Ільля, Сяргей, Арцём і Алег – меркавалі да 90-годьдзя Васіля Быкава пакінуць беларускай сталіцы вялікі партрэт пісьменьніка на трансфарматарнай будцы. Горад аддзячыў 18-мільённым штрафам – па 30 базавых адзінак на кожнага. Выяву ня скончылі нават на палову.
Усе хлопцы не захацелі называць свае прозьвішчы і нават імёны пакінулі неахвотна.
«Калі дазволу гарадзкіх уладаў не атрымаем за заўтра — ЖЭС яго проста зафарбуе, — кажа Сяргей, 23-гадовы прафэсійны мастак з Віцебску. — Без дазволу мы ў Менску маляваць ня будзем».
«З намі такое ўпершыню, — распавядае 22-гадовы Арцём. — Усе так прасілі беларусаў намаляваць. Мы з такім энтузіязмам сюды ехалі. Васіль Быкаў — усё! Малюем! Мы столькі ўжо адмалявалі ў Віцебску. А вось першая спроба ў Менску — і такі досьвед, што тут альбо цішэй трэба гэта рабіць, альбо калі гучна, то ўжо з афіцыйным дазволам».
Ільля, Сяргей і Арцём адмыслова прыехалі зь Віцебска ў Менск, каб намаляваць тут Быкава. Усе яны належаць да каманды вулічных мастакоў HoodGraff. Сталічныя парадкі хлапцоў зьдзівілі. У родным горадзе яны намалявалі ўжо восем буйных выяваў. Хаця мясцовыя жыхары не заўжды ставіліся да ініцыятывы хлопцаў з разуменьнем, але да міліцыі не даходзіла.
«А тут супрацоўніца ЖЭСу, не паглядзеўшы, што мы робім, выклікала нарад. І ўжо пасьля, калі пабачыла, то канечне, загаласіла: ой, хлопцы, мне падабаецца, я хачу, каб вы дамалявалі. Але што ўжо — міліцыя, штраф. І вось мы тут цяпер сядзім і думаем, як нам заўтра да цягніка пасьпець атрымаць дазвол і скончыць працу».
Забаўна атрымліваецца: мы для гораду малюем і яшчэ за гэта плацім, — заключае Арцём.
Запрасіў іх у Менск каардынатар праекту Signal Алег Ларычаў. Signal прасоўвае вулічнае мастацтва, арганізоўвае выставы, сустрэчы з мастакамі, а зь мінулага лета зьявілася ідэя і магчымасьць рабіць акцыі «Must act — must art»: мастакам давалі магчымасьць маляваць у горадзе на вялікіх паверхнях.
«Вулічнае мастацтва робіць гарадзкую прастору больш чалавечнай, цікавай, — распавядае Алег. — Настрой у людзей падымаецца. І ў людзей пачуцьце, што горад можна мяняць самім».
Ларычаў кажа, што атрымаць дазвол ад менскіх уладаў не пасьпявалі па часе, да таго ж некаторыя графіцісты прынцыпова супраць атрыманьня такіх дазволаў.
Выявы знакамітых людзей для HoodGraff асобная канцэпцыя. «Гэта партрэты-матыватары. У кожнага ёсьць шанец быць нанесеным на будку», — тлумачыць Арцём.
Перад Быкавым малявалі Гагарына, Пушкіна, Боба Марлі, Мэрылін Манро, Стыва Джобса і яшчэ трох зорак хіп-хопу, у дакладнасьці імёнаў якіх я не ўпэўненая.
«Мы лічым, што Васіль Быкаў варты таго, каб быць нанесеным на трансфарматарную падстанцыю, — кажа Арцём, афіцыйны прэсавы сакратар каманды. — Пасьля таго як мы пачалі партрэты людзей знакамітых наносіць, усе сталі камэнтаваць, чаму няма беларусаў. Мы сталі думаць — ну і апроч заснавальнікаў Warner Brothers і World of Tanks нічога не накручвалася. А самы папулярны і перакладзены наш пісьменьнік на Захадзе — гэта Васіль Быкаў».
