Устаноўчы сход аб’яднаньня прайшоў у траўні 2016 году. У ім узялі ўдзел 70 чалавек. Сустаршынямі праваабарончага грамадзкага аб’яднаньня абралі лідэра Беларускай партыі левых «Справядлівы сьвет» Сяргея Калякіна і сябра палітрады Аб’яднанай грамадзянскай партыі Віктара Карняенку.
«Калі б у нас выконваўся закон, то Вярхоўны суд мусіў бы прызнаць, што адмова Мін’юста не адпавядае ніякім прававым нормам беларускага заканадаўства, ня кажучы ўжо пра міжнароднае. Мін’юст выстаўляе дзьве прэтэнзіі. Першая — тое, што на ўстаноўчым сходзе выступоўцы выказвалі думку пра тое, што для справядлівых выбараў неабходная зьмена ўлады. Таму Мін’юст зрабіў выснову, што наша мэта — гэта не кантроль за выбарамі, а зьмена ўлады. Другая прэтэнзія — тое, што абраны не старшыня, а два сустаршыні. Нібыта існуе нейкі дакумэнт, паводле якога павінна быць адна асоба, якая адказная за камунікацыю зь дзяржаўнымі органамі.
Я сумняюся, што Вярхоўны суд будзе выконваць закон. Хутчэй за ўсё, зноў спрацуе тэлефоннае права, і нас не зарэгіструюць. І гэта яшчэ адно пацьверджаньне таго, што словы ўлады пра свабодныя і чэсныя выбары — проста балбатня. Улады ня хочуць кантролю за выбарамі, а значыць — хочуць і далей іх фальсыфікаваць», — сказаў Сяргей Калякін.
Сяргей Калякін
Ён дадаў, што афіцыйная рэгістрацыя аб’яднаньня дазволіла б легальна працаваць з рознымі грамадзкімі арганізацыямі, мець большыя магчымасьці, каб вылучаць назіральнікаў на выбары.
Асноўная мэта аб’яднаньня «За справядлівыя выбары» — дамагчыся ад уладаў правядзеньня дэмакратычных электаральных кампаніяў, каб яны выконвалі свае ўнутраныя і міжнародныя абавязаньні.
Гэта будзе ўжо пятая спроба рэгістрацыі аб’яднаньня, папярэднія чатыры былі няўдалыя. На думку Сяргея Калякіна, улады адмаўлялі ў рэгістрацыі з палітычных матываў.
Аргкамітэт арганізацыі тройчы абскардзіў адмову ў рэгістрацыі ў Камітэце ААН па правах чалавека. У 2014 годзе камітэт прызнаў парушэньнем міжнародных нормаў рашэньне Міністэрства юстыцыі аб адмове ў рэгістрацыі аб’яднаньня «За справядлівыя выбары» ў 2011 годзе. Яшчэ дзьве скаргі камітэт цяпер разглядае.