Як стала вядома на пачатку ліпеня, беларускае Міністэрства падаткаў і збораў заплянавала ўвесьці ў Падатковы кодэкс падатак на дададзеную вартасьць (ПДВ) для замежных кампаніяў, якія рэалізуюць на тэрыторыі Беларусі мабільныя праграмы, музыку, электронныя фільмы і гульні.
Законапраекту яшчэ няма, але агульная ідэя — браць падатак з кампаніяў, якія прадаюць на тэрыторыі Беларусі інтэлектуальную ўласнасьць і праграмныя прадукты праз інтэрнэт. Падатак мяркуецца спаганяць як з замежных кампаніяў, так і зь «беларускіх платнікаў, якія могуць выконваць абавязаньні за беларускія кампаніі».
Падобны закон набудзе сілу ў Расеі 1 студзеня 2017 году. Там падатак у 18% бяруць за продаж правоў доступу да базаў зьвестак, праграмнага забесьпячэньня, гульняў, музыкі, кніг, відэа і іншага электроннага кантэнту. Платнікамі выступаюць замежныя прадаўцы, а не пакупнікі.
Як менавіта будуць зьбіраць падатак у Беларусі? Беларускія IT-спэцыялісты неахвотна камэнтуюць Свабодзе ініцыятыву: пакуль няма законапраекту, няма чаго і камэнтаваць, заўважае адзін зь іх.
Іншы беларускі распрацоўшчык праграмаў зьвяртае ўвагу на аб’ём рынку: на яго думку, утрыманьне чыноўнікаў для збору падатку абыдзецца ў большыя сумы, чым тыя, што можна атрымаць. Беларускі рынак продажу мабільных праграмаў ён ацэньвае ў 100 тысяч даляраў на месяц, ня болей. Падатак з гэтага — 20 тысяч даляраў на месяц — «зьядуць» зарплаты чыноўнікам, арэнда памяшканьняў, наглядныя органы і юрысты, праграмы і абсталяваньне.
«Такі падатак трэба ўводзіць на больш прыбытковых рынках, дзе зарплата ад 700 даляраў на месяц. Пакуль ніжэй — на маю думку, стратная задума, — мяркуе распрацоўшчык. — Але адно дакладна, зь дзясятак-два працоўных месцаў забясьпечана. Хоць і прыйдзецца выдаткоўваць зь бюджэту».
Прадпрымальнік Аляксандар Кныровіч кажа Свабодзе: ён верыць, што замежныя кампаніі пагодзяцца плаціць, але хвалюецца, што падатак, магчыма, стануць браць і з карыстальнікаў:
Аляксандар Кныровіч
«Адзіным, хто павінен быць платнікам такога падатку, павінен быць пастаўшчык — пастаўшчык паслугі, кантэнту ці, напрыклад, аўтамабіляў на тэрыторыі Беларусі. Тут ня можа быць узаемаадносінаў паміж пакупніком і дзяржавай. Павінны быць — паміж дзяржавай і Google Play, App Store ці іншымі кампаніямі, якія некаму нешта прадаюць у Беларусі.
І, я думаю, кампаніі могуць пайсьці на тое, каб плаціць падатак. Калі гэта будзе ўрэгулявана паміж Беларусьсю і месцам юрыдычнага разьмяшчэньня прадаўцоў, будзь то ЗША ці Кайманавы астравы, калі падатковае пытаньне паміж юрысдыкцыямі будзе вырашана, кампаніям будзе ўсё роўна, куды плаціць. Пытаньне ў тым, чые грошы.
Калі ў Беларусі прадаюцца аўтамабілі, неабходнасьць плаціць увозны акцыз нікога не пужае. Страху, што прадаўцы сыдуць, у мяне няма. Магчыма, спэцыяльна для Беларусі падрастуць цэны на 20%. Але не сакрэт, што цэны ў іх і так розныя ў розных рэгіёнах. Магчыма, беларусы проста аднойчы пабачаць, што тое, што яны раней пампавалі за 1 рубель, цяпер будуць пампаваць за 1,20.
Але ў мяне няма настрою, нібы нас зьбіраюцца абрабаваць — у мяне больш прэтэнзіяў да таго ж закону аб дармаедах. Важна, каб гэтая спроба была граматна рэалізаваная. Каб падатковая пайшла ня шляхам найменшага супраціву — абкласьці падаткам саму аплату, як тое было з кітайскімі пасылкамі. Каб не зрабілі падатковым агентам мяне ці вас, канкрэтнага грамадзяніна».