Праўда, пра творы Быкава Арцём памятае толькі са школьнай праграмы, але гэта не важна. Пісьменьніка шчыра плянавалі унесьці ў пантэон беларускіх стрыт-артэраў.
Арцём сканчае ў Санкт-Пецярбурзе ўнівэрсытэт паводле спэцыяльнасьці «бізнэс-камунікацыя». Сам ён не малюе. Называе сябе «ідэйным кіраўніком і арганізатарам працэсу». Атрымліваецца, што ў HoodGraf працуе па спэцыяльнасьці — займаецца бізнэс-камунікацыяй: размаўляе з прэсай, прысутнічае па ўсіх «замалёўках», бярэ на сябе гутаркі з жыхарамі, каб мастакі не адцягваліся ад працы.
«Гэта прыкмета эўрапеізацыі беларускага стрыт-арту, — перакананы Алег Ларычаў, — нармальна калі ёсьць памочнік, куратар-мэнэджэр, які займаецца ўсім працэсам. А мастак можа проста маляваць».
Сяргей, які адзіны мастак у гэтай тройцы, сапраўды спачатку ўвогуле адмаўляецца гаварыць. Пасьля распавядае, што стрыт-артам стаў цікавіцца з 13 гадоў, скончыў мастацкі каледж.
«Я ў розных сфэрах займаюся творчасьцю. Не абмяжоўваю сябе толькі маляваньнем. Вось графіці — гэта адна з праяваў майго ўдзелу ў тым, што робіць сьвет лепшым».
«Мы хочам зьмяніць меркаваньне пра вулічнае мастацтва. Усе думаюць, што гэта нікому не зразумелыя шрыфты і так далей. А мы даказваем, што гэта зусім ня так», — ідэалёгію каманды Арцём агучвае прафэсійна.
Нанесьці выяву Быкава на трансфарматарную будку — справа тэхналягічна ўжо не такая простая. Праз праектар, падлучаны да генэратара, выяву трансьлявалі на сьцяну. Рабілі эскіз чорнай фарбай. А на наступны дзень меркавалі расфарбоўваць. Тэхналёгію хлопцы ўжо адпрацавалі на папярэдніх выявах. Зразумела, што ў Менску, дзе «за налепкі» ў міліцыю, здаецца, можна трапіць толькі пакалупаўшы пальцам сьцяну ў пераходзе, такія складаныя манэўры не маглі не прыцягнуць увагі адказных асобаў.
Але і ў Віцебску такой увагі хапае.
"Спачатку былі цяжкасьці, — распавядае Арцём. — Жыхары працы ня бачылі і, канечне, думалі, што мы вандалы-дылетанты, толькі загадзім сьцяну. Але пазьней яны бяруць свае словы назад, калі бачаць, што атрымалася. Увагі сапраўды вельмі шмат, і мы гэтага не саромеемся.
Алег, які ўжо мае досьвед арганізацыі буйных праектаў у стрыт-арце, пацьвярджае: «Гэта праўда. Як толькі падыходзіш да сьцяны, усе незадаволеныя. У адміністрацыю прэзыдэнта абяцаюць скардзіцца, міліцыю выклікаюць. А калі гатова: «ой, малайцы, як прыгожа!»
Да таго ж гэта дорага. У сярэднім кожны партрэт абыходзіцца ад 120 да 200 даляраў, — паведамляе Арцём.
«Гэта ўсё асабістыя запасы, — кажа Арцём. — Ані горад нам не дапамагаў, ані жыхары. Хаця ўсім падабаецца. Адзін быў выпадак, калі жыхарка ацаніла нашую выяву Боба Марлі і сабрала грошы. Недзе 650 тысяч. І папрасіла, каб мы збоку намалявалі нешта для дзяцей».
На Быкава збор грошай абвясьцілі праз інтэрнэт. Ларычаў кажа, што сабралі 165 даляраў — але гэта ахвяраваньні двух чалавек.
