На пачатак 2014 году на дыспансэрным уліку з прычыны злаякасных новаўтварэньняў стаяць больш за 250 тысяч чалавек — гэта 2,5% жыхароў краіны.
Напярэдадні Ўсясьветнага дня барацьбы з анкалягічнымі захворваньнямі ў Менску лекары, анкапацыенты і журналісты абмеркавалі, як аб’яднаць намаганьні і прыцягнуць увагу грамадзтва да гэтай праблемы, бо тэндэнцыя росту захворвальнасьці на рак будзе захоўвацца.
Загадчык аддзяленьня проціракавай барацьбы Рэспубліканскага навукова-практычнага цэнтру анкалёгіі і мэдычнай радыялёгіі Павал Маісееў лічыць, што сёньня трэба казаць пра недахоп інфармаванасьці, пра недахоп разуменьня, недахоп зносінаў — то бок пра інфармацыйны вакуўм. Бо часьцяком і журналісты, і тыя грамадзяне, якіх гэтая хвароба не закранула, стараюцца «ня бачыць» анкалягічную тэматыку, бо яна выклікае страх. Але ўбачыць праблему давядзецца, бо колькасьць хворых на рак расьце:
«У нас сёньня хварэць можна на ўсё што заўгодна: ад СНІДу да пранцаў. І нават некаторыя хваробы выклікаюць ледзьве не пачуцьцё гонару, ледзьве не спачуваньні. А вось анкапацыент з дыягназам „рак“ часьцяком лічыцца такім небясьпечным элемэнтам. І вось калі ў грамадзтве мы не наладзім такі дыялёг, такое кантактаваньне з усімі ўдзельнікамі гэтага працэсу, нічога ня выйдзе».
Старшыня грамадзкага аб’яднаньня «Беларуская арганізацыя працоўных жанчын» Ірына Жыхар, анкапацыент з 20-гадовым стажам, стала ініцыятарам стварэньня ў розных гарадах Беларусі ініцыятыўных групаў узаемадапамогі і псыхалягічнай падтрымкі анкахворых з актыўным удзелам мэдыкаў, псыхолягаў, сацыяльных працаўнікоў:
«Для таго каб даць рады гэтаму выкліку, намаганьняў адных мэдыкаў недастаткова. Калі мы хочам даць рады анказахворваньню, мы павінны аб’яднаць намаганьні: ураду, мэдыкаў, прамыслоўцаў, сыстэмы аховы здароўя і саміх анкапацыентаў. І я рада, што за тры гады склалася даволі шырокае кола аднадумцаў. Калі я чытаю, што анкалягічныя суполкі анкапацыентаў у Эўропе існуюць 80 гадоў, для мяне гэта вельмі сур’ёзны аргумэнт, што праца павінна рабіцца шырока і з прыцягненьнем шмат каго».
Як толькі пацыент выходзіць са шпіталя, пачынаецца ну калі ня бездань, то яма, кажа загадчык аддзяленьня РНПЦ анкалёгіі Павал Маісееў. Здаецца, лекары зрабілі сваю справу і павінны перадаваць анкапацыентаў у іншыя рукі, павінна існаваць служба сацыяльнай дапамогі, псыхалягічнай рэабілітацыі, сацыяльнай рэабілітацыі. Але, на думку спадара Маісеева, у Беларусі гэтая сыстэма ня створаная.
«Пацыенты застаюцца ня толькі сам-насам з сабой, сваякамі, але яшчэ і з грамадзтвам, якое не разумее і ня хоча разумець гэтых пацыентаў, якія становяцца калі не ізгоямі, то людзі зь нейкім кляймом. Памятаю, як адна пацыентка прасіла: вы на нашых картачках не пішыце „анкалёгія“, каб нас у паліклініцы не адкідалі ў іншы бок, каб мы былі такія, як усе».
Ініцыятыва саміх анкапацыентаў — дапамагчы сабе і такім самым хворым — падхоплена ўжо ў сямі гарадах краіны: Менску, Гомелі, Бабруйску, Клічаве, Смаргоні ды іншых. Ствараюцца такія суполкі ў Горадні, Пінску, кажа Ірына Жыхар:
«Напэўна, хтосьці скажа: за тры гады дзевяць групаў — хіба гэта шмат? Але паверце мне: у краіне, дзе яшчэ 3 гады таму не было анкапацыентаў, гатовых адкрыць свае твары, тое, што ў сямі гарадах краіны працуюць супольнасьці людзей, якія гатовыя дапамагчы ня толькі сабе, але і іншым, гэта вялікае дасягненьне. Голас вылечаных пацыентаў — гэта вельмі сур’ёзны аргумэнт».
Сёньня Беларуская асацыяцыя працоўных жанчын сумесна з камандай сайту oncopacient.by узнагародзіла журналістаў, якія пішуць пра анкалягічных хворых. Конкурс праходзіў пад дэвізам «Хвароба, што зьмяніла жыцьцё». Калектыў Радыё Свабода атрымаў грамату за мультымэдыйны праект «Жыцьцё пасьля раку» — пра жыцьцёвыя гісторыі людзей, якія перамаглі гэтую падступную хваробу.
