальнікі супраць пасажырскага судна — надзвычайная рэч у міжнароднай практыцы.
Перахоп паветранага судна-парушальніка ажыцьцяўляецца самалётамі супрацьпаветранай абароны з мэтай апазнаньня паветранага судна-парушальніка, указаньня яго экіпажу на парушэньне і наступнага вывядзеньня парушальніка за межы забароненага раёну або суправаджэньня на найбліжэйшы аэрадром пасадкі. У выпадку невыкананьня да парушальніка могуць быць ужытыя меры прымусу, але краіны-ўдзельніцы Чыкаскай канвэнцыі (у іх ліку Беларусь і Ўкраіна) пагадзіліся ўстрымацца ад ужываньня зброі ў дачыненьні цывільных суднаў у часе перахопу.
Згодна з украінскімі законамі і ў прыватнасьці Палажэньнем пра выкарыстаньне паветранай прасторы Ўкраіны, пры перахопе цывільных паветраных суднаў ужываецца міжнароднае Кіраўніцтва па перахопе цывільных паветраных суднаў (IКAO DOC 9433, PDF), у якім гаворыцца: дзяржава мае ўстрымацца ад ужываньня зброі супраць цывільных самалётаў у палёце падчас перахопу, жыцьцё і бясьпека людзей на борце не павінны апынуцца пад пагрозай у часе перахопу.
Што гэта было?
22 кастрычніка ў Міністэрства замежных справаў Беларусі быў выкліканы Часовы павераны ў справах Украіны ў Рэспубліцы Беларусі Валерый Джыгун. Падчас сустрэчы ў МЗС кіраўніку ўкраінскай дыпляматычнай місіі была ўручаная нота, у якой беларускі бок заявіў пратэст у сувязі з прымусовым вяртаньнем самалёта авіякампаніі «Белавія». МЗС патрабуе выбачэньняў і матэрыяльнай кампэнсацыі за інцыдэнт з самалётам «Белавія».
Самалёт вярнулі ў Кіеў празь вядомага блогера і «антымайданаўца» Армэна Мартырасьяна. Сам Мартырасьян увечары таго ж дня, пасьля праверкі супрацоўнікамі СБУ (паводле блогера, у яго шукалі нейкі назапашвальнік інфармацыі), вылецеў іншым рэйсам «Белавія» у Менск. Цяпер ён знаходзіцца ў Маскве і абяцае зьвярнуцца з нагоды гэтага інцыдэнту ў суд.