Нават калі заўтра хлопцы атрымаюць дазвол дамаляваць партрэт Быкава на трансфарматарнай будцы, ад выплаты 18 мільёнаў штрафу гэта іх не ўратуе.
«Калі дазволу гарадзкіх уладаў не атрымаем за заўтра — ЖЭС яго проста зафарбуе, — кажа Сяргей, 23-гадовы прафэсійны мастак з Віцебску. — Без дазволу мы ў Менску маляваць ня будзем».
«З намі такое ўпершыню, — распавядае 22-гадовы Арцём. — Усе так прасілі беларусаў намаляваць. Мы з такім энтузіязмам сюды ехалі. Васіль Быкаў — усё! Малюем! Мы столькі ўжо адмалявалі ў Віцебску. А вось першая спроба ў Менску — і такі досьвед, што тут альбо цішэй трэба гэта рабіць, альбо калі гучна, то ўжо з афіцыйным дазволам».
Ільля, Сяргей і Арцём адмыслова прыехалі зь Віцебска ў Менск, каб намаляваць тут Быкава. Усе яны належаць да каманды вулічных мастакоў HoodGraff. Сталічныя парадкі хлапцоў зьдзівілі. У родным горадзе яны намалявалі ўжо восем буйных выяваў. Хаця мясцовыя жыхары не заўжды ставіліся да ініцыятывы хлопцаў з разуменьнем, але да міліцыі не даходзіла.
«А тут супрацоўніца ЖЭСу, не паглядзеўшы, што мы робім, выклікала нарад. І ўжо пасьля, калі пабачыла, то канечне, загаласіла: ой, хлопцы, мне падабаецца, я хачу, каб вы дамалявалі. Але што ўжо — міліцыя, штраф. І вось мы тут цяпер сядзім і думаем, як нам заўтра да цягніка пасьпець атрымаць дазвол і скончыць працу».
Забаўна атрымліваецца: мы для гораду малюем і яшчэ за гэта плацім, — заключае Арцём.
Вулічнае мастацтва
Запрасіў іх у Менск каардынатар праекту Signal Алег Ларычаў. Signal прасоўвае вулічнае мастацтва, арганізоўвае выставы, сустрэчы з мастакамі, а зь мінулага лета зьявілася ідэя і магчымасьць рабіць акцыі «Must act — must art»: мастакам давалі магчымасьць маляваць у горадзе на вялікіх паверхнях.
«Вулічнае мастацтва робіць гарадзкую прастору больш чалавечнай, цікавай, — распавядае Алег. — Настрой у людзей падымаецца. І ў людзей пачуцьце, што горад можна мяняць самім».
Ларычаў кажа, што атрымаць дазвол ад менскіх уладаў не пасьпявалі па часе, да таго ж некаторыя графіцісты прынцыпова супраць атрыманьня такіх дазволаў.
Выявы знакамітых людзей для HoodGraff асобная канцэпцыя. «Гэта партрэты-матыватары. У кожнага ёсьць шанец быць нанесеным на будку», — тлумачыць Арцём.
Перад Быкавым малявалі Гагарына, Пушкіна, Боба Марлі, Мэрылін Манро, Стыва Джобса і яшчэ трох зорак хіп-хопу, у дакладнасьці імёнаў якіх я не ўпэўненая.
World of Tanks і Быкаў
«Мы лічым, што Васіль Быкаў варты таго, каб быць нанесеным на трансфарматарную падстанцыю, — кажа Арцём, афіцыйны прэсавы сакратар каманды. — Пасьля таго як мы пачалі партрэты людзей знакамітых наносіць, усе сталі камэнтаваць, чаму няма беларусаў. Мы сталі думаць — ну і апроч заснавальнікаў Warner Brothers і World of Tanks нічога не накручвалася. А самы папулярны і перакладзены наш пісьменьнік на Захадзе — гэта Васіль Быкаў».
Праўда, пра творы Быкава Арцём памятае толькі са школьнай праграмы, але гэта не важна. Пісьменьніка шчыра плянавалі унесьці ў пантэон беларускіх стрыт-артэраў.