Загадчык аддзяленьня проціракавай барацьбы Рэспубліканскага навукова-практычнага цэнтру анкалёгіі і мэдычнай радыялёгіі Павал Маісееў лічыць, што сёньня трэба казаць пра недахоп інфармаванасьці, пра недахоп разуменьня, недахоп зносінаў — то бок пра інфармацыйны вакуўм. Бо часьцяком і журналісты, і тыя грамадзяне, якіх гэтая хвароба не закранула, стараюцца «ня бачыць» анкалягічную тэматыку, бо яна выклікае страх. Але ўбачыць праблему давядзецца, бо колькасьць хворых на рак расьце:
«У нас сёньня хварэць можна на ўсё што заўгодна: ад СНІДу да пранцаў. І нават некаторыя хваробы выклікаюць ледзьве не пачуцьцё гонару, ледзьве не спачуваньні. А вось анкапацыент з дыягназам „рак“ часьцяком лічыцца такім небясьпечным элемэнтам. І вось калі ў грамадзтве мы не наладзім такі дыялёг, такое кантактаваньне з усімі ўдзельнікамі гэтага працэсу, нічога ня выйдзе».
Павал Маісееў
Старшыня грамадзкага аб’яднаньня «Беларуская арганізацыя працоўных жанчын» Ірына Жыхар, анкапацыент з 20-гадовым стажам, стала ініцыятарам стварэньня ў розных гарадах Беларусі ініцыятыўных групаў узаемадапамогі і псыхалягічнай падтрымкі анкахворых з актыўным удзелам мэдыкаў, псыхолягаў, сацыяльных працаўнікоў:
«Для таго каб даць рады гэтаму выкліку, намаганьняў адных мэдыкаў недастаткова. Калі мы хочам даць рады анказахворваньню, мы павінны аб’яднаць намаганьні: ураду, мэдыкаў, прамыслоўцаў, сыстэмы аховы здароўя і саміх анкапацыентаў. І я рада, што за тры гады склалася даволі шырокае кола аднадумцаў. Калі я чытаю, што анкалягічныя суполкі анкапацыентаў у Эўропе існуюць 80 гадоў, для мяне гэта вельмі сур’ёзны аргумэнт, што праца павінна рабіцца шырока і з прыцягненьнем шмат каго».
Ірына Жыхар
Як толькі пацыент выходзіць са шпіталя, пачынаецца ну калі ня бездань, то яма, кажа загадчык аддзяленьня РНПЦ анкалёгіі Павал Маісееў. Здаецца, лекары зрабілі сваю справу і павінны перадаваць анкапацыентаў у іншыя рукі, павінна існаваць служба сацыяльнай дапамогі, псыхалягічнай рэабілітацыі, сацыяльнай рэабілітацыі. Але, на думку спадара Маісеева, у Беларусі гэтая сыстэма ня створаная.
«Пацыенты застаюцца ня толькі сам-насам з сабой, сваякамі, але яшчэ і з грамадзтвам, якое не разумее і ня хоча разумець гэтых пацыентаў, якія становяцца калі не ізгоямі, то людзі зь нейкім кляймом. Памятаю, як адна пацыентка прасіла: вы на нашых картачках не пішыце „анкалёгія“, каб нас у паліклініцы не адкідалі ў іншы бок, каб мы былі такія, як усе».
Ініцыятыва саміх анкапацыентаў — дапамагчы сабе і такім самым хворым — падхоплена ўжо ў сямі гарадах краіны: Менску, Гомелі, Бабруйску, Клічаве, Смаргоні ды іншых. Ствараюцца такія суполкі ў Горадні, Пінску, кажа Ірына Жыхар:
«Напэўна, хтосьці скажа: за тры гады дзевяць групаў — хіба гэта шмат? Але паверце мне: у краіне, дзе яшчэ 3 гады таму не было анкапацыентаў, гатовых адкрыць свае твары, тое, што ў сямі гарадах краіны працуюць супольнасьці людзей, якія гатовыя дапамагчы ня толькі сабе, але і іншым, гэта вялікае дасягненьне. Голас вылечаных пацыентаў — гэта вельмі сур’ёзны аргумэнт».
Сёньня Беларуская асацыяцыя працоўных жанчын сумесна з камандай сайту oncopacient.by узнагародзіла журналістаў, якія пішуць пра анкалягічных хворых. Конкурс праходзіў пад дэвізам «Хвароба, што зьмяніла жыцьцё». Калектыў Радыё Свабода атрымаў грамату за мультымэдыйны праект «Жыцьцё пасьля раку» — пра жыцьцёвыя гісторыі людзей, якія перамаглі гэтую падступную хваробу.
Ліст падзякі для Радыё Свабода