Арцём сканчае ў Санкт-Пецярбурзе ўнівэрсытэт паводле спэцыяльнасьці «бізнэс-камунікацыя». Сам ён не малюе. Называе сябе «ідэйным кіраўніком і арганізатарам працэсу». Атрымліваецца, што ў HoodGraf працуе па спэцыяльнасьці — займаецца бізнэс-камунікацыяй: размаўляе з прэсай, прысутнічае па ўсіх «замалёўках», бярэ на сябе гутаркі з жыхарамі, каб мастакі не адцягваліся ад працы.
«Гэта прыкмета эўрапеізацыі беларускага стрыт-арту, — перакананы Алег Ларычаў, — нармальна калі ёсьць памочнік, куратар-мэнэджэр, які займаецца ўсім працэсам. А мастак можа проста маляваць».
Сяргей, які адзіны мастак у гэтай тройцы, сапраўды спачатку ўвогуле адмаўляецца гаварыць. Пасьля распавядае, што стрыт-артам стаў цікавіцца з 13 гадоў, скончыў мастацкі каледж.
«Я ў розных сфэрах займаюся творчасьцю. Не абмяжоўваю сябе толькі маляваньнем. Вось графіці — гэта адна з праяваў майго ўдзелу ў тым, што робіць сьвет лепшым».
«Мы хочам зьмяніць меркаваньне пра вулічнае мастацтва. Усе думаюць, што гэта нікому не зразумелыя шрыфты і так далей. А мы даказваем, што гэта зусім ня так», — ідэалёгію каманды Арцём агучвае прафэсійна.
Стрыт-арт і грошы
Нанесьці выяву Быкава на трансфарматарную будку — справа тэхналягічна ўжо не такая простая. Праз праектар, падлучаны да генэратара, выяву трансьлявалі на сьцяну. Рабілі эскіз чорнай фарбай. А на наступны дзень меркавалі расфарбоўваць. Тэхналёгію хлопцы ўжо адпрацавалі на папярэдніх выявах. Зразумела, што ў Менску, дзе «за налепкі» ў міліцыю, здаецца, можна трапіць толькі пакалупаўшы пальцам сьцяну ў пераходзе, такія складаныя манэўры не маглі не прыцягнуць увагі адказных асобаў.
Але і ў Віцебску такой увагі хапае.
"Спачатку былі цяжкасьці, — распавядае Арцём. — Жыхары працы ня бачылі і, канечне, думалі, што мы вандалы-дылетанты, толькі загадзім сьцяну. Але пазьней яны бяруць свае словы назад, калі бачаць, што атрымалася. Увагі сапраўды вельмі шмат, і мы гэтага не саромеемся.
Алег, які ўжо мае досьвед арганізацыі буйных праектаў у стрыт-арце, пацьвярджае: «Гэта праўда. Як толькі падыходзіш да сьцяны, усе незадаволеныя. У адміністрацыю прэзыдэнта абяцаюць скардзіцца, міліцыю выклікаюць. А калі гатова: «ой, малайцы, як прыгожа!»
Да таго ж гэта дорага. У сярэднім кожны партрэт абыходзіцца ад 120 да 200 даляраў, — паведамляе Арцём.
«Гэта ўсё асабістыя запасы, — кажа Арцём. — Ані горад нам не дапамагаў, ані жыхары. Хаця ўсім падабаецца. Адзін быў выпадак, калі жыхарка ацаніла нашую выяву Боба Марлі і сабрала грошы. Недзе 650 тысяч. І папрасіла, каб мы збоку намалявалі нешта для дзяцей».
На Быкава збор грошай абвясьцілі праз інтэрнэт. Ларычаў кажа, што сабралі 165 даляраў — але гэта ахвяраваньні двух чалавек.
Нават калі заўтра хлопцы атрымаюць дазвол дамаляваць партрэт Быкава на трансфарматарнай будцы, ад выплаты 18 мільёнаў штрафу гэта іх не ўратуе.